Mô hình Chăm sóc tích hợp người cao tuổi tại cộng đồng qua vai trò Cộng tác viên dân số

Theo thống kê hiện nay, Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Những người từ 60 tuổi trở lên chiếm 11,9% tổng dân số vào năm 2019 và đến năm 2050, con số này sẽ tăng lên hơn 25%. Đến năm 2036, Việt Nam bước vào thời kỳ dân số già, chuyển từ xã hội “già hóa” sang xã hội “già”.

Già hóa dân số đặt ra những cơ hội và thách thức về mặt kinh tế, xã hội, đồng thời đòi hỏi quốc gia thực hiện những thay đổi trong nền kinh tế. Già hóa dân số nhanh chóng cũng có thể dẫn đến tình trạng thiếu lao động trong tương lai cũng như nhu cầu an sinh xã hội ngày càng tăng ở người cao tuổi.

Trong tình hình đó, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế đã hợp tác với Viện nghiên cứu Mitsubishi (MRI) xây dựng mô hình “Chăm sóc tích hợp người cao tuổi tại cộng đồng qua vai trò Cộng tác viên dân số - CCSPC”. Ý tưởng của mô hình này đã được trình bày tại hội thảo quốc tế về già hóa dân số ở khu vực ASEAN. Để thảo luận sâu hơn, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình đã có buổi làm việc với đoàn công tác của MRI tại Hà Nôi vào ngày 12/4. Ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế chủ trì buổi làm việc.

Theo nghiên cứu của MRI, hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi hiện nay của Việt Nam hiện còn nhiều thiếu sót về cơ sở hạ tầng vững chắc trong bối cảnh đất nước đang bước vào thời kỳ già hóa dân số. Chính phủ đang gặp nhiều khó khăn cả về tài chính và nhân lực, đặc biệt ở những vùng nông thôn. Và với truyền thống văn hóa các thành viên trong gia đình tự chăm sóc sức khỏe người cao tuổi của Việt Nam, việc áp dụng rập khuôn mô hình xây dựng các cơ sở chăm sóc dịch vụ như tại Nhật Bản là không thực tế.

Từ những nguyên nhân trên, MRI đã đề xuất mô hình CCSPC. Trong đó nhấn mạnh vai trò trung tâm của đội ngũ cộng tác viên dân số trong việc liên kết các hoạt động chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi tại địa phương. Mô hình này có 4 chức năng: chăm sóc sức khỏe, xây dựng mạng lưới hợp tác hỗ trợ giữa các cơ sở y tế và chăm sóc sức khỏe, xây dựng lối sống lành mạnh cho người cao tuổi và thu thập dữ liệu y tế về sức khỏe người cao tuổi.

Đặc biệt, hoạt động thu thập dự liệu y tế về sức khỏe người cao tuổi sẽ là nền tảng để xây dựng các cảnh báo nguy cơ trong hoạt động chăm sóc phòng ngừa cho người cao tuổi. Điều này cũng mở ra cơ hội cho các đơn vị tư nhân muốn tham gia đầu tư vào mảng cung cấp dịch vụ, nâng cao chất lượng của hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và giảm gánh nặng cho nguồn lực nhà nước.

Mô hình CCSPC hiện đã bước vào giai đoạn khảo sát thực địa, được tiến hành tại tỉnh Hưng Yên vào ngày 14/4 tới.