"Nghìn lẻ" câu hỏi tại sao của trẻ và cách trả lời "chất như nước cất" của cha mẹ

 Vì sao trên thế giới lại có nhiều thứ tiếng?

Hãy trả lời: Hàng ngàn năm trước đây, người dân ở các cộng đồng khác nhau trên toàn thế giới phát minh ra ngôn từ riêng để mô tả cuộc sống của họ, và đó là lý do tại sao ngày nay người dân từ cùng một khu vực có xu hướng nói cùng một ngôn ngữ. Ngôn ngữ cũng phát triển theo thời gian, vì tiếng nói của chúng ta đã thay đổi rất nhiều so với nhiều năm trước.

Bạn nên biết: Nghe người khác nói một ngôn ngữ nước ngoài có thể làm trẻ bị bối rối. “Tuy nhiên, chúng ta giúp trẻ hiểu biết về các nền văn hóa khác càng sớm, trẻ sẽ dễ nhận biết và kết bạn với nhiều loại người hơn,” theo Jillian Cavanaugh, tiến sĩ, giáo sư nhân chủng học và khảo cổ học tại Đại học Brooklyn, New York. Hãy nhắc cho trẻ nhớ rằng, những người dân ở các nước khác có thể nghĩ ngôn ngữ của chúng ta thật khác thường, và hãy chỉ ra có một số từ ngữ mình hay dùng trong đời sống đến từ nhiều ngôn ngữ khác, như ballet của Pháp và pasta của Ý.

Vì sao chúng ta không muốn người khác thấy những phần riêng tư trên cơ thể?

Hãy trả lời: Bởi vì đó là những phần chỉ nên được chạm đến khi không ở nơi công cộng. Vì vậy chúng ta thường che chắn chúng bằng đồ bơi khi đi bơi hoặc đóng kín cửa khi làm vệ sinh cá nhân. Không bao giờ để lộ phần riêng tư trên cơ thể trước bất cứ ai trừ bố, mẹ hoặc một người lớn đáng tin cậy như bác sĩ. Nếu ai đó cố gắng chạm vào chúng hoặc làm cho con khó chịu, hãy cho bố mẹ biết.

Bạn nên biết: “Đây là một cơ hội tuyệt vời để thể hiện một thái độ bình tĩnh, trung lập về cơ thể,” theo nhà trị liệu gia đình Hal Runkel, tác giả của ScreamFree Parenting – hãy làm rõ trọng tâm của vấn đề. Trẻ em thường thiếu sự kiềm chế, cha mẹ hãy dùng cơ hội này để đặt ra một số giới hạn an toàn về những phần nhạy cảm trên cơ thể của trẻ đối với người ngoài.

Tại sao chúng ta bị bệnh?

Hãy trả lời: Thông thường là do vi trùng. Những sinh vật nhỏ bé có thể tìm đường vào cơ thể của chúng ta thông qua không khí chúng ta hít thở và những thứ chúng ta ăn, hoặc khi chúng ta chạm vào miệng hoặc mắt mà không rửa tay. Hầu hết, vi trùng không ảnh hưởng đến chúng ta, nhưng đôi khi cơ thể không thể chống lại chúng – và đó là khi chúng ta bị bệnh. Thỉnh thoảng, người ta bị bệnh là do cơ thể không khỏe, nhưng lại không biết vì sao. Trong nhiều trường hợp, nghỉ ngơi và uống thuốc sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh.

Bạn nên biết: Phân biệt giữa bệnh thông thường như cảm cúm và bệnh đáng sợ hơn như ung thư là điều quan trọng. “Trẻ em muốn biết rằng cơ thể mình sẽ khỏe hơn,” cố vấn của Parents, bác sĩ Darshak Sanghavi – tác giả của A Map of the Child: A Pediatrician’s Tour of the Body nói. “Bạn hãy giải thích rằng các bệnh nghiêm trọng nhất thường chỉ xảy ra khi về  già. Các bệnh mà trẻ em thường gặp có thể được điều trị dễ dàng.” Khi nói về vấn đề này, bạn hãy thúc đẩy thói quen lành mạnh của trẻ như rửa tay thường xuyên để tránh vi trùng.

Tại sao đôi khi người lớn lại khóc khi hạnh phúc?

Hãy trả lời: Đôi khi mọi người cảm thấy xúc động mạnh và họ cần phải giải tỏa cảm xúc. Khi trẻ em cảm thấy hạnh phúc thì thường nhún nhảy hoặc hét lên, nhưng người lớn có những cảm xúc phức tạp hơn – có thể vui buồn cùng lúc. Đối với người lớn, khóc xảy ra là vì vậy.

Bạn nên biết: Khi bạn khóc vì hạnh phúc, thường là vì một điều gì đó vừa vui vừa buồn, giống như ngày đầu tiên con đi học mẫu giáo (bạn đang rất tự hào – nhưng lại buồn vì con đang lớn nhanh). Trẻ em không có cùng một loạt các cảm xúc như vậy, vì vậy khái niệm này có thể làm con bối rối. Hãy khuyến khích con bạn thể hiện cảm xúc bằng lời. Nhấn mạnh rằng khóc là không sao – nhưng quan trọng là nói lên được chuyện gì đang xảy ra. “Hiểu được lý do tại sao bạn có một phản ứng cảm xúc đặc biệt cũng sẽ giúp con bạn trở nên nhạy cảm hơn với những cảm xúc của người khác,” ông nói thêm. Vì vậy, hãy nói với con bạn rằng nếu con thấy bạn đang khóc, con có thể hỏi là bạn đang vui hay buồn.

Vì sao con không thể thức khuya như bố mẹ?

Hãy trả lời: Không chỉ cơ thể mà cả não bộ cũng cần nghỉ ngơi sau một ngày hoạt động. Não bộ hoạt động nhiều khi con suy nghĩ và khám phá những điều mới. Vì con rất năng động và tìm hiểu nhiều hơn người lớn, con cần nhiều thời gian hơn để nghỉ ngơi. Con đi ngủ sớm sẽ giúp cơ thể và đầu óc hoạt động tốt hơn vào sáng hôm sau.

Bạn nên biết: Theo tiến sĩ Sanghavi, trái với nhiều người nghĩ, cơ thể và não bộ không “phát triển” khi chúng ta ngủ. Nhưng các nhà khoa học biết rằng sự nghỉ ngơi là điều cần thiết cho sự phát triển tinh thần khỏe mạnh; khi trẻ ngủ ít hơn mười giờ một đêm, trẻ sẽ cáu kỉnh và không học tốt.

Vì sao trẻ em hàng xóm có nhiều đồ chơi hơn con?

Hãy trả lời: Điều đó phụ thuộc vào cách người lớn dùng tiền, và hàng xóm của chúng ta có thể đã chi nhiều tiền hơn chúng ta để mua đồ chơi. Rất dễ để cảm thấy ganh tỵ, nhưng có nhiều đồ chơi không làm gia đình chúng ta hạnh phúc hay tốt hơn so với các gia đình khác.

Bạn nên biết: Sharon Lechter – người sáng lập payyourfamilyfirst.com, một tổ chức cung cấp các biện pháp cải thiện tài chính, cho rằng câu hỏi này có vẻ giống như một gánh nặng, nhưng hãy xem đây là một cơ hội để bắt đầu trò chuyện về các khái niệm tiền bạc: tiền đến từ đâu và cách chi tiêu, tiết kiệm, hoặc cho đi ra sao. “Hãy giải thích rằng mọi thứ đều có giá, sau đó mô tả những gì mà bố mẹ phải làm mỗi ngày để trả các hóa đơn”. Thảo luận về sự khác biệt giữa nhu cầu muốn và cần, và với trẻ lớn hơn, hãy nói về những cách mà con có thể tự kiếm tiền, chẳng hạn như xin rửa xe giúp hàng xóm.

Vì sao con phải mời người bạn đó đến sinh nhật của con?

Hãy trả lời: Bởi vì nếu không mời, con có thể làm tổn thương cảm xúc của bạn, mà gia đình chúng ta thì luôn cố gắng tử tế với người khác. Ngay cả khi bạn hơi khác với con hoặc con không thích bạn, hãy luôn nhớ đến bạn. Con không cần phải trở thành bạn thân, nhưng hãy tưởng tượng con sẽ cảm thấy thế nào khi bạn ấy tổ chức tiệc và mời tất cả mọi người ngoại trừ con.

Bạn nên biết: Theo Michele Borba, cố vấn của Parents, tác giả của The Big Book of Parenting Solutions, trẻ em có thể bắt đầu lập nhóm và loại trừ người khác ngay khi ở mẫu giáo – nhưng ngăn cản hành vi này sẽ tạo được ảnh hưởng lớn đến trẻ. “Nếu bạn có thể dạy ngay từ nhỏ để hình dung cách người khác cảm nhận và xem xét làm thế nào có thể giúp họ, bạn sẽ nuôi dạy nên một người không có tính bắt nạt, và có thể ngăn chặn hành vi xấu của bạn bè”.