Làm sao nhận biết người già bị gãy xương khớp háng?

Ảnh minh họa.

Nhiều yếu tố nguy cơ

Gãy xương vùng khớp háng ở người cao tuổi, bao gồm gãy cổ xương đùi và gãy vùng mấu chuyển, là một trong những ca gãy xương thường gặp do tai nạn sinh hoạt, đặc biệt là do té ngã khi di chuyển. Các loại gãy xương này chiếm tỉ lệ cao nhất trong các loại gãy xương ở người cao tuổi.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gãy xương ở người cao tuổi, chẳng hạn như chất lượng xương kém, tình trạng loãng xương, đôi khi chỉ là "té ngã - chạm nhẹ mông xuống đất" cũng có thể dẫn đến chấn thương và gãy xương.

Những người có các bệnh lý đi kèm như cao huyết áp, các bệnh lý khớp, rối loạn thăng bằng, thị lực giảm sút... hay các yếu tố khách quan như: sàn nhà - sàn vệ sinh trơn trượt; đôi dép không phù hợp dễ trơn trượt; trang phục quá dài, vướng víu; dây điện của các thiết bị điện mắc ngang vướng lối đi… dễ dẫn đến té ngã và gãy xương ở người cao tuổi.

Người cao tuổi không được trang bị dụng cụ hỗ trợ như: gậy, khung hỗ trợ di chuyển cũng là những nguyên nhân dẫn đến té ngã thường gặp ở người cao tuổi. Kiểm soát được những yếu tố "nguy cơ" trên, chúng ta có thể hạn chế nguy cơ té ngã và gãy xương ở người cao tuổi một cách đáng kể.

Bên cạnh đó, cần quan tâm các vấn đề nhằm hạn chế nguy cơ gãy xương ở người cao tuổi như dinh dưỡng, hạn chế tối đa rượu và thuốc lá… Chế độ dinh dưỡng cần đầy đủ, hợp lý kết hợp chế độ luyện tập thể dục thể thao phù hợp, đặc biệt bổ sung đầy đủ Calcium và Vitamin D để đạt được khối lượng xương đỉnh khi còn trẻ… 

Người cao tuổi khi sử dụng thuốc điều trị các bệnh lý tồn tại (nếu có) cần theo đúng hướng dẫn của y bác sĩ để tránh những tác hại không mong muốn lên chất lượng xương. Đồng thời, khi gặp vấn đề về xương cần đến đúng cơ sở y tế, chuyên khoa để được tư vấn và điều trị hiệu quả.

Nhận diện gãy xương vùng khớp háng ở người cao tuổi

Đôi khi những dấu chứng rất "mờ nhạt", thậm chí bệnh nhân không "nhớ" rằng mình đã có té ngã do nghĩ rằng đó là một chấn thương nhỏ, nhẹ nhàng… 

Nhưng thường thì bệnh nhân có những dấu hiệu khi gãy xương sau: không thể đứng dậy, không thể tiếp tục di chuyển ngay sau té. Đau vùng háng, đôi khi bệnh nhân chỉ ghi nhận đau vùng gối cùng bên; không chịu lực được trên chân đau; sưng đau, hạn chế cử động vùng háng; ngắn chân bên đau so bên đối diện; bàn chân bên đau xoay ngoài nhiều hơn so với bên đối diện…

Theo đó, việc phẫu thuật điều trị gãy xương vùng khớp háng ở bệnh nhân cao tuổi đang được xem là một ưu tiên lựa chọn với mục đích nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân cao tuổi sau gãy xương. Đặc biệt vấn đề chẩn đoán và điều trị đúng chỉ định giúp bệnh nhân tránh tốn kém không cần thiết nhưng vẫn phục hồi tốt hòa nhập cộng đồng cũng là vấn đề người bệnh cần quan tâm.

Thông thường, với phương tiện chẩn đoán bằng X-quang kết hợp lâm sàng, bác sĩ có thể dễ dàng chẩn đoán xác định gãy xương vùng khớp háng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đường gãy nhỏ, các bác sĩ có thể sử dụng thêm các phương tiện chẩn đoán cao cấp như CT scan, Bone scan…

Tuy nhiên, phẫu thuật ở bệnh nhân cao tuổi, thường có nhiều bệnh lý nội khoa đi kèm như bệnh lý tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường, tình trạng xơ vữa thành mạch, bệnh lý huyết khối… và tình trạng loãng xương ở nhiều mức độ khác nhau luôn là một thử thách lớn cho cả đội ngũ phẫu thuật và hồi sức.

BSCKII. TRẦN ĐĂNG KHOA (TRƯỞNG KHOA PHẪU THUẬT CHI DƯỚI, BỆNH VIỆN CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH TP.HCM)