Có phải tất cả các loại thuốc đều ảnh hưởng đến tinh trùng?

Tinh trùng là gì? 

Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam chúng được sinh sản ở tinh hoàn, sau đó trưởng thành tại mào tinh và dự trữ ở túi tinh. Khi nam giới quan hệ tình dục đạt cực khoái, tinh trùng sẽ được xuất ra cùng tinh dịch, đi qua đường niệu đạo ra ngoài, nếu xâm nhập được vào cơ quan sinh dục nữ giới chúng sẽ có thể tự bơi lên để gặp trứng và thụ tinh, hình thành thai nhi.

Có phải tất cả các loại thuốc đều ảnh hưởng đến tinh trùng? 

Thực tế, có nhiều loại thuốc tây không gây vô sinh nhưng có những loại thuốc tây khi sử dụng nhiều và kéo dài sẽ dẫn tới vô sinh.  Vì thế khi sử dụng thuốc, người bệnh nên cân nhắc và đặc biệt là phải sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ. Các thuốc có thể gây ảnh hưởng đến tinh trùng từ khâu sinh tinh, gây ra việc sản sinh những tinh trùng đứt gãy gen, dị dạng nhiều, hoặc không thể di dộng, khiến việc thụ thai khó khăn hoặc cũng có thể thụ thai được nhưng lại có khả năng gây dị tật thai nhi.

 Những loại thuốc điển hình gây ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng ? 

Những nam giới trong độ tuổi sinh sản nếu có những bệnh nguy hiểm bắt buộc phải điều trị bằng những thuốc sau thì có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Nên khi muốn có con thì cần phải cân nhắc, điều trị theo sự chỉ định của bác sỹ, còn nếu có thể hãy tránh dùng những loại thuốc có khả năng ảnh hưởng đến quá trình sinh sản và trưởng thành của tinh trùng.

Các thuốc hóa trị 

Thuốc hóa trị điều trị trong các bệnh như ung thư, có khả năng ảnh hưởng đến sinh tinh, hầu như tất cả loại thuốc hóa trị đều gây thiệt hại đến sự sinh tinh của nam giới ở mức độ khác nhau. Mức độ thiệt hại tùy vào từng loại thuốc hóa trị, liều lượng và thời gian sử dụng.

 Do đó với trường hợp phát hiện bệnh lý ung thư và cần điều trị bằng hóa trị liệu thì trước khi tiến hành điều trị nam giới thường được yêu cầu là lấy tinh trùng và nuôi giữ ở trong môi trường bảo quản để làm thụ tinh trong ống nghiệm nếu dự kiến có con trong quá trình điều trị bệnh. Hoặc sau điều trị khỏi hoàn toàn và ngừng thuốc thì cần có kế hoạch phòng tránh trong 5 năm kể từ thời gian ngừng điều trị, sau đó mới có thể có con như bình thường.

Các loại thuốc kích thích tố 

Sử dụng nội tiết tố androgen, kháng androgen như estrogen, steroid đồng hóa và các loại thuốc khác với liều lượng lớn trong thời gian dài, có thể ảnh hưởng đến vùng dưới đồi - tuyến yên - trục tuyến sinh dục. Từ đó làm ức chế chức năng sinh tinh gây ra tình trạng số lượng tinh trùng và chất lượng tinh trùng đều không được đảm bảo cho khả năng thụ thai thành công cao.

Thuốc kháng sinh 

Các kháng sinh thông thường tác dụng ngắn và ít ảnh hưởng đến cơ thể sau khi dừng thuốc. Tuy nhiên một số thuốc cũng có thể gây tác động xấu đến quá trình sinh sản tinh trùng. Có thể kể các loại kháng sinh như erythromycin, nitrofurantoin, gentamycin, chlotetracyclin, co-trimoxazol ảnh hưởng đến sinh tinh và gây dị dạng tinh trùng. Các kháng sinh khác như spiramycin, nhóm quinolon có thể làm dừng sinh tinh. kháng sinh Sulfasalazine có thể can thiệp vào chức năng mào tinh hoàn, do đó ảnh hưởng đến sức sống và khả năng sinh sản của tinh trùng.

Thuốc điều trị bệnh Gút 

Thuốc điều trị bệnh GOUT (gút) như colchicin, allopurinol có thể phá vỡ sự tổng hợp ADN của tinh trùng, dẫn đến thay đổi thành phần của vật chất di truyền, gây bất thường về nhiễm sắc thể và dị dạng tinh trùng.  Ketoconazole (thuốc kháng nấm), các thuốc giảm đau- gây nghiện như morphine, cocaine, cần sa cũng gây hại đến quá trình sản xuất tinh trùng.

Thuốc điều trị bệnh cao huyết áp 

Thuốc điều trị bệnh cao huyết áp là một trong những loại thuốc nếu sử dụng nhiều nguy cơ bị vô sinh cao. Bởi trong một số loại thuốc điều trị bệnh cao huyết áp có thành phần ngăn chặn canxi, cản trở việc gặp nhau giữa trứng và tinh trùng, gây ra vô sinh.

 Các thuốc khác 

Thuốc chữa đau dạ dày là cimetidin hay các thuốc loại glycerol (có trong các loại thuốc giảm cân) và hợp chất methyl (có trong các thuốc giảm đau) có thể ảnh hưởng đến sự trưởng thành của tinh trùng, ức chế chức năng của tinh binh trong mào tinh hoàn dẫn đến mất khả năng thụ tinh.Thí nghiệm cho thấy thuốc Mifepristone (nội tiết tố) ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng. Dầu gan cá tuyết, natri gây ra những thay đổi trong môi trường và ảnh hưởng đến sự trưởng thành của tinh trùng trong mào tinh, giảm hoặc làm mất khả năng di chuyển của tinh trùng.

Thuốc kháng viêm không steroid 

Loại thuốc này ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới đồng thời ảnh hưởng tới quá trình rụng trứng ở nữ giới, gây khó khăn cho việc nữ giới mang thai. Đối với những loại thuốc này, cả nam và nữ đều hạn chế sử dụng. Nếu bắt buộc phải sử dụng, hãy dùng đúng cách bác sĩ hướng dẫn.

Các thuốc ảnh hưởng đến xuất tinh 

Một số loại thuốc trị cao huyết áp như β- propranolol ảnh hưởng đến ham muốn tình dục và cương dương. Ethidium, thioridazine làm giảm tần suất xuất tinh, thậm chí khiến nam giới không thể xuất tinh. Ngoài ra, một số loại thuốc an thần, clomipramine có thể ức chế phản xạ xuất tinh, gây xuất tinh muộn hoặc không xuất tinh. Spironolactone có thể làm suy giảm chức năng cương dương, giảm ham muốn tình dục và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Tinh trùng có thể phục hồi sau khi sử dụng thuốc không? 

Với một số loại thuốc tinh trùng có thể tự hồi phục sau khi ngừng thuốc một thời gian, tuy nhiên cũng có những loại thuốc ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh lâu dài, hoặc do ảnh hưởng của việc sử dụng liều lượng cao hoặc thời gian kéo dài. Vì thế sau khi sử dụng một số những loại thuốc trên thì trong khi sử dụng và ngay sau khi ngừng thuốc nam giới nên thực hiện kế hoạch phòng tránh thai, sau một thời gian (3 tháng trở lên) hoặc nếu cẩn thận hơn có thể đi đánh giá kiểm tra tinh dịch đồ để biết tinh trùng đã được hồi phục hay chưa, mới nên có kế hoạch sinh con.

Kết luận. 

Thuốc tây luôn là con dao hai lưỡi có thể tác dụng tốt, đẩy lùi bệnh tật nhưng đôi khi cũng có thể gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của nam giới hoặc một số tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì thế khi có bệnh, nên đi thăm khám để chẩn đoán chính xác và điều trị theo chỉ định của bác sỹ để hạn chế những ảnh hưởng không mong muốn ở mức thấp nhất, đồng thời nếu sử dụng các thuốc có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản tinh trùng, thì cũng nên nói rõ với bác sỹ dự định có con của hai vợ chồng để được tư vấn hiệu quả nhất.