Nỗ lực giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh ở mỗi địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

Tại huyện vùng cao Quan Sơn, năm 2023, Trung tâm Y tế huyện xây dựng kế hoạch thực hiện công tác DS-KHHGĐ. Trong đó đề ra mục tiêu là tập trung giảm sinh ở những vùng có mức sinh cao. Nâng cao chất lượng dân số về thể chất, khống chế tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Chỉ tiêu năm 2023, toàn huyện có 41.898 người; tỷ số giới tính khi sinh 112,5 bé trai/100 bé gái; tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai đạt 69%...

Huyện Quan Sơn tiếp tục triển khai Kế hoạch số 73/KH-UBND, ngày 12-3-2020 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc phê duyệt kế hoạch thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021-2025. Trong đó, tập trung nỗ lực, tạo chuyển biến rõ nét ở những vùng có tỷ số giới tính khi sinh cao.

Đề án được triển khai tại 6/12 xã bao gồm các xã: Trung Thượng, Trung Hạ, Trung Xuân, Sơn Hà, Trung Tiến và thị trấn Sơn Lư với các hoạt động như: Biên tập, phát thanh, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về thực trạng, hậu quả của mất cân bằng giới tính khi sinh, các quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Theo đó, Trung tâm y tế hướng dẫn chỉ đạo Trạm y tế phối hợp với UBND xã thực hiện biên tập tài liệu truyền thông và tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh của xã. Thời gian thực hiện tháng 7, 8, 9.

Tại 6 xã thực hiện đề án đã ưu tiên lựa chọn một bản để tổ chức nói chuyện chuyên đề về MCBGTKS cho đối tượng là nam/nữ trong độ tuổi kết hôn và đã sinh con theo quy định của pháp luật. Đồng thời, tại 6 xã đã duy trì sinh hoạt câu lạc bộ không sinh con thứ ba. Mục đích nhằm nâng cao vai trò của người phụ nữ về hậu quả của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Tại mỗi buổi sinh hoạt câu lạc bộ, phụ nữ sinh con một bề là con gái sẽ được cán bộ dân số giới thiệu các quy định về việc nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Thực trạng và tác hại của mất cân bằng giới tính khi sinh, các biện pháp ngăn chặn phân biệt giới, lựa chọn giới tính; chia sẻ kinh nghiệm nuôi con ngoan, trò giỏi, phát triển kinh tế gia đình...

Tại huyện Yên Định, căn cứ hướng dẫn của tỉnh, Trung tâm Y tế huyện đã xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh năm 2023. Nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, triển khai của các cấp ủy Đảng, chính quyền, của ngành y tế trong công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện các giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn huyện. Từng bước nâng cao nhận thức của người dân về hậu quả của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đối với sự phát triển bền vững của gia đình và xã hội. Từ đó có những chuyển biến tích cực về hành vi liên quan đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Năm 2023, huyện Yên Định triển khai thực hiện Đề án tại 12 xã, gồm: Định Hải, Định Tăng, Định Tiến, Yên Hùng, Yên Lạc, Định Hòa, Định Long, Yên Phú, Yên Thái, Yên Trung, Yên Lâm và thị trấn Quán Lào.Trong đó có 12 xã, thị trấn đều thành lập câu lạc bộ về giới và bất bình đẳng giới nhằm lồng ghép các nội dung về giới và giới tính khi sinh trong các hoạt động sinh hoạt câu lạc bộ.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thực hiện biên tập tài liệu truyền thông và tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh của xã. Tổ chức nói chuyện chuyên đề về mất cân bằng giới tính khi sinh, góp phần nâng cao nhận thức của người dân đặc biệt là những cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ còn hạn chế về pháp luật liên quan tới việc lựa chọn giới tính khi sinh và hậu quả do mất cân bằng giới tính khi sinh gây ra. Mỗi địa phương tổ chức 1 cuộc với 50 người tham dự (thời gian thực hiện từ tháng 9 đến tháng 11-2023).

Sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ cán bộ DS-KHHGĐ ở cơ sở đã đóng vai trò tích cực vào sự thành công của công tác DS-KHHGĐ trên địa bàn huyện Yên Định. Các hoạt động truyền thông vận động và huy động cộng đồng luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo, đôn đốc và hỗ trợ kịp thời của cấp ủy và chính quyền các cấp. Các hoạt động truyền thông, giáo dục về mất cân bằng giới tính khi sinh không thực hiện rập khuôn mà triển khai phù hợp với tình hình của từng địa phương.

Ông Lê Bá Thắng, Phó Chi cục Trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Thanh Hóa cho biết: Năm 2023, ngành DS-KHHGĐ đề ra mục tiêu là tập trung giảm sinh ở những vùng có mức sinh cao. Nâng cao chất lượng dân số về thể chất, khống chế tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Chỉ tiêu dân số trung bình của tỉnh là 3.785.200 người. Để đạt được mục tiêu, chỉ tiêu nêu trên thì ngành DS-KHHGĐ đã đề ra các giải pháp cụ thể, trong đó có tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình, đề án, trong đó tiếp tục thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021-2025. Thông qua việc thực hiện Đề án góp phần nâng cao chất lượng dân số, khắc phục tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Năm 2021, tỷ số giới tính khi sinh là 113,5 bé trai/100 bé gái. Năm 2022, dân số trung bình của tỉnh đạt 3.751.500 người; tỷ số giới tính khi sinh đã giảm còn 113 bé trai/100 bé gái, tỷ lệ sàng lọc trước sinh 62%, tổng số người mới sử dụng các biện pháp tránh thai là 113.505 người. Năm 2023, Thanh Hóa phấn đấu tỷ số giới tính khi sinh giảm còn 112,8 bé trai/100 bé gái.

Từ việc triển khai đồng bộ các giải pháp từ tỉnh đến cơ sở cũng như những cách làm riêng ở mỗi địa phương đã và đang góp phần đưa công tác DS-KHHGĐ đạt kết quả quan trọng. Tốc độ gia tăng dân số từng bước được khống chế; quy mô gia đình 2 con cơ bản được xã hội chấp nhận, chuyển từ cơ cấu dân số trẻ sang cơ cấu dân số vàng, chất lượng dân số từng bước được nâng lên. Từ đó góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân trong địa bàn tỉnh.