Thanh Hóa tích cực nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc ít người tại cộng đồng

Thời gian qua, Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình tỉnh đã thực hiện đồng bộ các giải pháp như ổn định tổ chức bộ máy làm công tác dân số từ tỉnh đến cơ sở; đào tạo tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cộng tác viên mới nhận nhiệm vụ. Triển khai, hướng dẫn chỉ đạo thực hiện các chương trình, kế hoạch được UBND tỉnh phê duyệt. Đặc biệt chú trọng các hoạt động truyền thông giáo dục; kiểm soát tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh; nâng cao chất lượng dân số. Điều chỉnh mức sinh, nâng cao chất lượng dịch vụ, củng cố và phát triển hệ thống thông tin chuyên ngành, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Đặc biệt, Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình , Trung tâm Y tế các huyện đã triển khai thực hiện nhiều đề án, dự án trong lĩnh vực dân số - kế hoạch hóa gia đình . Trong đó có Đề án “Nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc ít người” nhằm can thiệp thay đổi hành vi, tập quán sử dụng dịch vụ dân số - kế hoạch hóa gia đình và các loại hình dịch vụ phù hợp với tâm lý, tập quán của người dân tộc thiểu số. Tăng cường thực hiện chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình tại vùng các dân tộc ít người. Đặc biệt quan tâm đến đối tượng là người dân tộc thiểu số, dân tộc có nguy cơ suy thoái về chất lượng giống nòi, nâng cao chất lượng dân số để góp phần thành công cho các mục tiêu phát triển KT-XH địa phương, giữ vững ổn định chủ quyền dân tộc.

Năm 2022, Đề án “Nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc ít người” được triển khai tại 147 xã của 11 miền núi. Ngành dân số đã tổ chức 33 hội nghị nói chuyện chuyên đề cung cấp thông tin về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và CSSKSS/KHHGĐ cho 1.650 lượt người tham dự là lãnh đạo chính quyền, đoàn thể và người có uy tín trong cộng đồng, các đối tượng vị thành niên, thanh niên, phụ nữ 15-49 trong độ tuổi sinh đẻ.

Tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề tại các xã nhằm cung cấp kiến thức về sức khỏe sinh sản trước hôn nhân, hôn nhân cận huyết thống và chăm sóc sức khỏe sinh sản trước hôn nhân,… cho thanh niên, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản được 94 cuộc và 4.700 lượt người tham dự.

Thành lập và tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ “Sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”. Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình đã in, nhân bản 38.490 tờ rơi tuyên truyền về phòng, chống nhiễm khuẩn đường sinh sản, mất cân bằng giới tính khi sinh, sàng lọc trước sinh và sơ sinh để cấp cho các đối tượng đích. Tổ chức kiểm tra, giám sát tại 4 huyện: Cẩm Thủy, Bá Thước, Quan Sơn, Quan Hóa về công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình và triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc ít người”.

Tại các huyện triển khai thực hiện Đề án, Trung tâm Y tế đã tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Chủ động ban hành công văn hướng dẫn thực hiện công tác truyền thông, vận động đến các tầng lớp Nhân dân về vai trò của công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình .

Để đạt được những kết quả quan trọng trong công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình, công tác truyền thông giáo dục được thực hiện thường xuyên, đa dạng từ tỉnh đến xã thông qua các hình thức như tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tư vấn nhóm, tư vấn trực tiếp, nói chuyện chuyên đề, hội nghị, sản xuất, nhân bản các sản phẩm truyền thông… Từ đó, nâng cao nhận thức, hiểu biết về lợi ích của lồng ghép dân số trong phát triển KT-XH.

Năm 2023, Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình tiếp tục triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng dân số vùng dân tộc ít người tại cộng đồng” theo Quyết định 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tại 174 xã thuộc 15 huyện: Thọ Xuân, Triệu Sơn, Yên Định, Hà Trung, Như Thanh, Cẩm Thủy, Ngọc Lặc, Thạch Thành, Như Xuân, Thường Xuân, Bá Thước, Lang Chánh, Quan Sơn, Quan Hóa và Mường Lát.

Tại cấp tỉnh, Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình thực hiện sản xuất, cấp phát tài liệu truyền thông về các chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình trong tình hình mới, đặc biệt chú trọng nội dung nâng cao chất lượng dân số (mất cân bằng giới tính khi sinh, sàng lọc trước sinh, sơ sinh, giảm tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, CSSKSS/KHHGĐ). Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về hoạt động của các đơn vị, địa phương. Đồng thời tăng cường công tác chỉ đạo kiểm tra giám sát các hoạt động tại địa bàn triển khai thực hiện mô hình.

Ở cấp cơ sở, tại 174 xã, Trung tâm Y tế phối hợp với UBND xã triển khai thành lập 1 câu lạc bộ “Sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên” dành cho đối tượng thuộc độ tuổi vị thành niên, thanh niên. Nội dung sinh hoạt là cung cấp kiến thức về sức khỏe sinh sản trước hôn nhân, các biện pháp phòng tránh thai sớm an toàn; phòng, chữa bệnh phụ khoa, phòng, chống điều trị vô sinh, làm mẹ an toàn, trách nhiệm làm cha mẹ, nuôi con khỏe, dạy con ngoan, các nguy cơ sinh con bị dị tật, khuyết tật, nguy cơ vô sinh khi kết hôn sớm và cận huyết thống.

Ông Lê Bá Thắng, Phó Chi cục Trưởng Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình tỉnh cho biết: “Năm 2022, dân số trung bình tỉnh Thanh Hóa đạt 3.751.500 người; tỷ suất tăng dân số tự nhiên 9,5‰; tỷ số giới tính khi sinh 113 bé trai/100 bé gái; tỷ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh 62‰.Tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống giảm; người dân được tiếp cận với các dịch vụ dân số - kế hoạch hóa gia đình . Năm 2023, ngành dân số đề ra mục tiêu chung là giảm sinh nhằm duy trì bền vững mức sinh thay thế; giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh để đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên. Tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, từng bước thích ứng với già hóa dân số; nâng cao chất lượng dân số, góp phần vào sự nghiệp phát triển KT-XH của tỉnh. Phấn đấu đưa mức sinh giảm đạt 0,1‰/năm; dân số trung bình 3.785.200 người; tỷ số giới tính khi sinh đạt 112,8 bé trai/100 bé gái; tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại 68%… Tiếp tục thực hiện hiệu quả các mô hình, đề án, chương trình thuộc lĩnh vực dân số”.

Để đạt được mục tiêu trên, ngành dân số đã tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền; nâng cao trách nhiệm và tăng cường sự phối hợp của các ngành, đoàn thể và tổ chức xã hội. Lồng ghép nội dung công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình vào kế hoạch phát triển KT-XH của địa phương. Tiếp tục ổn định tổ chức bộ máy làm công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình , tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, đặc biệt là ở cấp xã và cộng tác viên dân số, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ về dân số và phát triển. Đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục chuyển đổi hành vi; nâng cao chất lượng dân số, dịch vụ dân số - kế hoạch hóa gia đình .