Một số những kỹ năng sống cần thiết cho thanh thiếu niên

So với các nước tiên tiến khác, bộ phận thanh thiếu niên Việt Nam ngày nay đang bị thiếu những kiến thức xã hội, cuộc sống. Điều này khá nghiêm trọng và cần phải được khắc phục để tránh những rủi ro và sự lệch lạc trong cách ứng xử. Đặc biệt, với những tình huống bất ngờ, các kiến thức kỹ năng sống càng vô cùng quan trọng.

Kỹ năng sống thực sự cần thiết ra sao?

Hiện nay thanh, thiếu nhi đang phải đương đầu với những vấn đề chủ yếu: những khó khăn, thách thức trong cuộc sống, những tác động tiêu cực của các tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma tuý, nghiện các loại hình văn hóa ảo có hại như game online.

Để vượt qua được những vấn đề trên thanh, thiếu nhi cần phải được cung cấp thông tin, kiến thức, học hỏi để có những kỹ năng sống cần thiết. Đó là biết cách giao tiếp, ứng xử, phải biết đáng giá bản thân, biết xác định giá trị để đạt mục tiêu cho từng giai đoạn của cuộc sống; có chính kiến để đưa ra những quyết định phù hợp và kiên định mục tiêu đã đặt ra. Do vậy những nhóm kỹ năng sau đây sẽ giúp thanh, thiếu nhi ứng phó với những thách thức của cuộc sống.

Ý nghĩa của việc học tập những kỹ năng sống

Kỹ năng sống là cách ứng xử tích cực, cần thiết để có cuộc sống an toàn, khỏe mạnh và hiệu quả. Giáo dục kỹ năng sống có tác dụng nâng cao nhận thức, trang bị thái độ sống và hành vi tích cực, lành mạnh cho thanh thiếu niên. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống là một hình thức can thiệp sớm, có tác dụng tích cực trong việc ngăn ngừa những hành vi lệch lạc của trẻ em, thanh niên.

Kỹ năng sống là cách ứng xử tích cực, cần thiết để có cuộc sống an toàn, khỏe mạnh và hiệu quả. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO 2003), đó là kỹ năng mang tính tâm lí xã hội, là các khả năng thích ứng và là hành vi tích cực cho phép các cá nhân giải quyết có hiệu quả nhu cầu và thách thức trong cuộc sống hàng ngày.

Kỹ năng sống cần thiết cho mọi người, đặc biệt là trẻ vị thành niên và thanh niên. Nó giúp cho những người trẻ tuổi thể hiện kiến thức, thái độ và các giá trị, hành vi lành mạnh nhằm giảm thiểu các nguy cơ có hại cho sức khỏe và cải thiện cuộc sống của mình, chẳng hạn, biết đặt mục tiêu cho cuộc sống, thể hiện sự kiên định trước những cám dỗ không có lợi cho sức khỏe như sử dụng ma túy.

Những năm gần đây, kết quả của nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, những can thiệp dựa trên giáo dục kỹ năng sống giúp cho việc thay đổi hành vi đạt hiệu quả cao hơn so với các phương pháp tiếp cận chỉ cung cấp thông tin, nâng cao nhận thức. Nhiều chương trình kỹ năng sống đã tạo ra được hiệu quả sau:

- Giảm thiểu các hành vi bạo lực

- Gia tăng hành vi ủng hộ xú hội

- Giảm thiểu hành vi tiêu cực, tự vẫn

- Nâng cao khả năng lập kế hoạch và lựa chọn các giải pháp hiệu quả

- Nhận thức bản thân, ý thức về bản thân. Nâng cao khả năng điều chỉnh thái độ và cảm xúc.

- Có khả năng làm chủ bản thân và giải quyết các vấn đề giữa các cá nhân và kiểm soát sự lo âu

- Cải thiện khả năng giải quyết mâu thuẫn, xung đột đối với những người cùng trang lứa và những người xung quanh

- Tăng khả năng kiểm soát những cơn “bốc đồng” và tính nóng này.

- Hạn chế việc sử dụng rượu và ma túy.

Kỹ năng sống được truyền đạt chủ yếu bằng các phương pháp trải nghiệm như đóng vai, thảo luận nhóm, thực hành giải quyết tình huống, hỏi đáp, trò chơi... Nhờ đó, học viên có tâm trạng thoải mái, cởi mở, hào hứng dễ tiép thu bài. Việc giáo dục được thực hiện theo nguyên tắc: “Mưa dầm thấm lầu”, không ép buộc, nhồi nhét cấp tập, khuyến khích áp dụng ngay trong đời sống hàng ngày ở gia đình và nhà trường.

Ở Việt Nam, những năm gần đây, việc giáo dục kỹ năng sống ngày càng được nhân rộng cả về phạm vi địa lý cả về nội dung chương trình và bước đầu đã có những kết quả đáng ghi nhận.

Các kỹ năng cần thiết

+ Kỹ năng làm việc theo nhóm

+ Kỹ năng quản lý thời gian

+ Ngoại ngữ

+ Kỹ năng giao tiếp và nhận thức

+ Kỹ năng thiết lập mục tiêu

+ Kỹ năng thay đổi hành vi