Trẻ bị chảy máu cam: Sơ cứu sai cách có thể khiến trẻ gặp nguy hiểm

Chảy máu cam (hay chảy máu mũi) xuất hiện khi các mạch máu nhỏ ở mũi bị vỡ và chảy máu.

Trong khi đó, mạch máu trẻ rất lại nhạy cảm và có thể bị vỡ khi thời tiết quá nóng bức, việc ngồi quá lâu dưới máy điều hòa trong một thời gian dài cũng khiến cho vùng mũi của trẻ bị dị ứng, nhiễm trùng ở mũi họng dẫn tới khi có tác động mạnh sẽ gây vỡ mạch máu bên trong mũi.

Hơn nữa, trẻ em thường có thói quen xấu là ngoáy mũi càng dễ dẫn đến chảy máu cam.

Nếu chăm sóc đúng cách, phần lớn các trường hợp chảy máu cam sẽ tự ngừng, tuy nhiên nếu người lớn thiếu hiểu biết trong cách xử lý thì hoàn toàn có thể dẫn đến hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

Khi trẻ bị chảy máu cam, phản ứng tự nhiên của đa số người lớn là bảo trẻ ngửa mặt lên trời hoặc bịt mũi lại, hay thậm chí làm mọi cách để không cho máu chảy ra ngoài.

Không ai ngờ rằng, những cách này gây nguy hiểm nghiêm trọng đến sự an toàn của trẻ, thậm chí có thể gây ra tử vong.

Và lầm tưởng tai hại này đã dẫn đến tai nạn đau lòng của một cậu bé 2 tuổi ở Trung Quốc vào năm 2016. Cậu bé Cường Cường đã không may mắn tử vong do mẹ cậu bé đã sơ cứu sai cách khi con bị chảy máu cam.

Cũng như nhiều bà mẹ khác, mẹ Cường Cường sau khi thấy con mình bị chảy máu cam đã bảo con ngửa mặt lên trời và dùng giấy vệ sinh thấm ở mũi để máu không chảy ra ngoài. Chị cho rằng làm như vậy sẽ khiến máu trong mũi không chảy ra nữa.

Nhưng chỉ một lúc sau, cậu bé đã bị khó thở, lồng ngực đau nhói, cậu bé bắt đầu thở gấp và ngất lịm đi. Dù được đưa tới bệnh viện cấp cứu ngay nhưng cậu bé đã không qua khỏi.

Các bác sĩ cho biết nguyên nhân chính là cách sơ cứu sai của người mẹ đã khiến máu chảy ngược vào trong họng, gây tắc đường thở của cậu bé.

Nếu ngẩng đầu lên chỉ là mắt không nhìn thấy máu chảy ra ngoài nhưng thực tế máu không hề ngừng chảy, mà nó sẽ tiếp tục chảy vào trong.

Điều này khiến máu chảy ngược vào yết hầu và đi qua thực quản xuống đường tiêu hóa, gây nôn mửa, khó chịu, còn dễ xâm nhập vào khí quản và phổi, ngăn chặn việc tạo hơi thở và gây tử vong.

Đây được xem là bài học đắt giá cho các bậc cha mẹ có con bị chảy máu cam, vì thế hãy bỏ ngay phương pháp sơ cứu có thể được xem là truyền thống này.

Nguyên nhân khiến trẻ bị chảy máu cam

Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị chảy máu cam nhưng đa phần các trường hợp chảy máu cam ở trẻ là do màng mạch ở vách ngăn mũi gặp tổn thương, mạch máu quá nhạy cảm và mong manh, do đó chúng có thể vỡ khi thời tiết hanh khô. Bên cạnh đó còn có các nguyên nhân khác như:

- Trẻ ngoáy mũi quá mạnh dẫn đến vỡ mạch máu trong mũi.

- Trẻ vô tình cào rách phần bên trong mũi.

- Trẻ nghịch nhét dị vật vào mũi

- Do thói quen đùa nghịch với bạn của trẻ và va đập tác động vào mũi

- Thời tiết nắng nóng và trẻ ở dưới ánh mặt trời quá lâu cũng là nguyên nhân làm trẻ chảy máu cam ở mũi

- Trẻ hắt hơi mạnh và nhiều lần dẫn đến tổn thương mạch máu mũi

- Trẻ xì mũi quá mạnh khi bị sổ mũi

- Do trẻ cọ xát mạnh vào mũi

- Thời tiết hanh khô cũng là nguyên nhân dẫn đễ tình trạng trẻ chảy máu cam ở mũi

Những điều nên và không nên làm khi trẻ đang chảy máu cam:

Hãy giữ bình tĩnh

Trong đa phần các trường hợp, chảy máu cam không phải là điều gì quá bất thường và thường không nguy hiểm, nhất là đối với trẻ nhỏ.

Chúng có thể là do các bệnh nhẹ và thường gặp như cảm lạnh hoặc dị ứng, những bệnh này thường gây sưng bên trong mũi và làm tăng kích thích, khi kết hợp cả 2 yếu tố trên có thể dẫn tới chảy máu tự phát.

Cha mẹ nên biết rằng, các yếu tố môi trường (như do thời tiết, hoặc trong nhà sử dụng điều hòa, máy sưởi thường xuyên), cũng có thể góp phần vào lý do một đứa trẻ chảy máu cam. Hay thói quen ngoáy mũi ở trẻ cũng có thể dẫn đến việc chảy máu cam.

Đừng hoảng sợ

Các bác sĩ khuyên các bậc cha mẹ cũng như người bệnh không nên quá hoảng sợ. Đây là một trong những điều có trong danh sách bước đầu ngăn chặn việc chảy máu cam ở người bệnh. Bởi hoảng loạn thường không có tác dụng gì, thậm chí nó còn gây hại nhiều hơn lợi.

Trong trường hợp này, các bậc cha mẹ nên trấn an con của họ, rằng chảy máu cam không nghiêm trọng và rất phổ biến.

Cách tốt nhất và đúng nhất cha mẹ cần làm là cho trẻ ngồi xuống ghế, giữ chặt phía bên mũi chảy máu trong tư thế trẻ cúi đầu về phía trước. Nếu trẻ đã lớn cần hướng dẫn trẻ tự làm.

Giữ yên như vậy trong khoảng 10 phút, trong lúc giữ tay như vậy hãy bảo trẻ thở bằng mồm hoặc bằng bên mũi không chảy máu. Nếu bỏ tay ra quá sớm có thể gây chảy máu tiếp. Nếu sau 10 phút chảy máu cam không dừng lại cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất đề được hỗ trợ.

Tuyệt đối không để bệnh nhân nằm hay ngửa đầu ra sau

Đây là việc mà rất nhiều người mắc sai lầm, kể cả người lớn. Khi bệnh nhân nằm hay ngửa đầu về phía sau sẽ khiến máu chảy ngược vào trong miệng và cổ họng, gây nôn hoặc buồn nôn, thậm chí không thể làm đông máu.

Nếu trẻ lớn hơn, cha mẹ có thể bảo trẻ nhẹ nhàng xỉ mũi để số máu đã chảy ra được tống xuất ra ngoài sau đó mới giữ chặt bên mũi đang chảy máu.

Hạ thấp nhiệt độ cơ thể giúp làm giảm lưu lượng máu đến mũi, ngăn chảy máu mũi. Cũng có thể ngậm 1 cục đá nhỏ, đây là cách hạ thấp nhiệt độ cơ thể hữu hiệu.

Cha mẹ cũng có thể áp một miếng gạc lạnh phía bên ngoài mũi trẻ sẽ làm máu ngừng chảy nhanh hơn. Đối với người lớn có thể chườm cục đá ở sống mũi.

Đừng nhét gạc vào mũi, hoặc các chất liệu khác

Một bác sĩ có thể sử dụng gạc cho trẻ để ngăn không cho trẻ chảy máu mũi, tuy nhiên điều này không được khuyến khích làm bởi các bậc cha mẹ. Bởi tất cả những vật liệu thông thường đều khôngđảm bảo vô khuẩn, nhất là khi nó tiếp xúc trực tiếp với lớp niêm mạc ở mũi.

Đừng lạm dụng nước muối

Việc xịt hoặc nhỏ nước muối sinh lý nhiều người cho sẽ làm ẩm niêm mạc mũi, tránh khô mũi gây chảy máu cam.

Tuy nhiên điều này hoàn toàn sai lầm, việc xịt thuốc hoặc nước muối vào niêm mạc mũi không phải là một giải pháp lâu dài vì nó chỉ tức thời làm ẩm mũi, về lâu dài nó còn khiến mũi khô hơn. Kể cả việc sử dụng các thiết bị tạo ẩm chỉ là những giải pháp tình thế.

Tốt nhất hãy bù nước cho cơ thể đầy đủ bằng việc ăn uống giàu nước, và chất xơ kết hợp các biện pháp hỗ trợ bên ngoài kể trên sẽ giúp bạn và con em mình qua được mùa đông và chứng chảy máu cam khó chịu.

Các bước sơ cứu khi trẻ bị chảy máu cam

Theo hướng dẫn của Bệnh viện Nhi Trung ương, khi trẻ bị chảy máu cam, các bước sơ cứu đúng cách như sau:

- Yêu cầu trẻ xì mũi nhẹ nhàng để loại bỏ các cục máu đông đã hình thành bên trong mũi. Điều này có thể khiến máu chảy nhiều hơn trong chốc lát nhưng sau đó mọi việc sẽ ổn. Bỏ qua giai đoạn này nếu trẻ quá nhỏ.

- Đặt trẻ ngồi thẳng, đầu và cổ hơi ngả về trước. Không đặt trẻ nằm hay ngả đầu ra sau hoặc kẹp đầu giữa hai đầu gối.

- Dùng ngón trỏ và ngón cái của bạn bóp chặt hai bên cánh mũi (phần chóp mũi mềm) của trẻ.

Không bóp phần xương sống mũi vì làm vậy không thể giúp cầm máu, cũng đừng ấn một bên cánh mũi, kể cả nếu chỉ chảy máu ở một phía. Hướng dẫn trẻ thở bằng miệng trong khoảng thời gian này.

- Bóp chặt cánh mũi trong khoảng 10 phút. Đừng thả tay quá thường xuyên để kiểm tra xem máu ngừng chảy chưa vì máu cần thời gian để tạo cục máu đông. Thả tay quá sớm hoặc quá thường xuyên có thể khiến máu tiếp tục chảy lại.

- Nếu muốn, có thể chườm đá hay đặt khăn mát lên vùng gốc mũi và má của trẻ giúp mạch máu ở mũi co lại, làm chậm quá trình chảy máu.

- Hướng dẫn trẻ nhổ máu tích tụ trong miệng vì nuốt máu có thể gây nôn.

- Cho trẻ uống chút nước mát để đỡ căng thẳng và tẩy bớt mùi máu trong miệng.

Nếu các bước sơ cứu này không thể cầm được máu trong vòng 20 phút, hãy lập tức đưa trẻ đến ngay các cơ sở tai mũi họng để được khám và xử lí kịp thời.