Giao tử là gì? Khả năng phát sinh giao tử sinh sản ở hai giới

1/ Bạn đã biết gì về giao tử?

Các bạn có thể hiểu một cách đơn giản giao tử là một loại tế bào có khả năng thực hiện việc thụ tinh, từ đó chúng cũng có khả năng để duy trì nòi giống. Có hai loại giao tử khác nhau đó là giao tử đực và giao tử cái. Để tạo thành hợp tử chỉ có thể được kết hợp từ các loại giao từ cùng loại nhưng khác giới. Đây là yếu tố không thể thiếu trong thụ tinh.

Một số đặc điểm của giao tử:

Giao tử là bộ nhiễm sắc thể đơn bội (n), không bao gồm các cặp tương đồng. Từ đó mỗi nhiễm sắc thể chỉ có 1 nguồn gốc (nhận từ bố thì sẽ không nhận được từ mẹ và ngược lại).

Khi có 2 giao tử đơn bội kết hợp với nhau trong thụ tinh sẽ tạo ra hợp tử có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (2n). Có thể minh hoạ hợp tử dưới dạng sơ đồ là: ♂n + ♀n = 2n (hợp tử).

Giao tử là tế bào duy nhất có khả năng thụ tinh, và tạo ra cơ thể con. Tuy nhiên mỗi giao tử riêng biệt không thể tạo ra cơ thể con.

Giao tử chính là kết quả của quá trình phát sinh giao tử. Trong quá trình đó bắt buộc phải trải qua giảm phân.

Giao tử sẽ không thể tiến hành phân bào được nữa. Khi đã được tạo thành, giao tử không được dùng trong thụ tinh có thể sẽ tồn tại khá lâu, nhưng sẽ bị huỷ ở trong cơ thể chứa chúng.

Trong hai loại: giao tử đực (♂) và giao tử cái (♀), thì giao tử cái có kích thước lớn hơn hẳn giao tử đực. Bởi vì giao tử cái phải dự trữ nhiều chất dinh dưỡng để cung cấp cho hợp tử phát triển trong giai đoạn đầu khi chưa có nguồn dinh dưỡng bên ngoài.

Nếu giao tử đực có thể tự chuyển động trong môi trường nước, người ta gọi là tinh trùng. Còn nếu không tự di chuyển được thì gọi là tinh tử. Do đó, giao tử đực của động vật gọi là tinh trùng, còn giao tử đực của hầu hết thực vật gọi là tinh tử. Tuy nhiên, cũng có nhiều loài thực vật xuất hiện tinh trùng.

2/ Khả năng phát sinh giao tử sinh sản ở hai giới

Phát sinh giao tử đực: Trong quá trình phát sinh giao tử đực, các tế bào mầm sẽ nguyên phân liên tiếp nhiều lần để tạo ra nhiều tinh nguyên bào. Sự hình thành tinh bắt đầu từ tinh bào bậc I. Tế bào này sẽ diễn ra quá trình giảm phân, lần phân bào I tạo ra 2 tinh bào bậc II, lần phân bào II tạo ra 4 tế bào con, sau đó phát triển thành 4 tinh trùng.

Quá trình phát sinh giao tử cái: Trong quá tình phát sinh giao tử cái, các tế bào mầm cũng sẽ nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra noãn nguyên bào. Noãn nguyên bào sẽ phát triển thành noãn bào bậc I. Tế bào này sẽ thực hiện giảm phân. Lần phân bào I sẽ tạo ra một tế bào có kích thước nhỏ gọi là thể cực thứ nhất và một tế bào có kích thước lớn gọi là noãn bào bậc II.

Tiếp theo lần phân bào II cũng tạo ra 1 tế bào có kích thước nhỏ gọi là thể cực thứ hai và một tế bào khá lớn gọi là trứng. Đến cuối cùng thì chỉ có trứng thụ tinh với tinh trùng.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về giao tử và khả năng phát sinh giao tử sinh sản ở hai giới. Hy vọng với chia sẻ trên các bạn sẽ có thêm thông tin về giao tử và khả năng phát sinh của chúng.