Bệnh ghẻ lây qua quan hệ tình dục và tiếp xúc gần

Nhiều người cho rằng trong cuộc sống hiện đại, bệnh ghẻ đã bị tuyệt chủng. Song, thực tế không phải vậy.

Bác sĩ Hoàng Văn Tâm, chuyên ngành Da liễu, Đại học Y Hà Nội, cho hay bệnh ghẻ còn được gọi là “bệnh ngừa 7 năm” bởi những triệu chứng ngứa kéo dài, gây khổ sở cho người bệnh trong thời gian rất dài.

Đặc biệt, nhiều người cho rằng trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căn bệnh này đã bị tuyệt chủng. Song, thực tế không phải vậy.

“Nhiều sinh viên và bác sĩ, khi được tôi chẩn đoán là ghẻ đã thốt lên: ‘Sao lại bị ghẻ được, thời này còn ai bị’. Cách đây 2 tháng, tôi đã khám cho 20 bệnh nhân, trong đó, 10 ca được chẩn đoán ghẻ”, bác sĩ Tâm thông tin.

Theo chuyên gia này, ghẻ do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra, ai cũng có thể bị bệnh. Chính ông Tâm từng bị bệnh này.

“Ghẻ xâm nhập cơ thể, đào hầm, đẻ trứng ở đó. Cơ thể của chúng ta phản ứng lại một cách chậm chạp, vì vậy phải sau vài ngày tới vài tuần, mới xuất hiện các triệu chứng ngứa (quá mẫn type 4). Chính vì thế, nếu một người trong gia đình được chẩn đoán ghẻ, những người khác chưa có triệu chứng thì vẫn có nguy cơ bị”, bác sĩ Tâm cho hay.

Những người chưa bị ghẻ, sau khi nhiễm ký sinh trùng này, 4-8 tuần mới xuất hiện triệu chứng ngứa. Người đã bị ghẻ từ trước thường chỉ mất 1-4 ngày.

Bác sĩ Tâm cho biết ghẻ lây qua đường tiếp xúc. Quan hệ tình dục cũng là con đường lây của bệnh. Đặc biệt, bao cao su không giúp tránh bị ghẻ.

Thực tế, nhiều thanh niên đến khám khi có các triệu chứng sẩn ngứa quanh đùi, vùng sinh dục, đã bị chẩn đoán nhầm là sẩn ngứa, trong khi họ mắc ghẻ.

“Nếu bệnh nhân trong độ tuổi quan hệ tình dục có các tổn thương sẩn ngứa quanh vùng đùi, sinh dục, hãy nghĩ tới bệnh ghẻ. Với con đường tiếp xúc, phải tiếp xúc thời gian dài, con ghẻ mới bò từ người này sang người kia được, bởi chúng không biết nhảy và biết bay. Ôm, bắt tay nhau không lây ghẻ trừ khi thực hiện quá lâu”, bác sĩ Tâm cho biết thêm.

Dấu hiệu bệnh ghẻ là gì?

Tổn thương đặc hiệu của bệnh ghẻ là luống ghẻ và mụn nước (còn gọi là mụn trai và đường hầm).

Đường hầm do cái ghẻ đào ở lớp sừng, đây là đường cong ngoằn ngoèo, dài 2-3 cm, gờ cao hơn mặt da, màu trắng đục hay trắng xám, không khớp với da. Ở đầu đường hầm có mụn nước 1 - 2 mm đường kính, đây chính là nơi cư trú của cái ghẻ. Đường hầm thường tìm thấy ở kẽ ngón tay, đường chỉ lòng bàn tay, nếp gấp cổ tay và quy đầu. Ở mụn nước nhỏ, lấy kim chích dịch ra để lộ màu xám hoặc đen, dùng kim khều sẽ bắt được cái ghẻ bám trên đầu kim.

Mụn nước sắp xếp rải rác, riêng rẽ ở vùng da mỏng như kẽ ngón tay, đường chỉ lòng bàn tay, mặt trước cổ tay, cẳng tay, nếp vú, quanh thắt lưng, rốn, kẽ mông, mặt trong đùi và bộ phận sinh dục. Ở trẻ sơ sinh, mụn nước có thể xuất hiện ở lòng bàn chân. Ở quy đầu, ghẻ có thể gây ra vết trợt được gọi là săng ghẻ, dễ nhầm với săng giang mai.

Dấu hiệu ngứa vào ban đêm là nhiều vì lúc đi ngủ, cái ghẻ di chuyển gây kích thích đầu dây thần kinh cảm giác ở da và một phần do độc tố ghẻ cái tiết ra khi đào hang.

Ngứa gãi gây nhiễm khuẩn. Vết xước gãi, vết trợt, sẩn, vẩy tiết, mụn nước, mụn mủ, chốc nhọt, sẹo thâm màu, bạc màu... tạo nên hình ảnh được ví như bức tranh "khảm xà cừ" hoặc tranh "hình hoa gấm". Những tổn thương thứ phát và biến chứng nhiễm khuẩn, viêm da, eczema hoá thường che lấp, làm lu mờ tổn thương đặc hiệu và gây khó khăn cho chẩn đoán.

 Bệnh ghẻ được chia thành nhiều thể bệnh khác nhau

Ghẻ giản đơn: chỉ có đường hầm và mụn nước, ít có tổn thương thứ phát.

Ghẻ nhiễm khuẩn: có tổn thương của ghẻ và mụn mủ, do bội nhiễm liên cầu, tụ cầu, có thể gặp biến chứng viêm cầu thận cấp.

Ghẻ biến chứng viêm da, eczema hoá: do chà xát cào gãi lâu ngày, ngoài tổn thương ghẻ còn có các đám viêm da là các đám mảng đỏ da bề mặt có mụn nước, ngứa lâu ngày sẽ thành eczema hoá.

Ghẻ nhiễm khuẩn có biến chứng viêm cầu thận cấp.

Phòng bệnh ghẻ tốt nhất là tránh tiếp xúc với nguồn bệnh, trẻ đang mắc bệnh, không ngủ chung, không dùng chung quần, áo, chăn màn. Vệ sinh cá nhân cho trẻ hàng ngày với xà phòng, đặc biệt là ở các nếp như: kẻ các ngón tay, bẹn, rốn...