Cảnh báo: Trẻ nhập viện tăng đột biến do nhiễm Adenovirus

Đặc biệt số trường hợp tăng nhanh từ tuần thứ 35 (tức là tuần thứ 3 của tháng 8/2022), số ca mắc của tuần sau thì tăng gấp đôi so với tuần trước.

Tổng số bệnh nhân Adenovirus dương tính tích lũy từ đầu năm 2022 đến nay (12/9/2022) cao hơn hẳn so với năm 2021.

Bệnh nhân điều trị Adenovirus tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Nguồn ảnh: Bệnh viện Nhi Trung ương.

Tính đến ngày 12/9, tổng số ca nhiễm Adenovirus được ghi nhận tại Bệnh viện Nhi Trung ương là 412, nhiều hơn cả năm 2021 và tăng hơn 44% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, 6 bệnh nhân tử vong có nhiễm Adenovirus. Riêng trong tuần từ 5/9 đến 11/9, bệnh viện ghi nhận 151 trường hợp dương tính với Adenovirus, tăng gần 2,2 lần so với tuần trước đó.

Ngày 15/9, PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết Adenovirus chia làm 7 nhóm từ A-G trong đó hơn 50 type gây bệnh ở người và có thể gây bệnh nhiều cơ quan trong cơ thể. Các tổn thương thường gặp nhất do Adenovirus là viêm đường hô hấp trên, viêm đường hô hấp dưới, viêm kết mạc mắt (đau mắt đỏ), các bệnh lý ở đường tiêu hóa (tiêu chảy, nôn, buồn nôn), viêm bàng quang, viêm não màng não... Bệnh do Adenovirus xuất hiện quanh năm, phát triển mạnh vào thời điểm giao mùa.

Cơ chế lây truyền

Adenovirus lây truyền qua đường giọt bắn, qua hô hấp giữa người với người. Bệnh có thể lây qua niêm mạc khi bơi lội hoặc nguồn nước dùng trong sinh hoạt bị ô nhiễm, hoặc lây truyền khi người lành sử dụng chung những vật dụng cá nhân với người bệnh. Thời gian ủ bệnh khoảng 8-12 ngày.

Hình ảnh minh họa Adenovirus.

Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi và nhóm người, trẻ em hay mắc ở độ 6 tháng đến 5 tuổi. Trong đó, trẻ em, người lớn tuổi, người bị bệnh mạn tính... thường có nguy cơ cao nhiễm virus này do sức đề kháng kém.

Triệu chứng 

Theo bác sĩ Hanh, trẻ nhiễm Adenovirus thường có các biểu hiện như sốt cao, ho, khò khè, có thể kèm theo viêm kết mạc mắt và rối loạn tiêu hóa; nặng thì bị khó thở.

"Virus Adeno có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng, nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời như suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết, suy đa tạng. Bệnh để lại biến chứng lâu dài, ảnh hưởng đến sức khỏe như hội chứng viêm tiểu phế quản bít tắc sau nhiễm trùng, giãn phế quản, xơ phổi", bác sĩ Hanh cho hay.

Xét nghiệm và điều trị

Trẻ có biểu hiện nghi ngờ mắc Adenovirus sẽ xét nghiệm máu, chụp X-quang tim phổi, xét nghiệm xác định căn nguyên bằng kỹ thuật Realtime PCR.

PGS.TS Phùng Thị Bích Thủy, Trưởng khoa Sinh học phân tử các bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết có thể áp dụng kỹ thuật Realtime-PCR xét nghiệm mẫu bệnh phẩm lấy từ dịch hô hấp của người bệnh để chẩn đoán xác định Adenovirus và type virus Adeno gây bệnh. Thời gian xét nghiệm từ 70 phút đến 5 tiếng, độ chính xác 95-99%.

Trẻ nhiễm Adenovirus được cách ly tại phòng bệnh riêng, hỗ trợ hô hấp (thở oxy hoặc thở máy) khi cần; dùng kháng sinh trong trường hợp bị bội nhiễm viêm phổi. Điều trị triệu chứng, bằng cách hạ sốt khi trẻ sốt cao, bù nước điện giải, bổ sung dinh dưỡng; sử dụng thuốc kháng virus với trường hợp nặng, suy giảm miễn dịch.

Phòng bệnh

Để phòng bệnh, cần cho trẻ bú sớm ngay sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, bú kéo dài đến hai tuổi. Chế độ ăn dặm của trẻ hợp lý, đủ các thành phần dinh dưỡng. Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, không có khói, bụi, khói thuốc lá.

Vệ sinh mũi họng cho trẻ thường xuyên: nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý (với trẻ nhỏ), trẻ lớn hơn cho súc miệng nước muối sinh lý. Vệ sinh thân thể, rửa tay thường xuyên, cho trẻ mặc quần áo phù hợp với nhiệt độ môi trường, tránh bị nhiễm lạnh. Đeo khẩu trang khi trẻ ra ngoài, tránh tiếp xúc với trẻ em bị ốm, bệnh. Tiêm vaccine phòng bệnh đầy đủ, đúng lịch theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.

"Nếu trẻ có biểu hiện bất thường về hô hấp, cha mẹ cần đưa đến ngay cơ sở y tế để khám, điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra", bác sĩ Hanh khuyến cáo.

TS.BS Lê Kiến Ngãi, Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết: "Hiện Việt Nam chưa có vaccine phòng ngừa Adenovirus, vì thế cách tốt nhất để kiểm soát bệnh lây lan là phát hiện sớm, cảnh giác với các yếu tố lâm sàng, yếu tố dịch tễ để không bỏ lỡ xét nghiệm".

Việt Nam chúng ta chưa có vaccine phòng bệnh đặc hiệu riêng cho Adenovirus. Vì vậy việc tuân thủ các giải pháp phòng ngừa không đặc hiệu vẫn là giải pháp cơ bản. Đó là vệ sinh tay, vệ sinh bề mặt, đảm bảo môi trường thông thoáng; dinh dưỡng hợp lý; kiểm soát tốt các bệnh nền, bệnh mạn tính; cả người lớn và trẻ em tiêm chủng đủ vaccine phòng bệnh theo lịch trong đó có cả vaccine phòng COVID-19.

Đừng xao nhãng, lơ là mà phải chuyển những thực hành phòng bệnh đã tích lũy được phòng chống COVDI-19 thành những thói quen tốt đẹp trong phòng bệnh truyền nhiễm tương tự. Có như vậy thì dịch bệnh sẽ luôn được kiểm soát và đẩy lùi.