Hạn chế tổn thương gan do thuốc ở người cao tuổi

Tại sao người cao tuổi dễ bị tổn thương chức năng gan?

Chức năng gan dần suy yếu ở người cao tuổi là tình trạng lão hóa tự nhiên của cơ thể. Thế nhưng, người cao tuổi thường dễ bị tổn thương gan hơn do sự xuất hiện của nhiều bệnh tật như: Tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu, tim mạch... Thậm chí, một người có thể gặp rất nhiều bệnh khác nhau.

Người cao tuổi dễ bị tổn thương gan do sử dụng thuốc điều trị bệnh mạn tính (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, người cao tuổi thường có tâm lý lo lắng cho sức khỏe và phải dùng thuốc mới yên tâm. Điều này cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho tình trạng lạm dụng các thuốc điều trị xuất hiện và gây hại không nhỏ cho gan.

Ví dụ, điển hình như paracetamol, đây là loại thuốc giảm đau, hạ sốt khá phổ biến, thông dụng, dễ mua. Nhiều người có thói quen cứ đau là uống ngay 2 viên paracetamol mà không cần tham khảo ý kiến bác sĩ xem nguyên nhân mình bị đau là gì, sử dụng nhiều có nguy hiểm không. Cuối cùng là dẫn tới tình trạng gan bị ngộ độc do lạm dụng thuốc. Trong giai đoạn COVID – 19 hiện nay, nhiều F0 điều trị tại nhà bị phát hiện ngộ độc gan do lạm dụng paracetamol để hạ sốt. Thậm chí, các chuyên gia cho biết một số trường hợp dù đã xét nghiệm âm tính nhưng vẫn không qua khỏi do gan bị đầu độc quá mức.

Triệu chứng chức năng gan suy giảm do dùng thuốc ở người cao tuổi

Ở người cao tuổi, sử dụng nhiều thuốc điều trị trong thời gian dài gây suy giảm chức năng gan sẽ xuất hiện một số biểu hiện như:

- Chán ăn, đầy hơi, khó tiêu, dễ táo bón do giảm bài tiết mật.

- Dễ bị mẩn ngứa, dị ứng, đặc biệt khi nắng nóng.

- Mệt mỏi, vàng da, vàng mắt.

Làm gì để hạn chế tổn thương gan do thuốc ở người cao tuổi?

Tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị

Khi gan bị suy yếu, tổn thương, người cao tuổi nên tham khảo ngay ý kiến của bác sĩ xem có cần thiết phải hiệu chỉnh liều thuốc điều trị hoặc chuyển sang thuốc điều trị khác hay không.

Tuyệt đối không sử dụng thuốc khi chưa có sự hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ,...  Ví dụ như với những người cao tuổi trong vùng dịch đã bị mắc COVID – 19 thì không nên tự ý sử dụng paracetamol để hạ sốt mà cần theo sát chỉ định dùng thuốc của bác sĩ. Đặc biệt, không sử dụng paracetamol trong trường hợp có tiền sử dị ứng với thuốc, bệnh gan cấp tính do mọi nguyên nhân, viêm gan virus đang trong giai đoạn cấp, ung thư gan,... Còn trong trường hợp viêm gan mạn tính cần có sự hiệu chỉnh liều cho phù hợp.

Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng

Người cao tuổi cần được bổ sung thêm các chất dinh dưỡng thuộc đủ 4 nhóm, ăn nhiều rau xanh, trái cây để ngăn ngừa sự lão hóa thêm, giảm bớt các gốc tự do có hại cho gan. Bên cạnh đó, người cao tuổi cũng cần hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường, chất bảo quản, muối,... để tránh bệnh nền nặng thêm.

Duy trì thói quen sống lành mạnh

Bên cạnh việc kiểm soát lượng thuốc và bổ sung chất dinh dưỡng, người cao tuổi có thể bảo vệ gan bằng cách duy trì thói quen sống lành mạnh như:

- Thường xuyên tập thể dục hàng ngày, phù hợp với cơ thể.

- Ngủ sớm, đúng giờ và đảm bảo ngủ đủ giấc. Một giấc ngủ ngon trước 23h đêm sẽ giúp máu trong cơ thể lưu thông tốt hơn và có thể giải độc gan hiệu quả.

- Hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích.

- Uống nhiều nước lọc mỗi ngày để tăng cường thải độc cho gan (khoảng 1,5-2 lít nước mỗi ngày).