Quảng Ngãi cần có giải pháp vận động người dân một cách linh hoạt

Mức sinh giảm mạnh, tỷ lệ sinh con thứ 3 có xu hướng giảm trong thời gian gần đây, đòi hỏi Quảng Ngãi phải khẩn trương chuyển hướng chiến lược truyền thông, vận động, lập kế hoạch các hoạt động, phù hợp với trọng tâm công tác dân số trong tình hình mới. Đó là nhấn mạnh của Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - KHHGĐ Nguyễn Doãn Tú trong buổi làm việc với ngành Dân số tỉnh Quảng Ngãi ngày 7/6.

Hiện Quảng Ngãi có hơn 1,2 triệu dân, mỗi năm tăng thêm khoảng 100.000 người, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 11,63%, có xu hướng giảm từ năm 2015 đến nay.

Theo ông Đặng Chính, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Quảng Ngãi, một vấn đề đáng chú ý là trong những năm gần đây (2015-2017), mức sinh có xu hướng giảm mạnh, thấp hơn rất nhiều nhiều mức sinh thay thế (2,1 con) và mức chung cả nước (2,05 con).

Tổng tỷ suất sinh (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) ở Quảng Ngãi là 1,79 con, giảm mạnh so với năm 2016 là 1,98 con. Trước đó, trong giai đoạn 2007-2014, mức sinh của Quảng Ngãi xấp xỉ mức sinh thay thế (khoảng 2,01-2,18 con). Chỉ riêng năm 2013, mức sinh tại đây là 2,45 con, khá cao, nhưng sau đó lại giảm mạnh.

Điều này cũng xảy ra ở một số tỉnh lân cận Quảng Ngãi như Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Đà Nẵng… Đơn cử như Khánh Hoà, năm 2017, trung bình mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ chỉ sinh 1,64 con, Đà Nẵng là 1,81 con.

Chủ trì cuộc họp giữa đoàn công tác của Tổng cục Dân số - KHHGĐ (Bộ Y tế) với Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Quảng Ngãi ngày 7/6, ông Nguyễn Doãn Tú - Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - KHHGĐ nhấn mạnh, mức sinh giảm ảnh hưởng rất lớn tới việc lập kế hoạch từ Trung ương đến địa phương về truyền thông, vận động người dân; Giao chỉ tiêu phân bổ phương tiện tránh thai, các biện pháp KHHGĐ…

Theo đó, Tổng cục Dân số - KHHGĐ chỉ giao chỉ tiêu giảm sinh cho các vùng có mức sinh cao, còn những tỉnh có mức sinh thấp như Quảng Ngãi phải có đề án kế hoạch riêng; Tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách từ tập trung vào kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, giải quyết toàn diện các vấn đề quy mô, cơ cấu, chất lượng, phân bố dân số trong mối quan hệ với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Hiện Việt Nam có 16 tỉnh, thành có tổng tỷ suất sinh (TFR) dưới 1,8 con. Những địa phương này không thể tiếp tục thực hiện mục tiêu giảm sinh hay miệt mài làm công tác KHHGĐ như thời gian trước nữa mà phải cố gắng nâng mức sinh, đạt và giữ vững mức sinh thay thế, như tinh thần của Nghị quyết số 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về công tác dân số trong tình hình mới.

Ông Nguyễn Doãn Tú nhấn mạnh, nếu để mức sinh giảm xuống quá thấp, quy mô dân số giảm, dẫn đến suy giảm, thiếu nguồn lao động, giai đoạn cơ cấu "dân số vàng" ngắn lại, già hóa dân số diễn ra nhanh, bất lợi đối với sự phát triển của đất nước, địa phương.

Trên bình diện quốc gia, kinh nghiệm các nước trên thế giới cho thấy khi tổng tỷ suất sinh rơi xuống khoảng 1,3 - 1,4 con sẽ không có cách gì nâng lên được.

"Các nước có một quy luật chung là đã, đang và sẽ thành công trong giảm sinh nhưng hầu như chưa có nước nào thành công trong việc nâng mức sinh lên một khi đã “rơi” xuống quá thấp" - Tổng cục trưởng Nguyễn Doãn Tú nhấn mạnh.

Người đứng đầu ngành Dân số cho biết, Quảng Ngãi cần có giải pháp vận động người dân một cách linh hoạt, không sa đà vào vận động người dân duy nhất nội dung giảm sinh. Đối với những huyện, thành phố mức sinh đang xuống thấp thì cần vận động người dân “sinh đủ 2 con”; Đối với những nơi điều kiện KT-XH còn nhiều khó khăn có mức sinh cao, vùng biển, vùng núi, vẫn phải tiếp tục vận động giảm sinh để đưa về mức sinh thay thế. Cùng với đó, tuyên truyền, vận động đồng thời các vấn đề về cơ cấu, chất lượng dân số, chăm sóc người cao tuổi, sức khoẻ vị thành niên… phù hợp với trọng tâm công tác dân số trong tình hình mới tại địa phương.