Người già lái xe: Những điều cần lưu ý

Chiến dịch kêu gọi người già ngừng lái xe ô tô làm "nóng" dư luận ở Nhật Bản

Một cuộc tranh luận đang diễn ra khá gay gắt ở Nhật Bản về việc người già có nên điều khiển xe ô tô hay không. Vụ việc càng trở nên “nóng” hơn sau khi xảy ra một vài trường hợp người già điều khiển xe ô tô gây tai nạn nghiêm trọng.

Theo Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản, tổng số người thiệt mạng vì tai nạn giao thông ở Nhật Bản đã giảm liên tiếp trong vài năm trở lại đây. Trong năm 2018, có 3.532 trường hợp tử vong vì tai nạn giao thông, giảm 162 trường hợp so với năm trước. Tuy nhiên, số vụ tai nạn gây tử vong do người từ 75 tuổi trở lên đã tăng 42 trường hợp, lên con số 460 người. Cảnh sát cũng chỉ ra rằng, nguyên nhân chủ yếu nhất khiến lái xe lớn tuổi gây tai nạn là đạp nhầm chân phanh thành chân ga.

“Những vụ tai nạn đã thúc đẩy cuộc tranh luận gay gắt trong xã hội và tôi hy vọng rằng, các chính trị gia trong Quốc hội Nhật Bản sẽ suy nghĩ nghiêm túc vấn đề này. Nhiều người cho rằng, đi trên những con đường ở Nhật Bản ngày càng gặp nhiều nguy cơ rủi ro vì số lượng người lái xe cao tuổi ngày càng tăng”, Giáo sư Makoto Watanabe của trường Đại học Hokkaido Bunkyo nói và khẳng định chính quyền cần phải hành động ngay cho dù đó là ở cấp quốc gia hay địa phương.

Thực ra, các cơ quan quản lý đường bộ Nhật Bản đã nhận thấy vấn đề này từ vài năm trước. Vấn đề về nhân khẩu học của Nhật Bản - tỷ lệ sinh giảm và số người cao tuổi tăng nhờ vào y học hiện đại sẽ có tác động đến ngành giao thông. Luật Giao thông đường bộ sửa đổi có hiệu lực vào năm 2016 yêu cầu cứ sau 3 năm, người trên 75 tuổi phải kiểm tra và được cấp chứng chỉ năng lực lái mới được gia hạn giấy phép lái xe. Các bài kiểm tra được thiết kế để xác định khả năng điều khiển, trí nhớ và khả năng phán đoán của người lái xe. Ước tính, khoảng 17 triệu người Nhật Bản từ 65 tuổi trở lên có bằng lái xe.

Một chiến dịch kêu gọi lái xe lớn tuổi tự nguyện dừng lái xe nếu cảm thấy không tự tin khi cầm lái đã diễn ra. “Chúng tôi cũng mong muốn bố dừng lái xe nhưng rất khó để đưa ra lời khuyên đó. Bố tôi luôn rất độc lập. Ông thích tự lái xe di chuyển”, Makoto Hosomura có bố là ông Kinzo, hiện đã 98 tuổi nói.

Vì sao người già nên dừng lái xe?

Nếu như người già có vấn đề về sức khỏe (như giảm thị lực hoặc viêm khớp), nó có thể sẽ không an toàn cho việc lái xe. Và cũng không an toàn nếu như người già có vấn đề về trí nhớ hoặc sự tập trung (ví dụ như nếu người điều khiển thường xuyên quên nơi mà cần đến khi đang đi).

Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu người già hạn chế việc lái xe trong một vài trường hợp (ví dụ như nếu không có tầm nhìn tốt khi thiếu ánh sáng, hay không nên lái xe sau buổi tối). Người già cũng nên chú ý làm theo các lời khuyên của bác sĩ và gia đình.

Trong trường hợp người già không chấp nhận dừng lái xe, phải làm sao?

Thông thường, người lớn tuổi ở Việt Nam rất ít khi lái xe ô tô. Nhưng ít chứ không phải không có, một số người già vẫn rất yêu thích việc lái xe, vì điều đó cho họ cảm giác độc lập và thoải mái về thời gian. Tuy nhiên, khi ở độ tuổi trên 60, sức khỏe của ai cũng trở nên kém đi và việc lái xe trở nên khó khăn hơn. Vậy người cao tuổi làm thế nào để việc lái xe luôn an toàn cho bản thân và những người xung quanh?

Hạn chế việc lái xe vào ban đêm

Tuổi già khiến cho thị lực của bạn giảm đáng kể, qua thời gian, bạn sẽ dần dần phải dùng đến kính để lái xe. Việc lái xe ban đêm vốn được coi là nguy hiểm với cả những người trẻ, vậy nên sẽ càng khó khăn hơn với người cao tuổi. Bởi lẽ con đường tối cộng thêm hiệu ứng từ đèn pha sẽ khiến mắt bạn dễ bị trói và ảnh hưởng tới khả năng lái xe hay xử lí tình huống của bạn.

Vậy nên, tốt nhất bạn nên hạn chế lái xe khi trời tối, hay chuyển tay lái cho con cái hoặc những người có thể tin tưởng. Cần chú ý không nên cố quá khi đã cảm thấy mệt mỏi.

Tránh những tuyến đường hay bị tắc

Tắc đường là một trong những trải nghiệm khó chịu nhất khi tham gia giao thông, thường khiến các tài xế vô cùng mệt mỏi. Đối với người lớn tuổi, điều này càng kinh khủng hơn nữa. Việc chôn chân tại các điểm tắc đường sẽ khiến người già dễ bị tê chân tay, dẫn đến việc lái xe không chuẩn xác nữa. Cách tốt nhất để giải quyết điều này là bạn nên tránh đi vào các tuyến đường đông đúc, hãy tìm hiểu trước xem đường nào dễ đi, ít đông đúc nhất rồi hẵng bắt đầu hành trình.

Khởi động trước khi lái xe

Người lớn tuổi thường ít khi dùng đến xe hơi như người trẻ tuổi, vậy nên mỗi khi ra ngoài họ luôn cần đảm bảo chiếc xe của mình phải thật sẵn sàng. Sẽ tốt nhất nếu như tài giá luôn chú ý khởi động chiếc xe của mình để làm nóng động cơ trước. Chưa hết, họ cũng phải khởi động cả cơ thể, đơn giản như việc đi lại để cổ chân, cổ tay được hoạt động và các cơ được duỗi ra. Sau đó các tài già có thể thoải mái lái xe với một tinh thần phấn chấn nhất

Đi chậm

Khi ra đường, người cao tuổi nên chạy xe ở tốc độ ổn định và vừa phải, đôi khi có thể cố chấp đi theo đúng 1 làn đường. Điều này đôi khi có thể làm các xe khác muốn vượt cảm thấy khó chịu, nhưng như vậy còn tốt hơn nhiều so với việc đi nhanh hay vượt xe trong điều kiện tài xế có phản ứng chậm.

Luôn giữ sự tập trung cao độ khi lái xe

Dù ở lứa tuổi nào, đã cầm lái thì bạn phải tập trung vào đoạn đường. Tuy nhiên, với người lớn tuổi thì điều này lại càng cần thiết bởi tốc độ phản ứng của họ vốn rất chậm, nếu không tập trung thì đến khi gặp tình huống bất ngờ rất dễ gặp va chạm.

Sẵn sàng gọi giúp đỡ

Người lớn tuổi thường có tâm lí không muốn làm phiền con cái, hoặc không muốn được giúp đỡ vì sợ bị coi là gánh nặng. Tuy nhiên, một khi đã cầm lái ô tô thì bạn nên dẹp bỏ tư tưởng đó. Hãy luôn sẵn sàng nhờ người khác giúp đỡ hay kêu gọi sự trợ giúp để có thể về nhà an toàn mỗi khi bạn cảm thấy không ổn. Đừng cố quá để rồi khiến cho bản thân và người khác đều gặp nguy hiểm.

Hầu hết người lớn tuổi đều không muốn dừng việc lái xe lại. Họ muốn độc lập và tự do trong việc đi lại. Từ bỏ việc lái xe là một thay đổi lớn trong cuộc sống mà họ không muốn đối mặt. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng an toàn mới là điều quan trọng nhất đối với gia đình và cộng đồng. Những hậu quả khó tránh khỏi là người già có thể đi lạc hoặc để mất xe. Và hơn thế nữa cũng có thể gây ra tai nạn cho chính bản thân và những người xung quanh. Hãy suy nghĩ tới việc thay đổi phương tiện di chuyển khác.