Siêu nấm kháng thuốc chết người đang lan rộng khắp nước Mỹ

Nấm Candida Auris.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) gọi đây là mối đe dọa nghiêm trọng. Một loại nấm đa kháng thuốc tương đối mới và có khả năng gây tử vong đang lan rộng trên phạm vi toàn cầu, trong đó có nước Mỹ.

Trong khi nấm men bình thường sống ở những nơi ấm áp, ẩm ướt thì chủng nấm Candida Auris có thể tồn tại trên bề mặt mát hơn như da, có khả năng tồn tại trong một thời gian dài, cho phép nó hoạt động giống như vi khuẩn hơn là nấm.

Tính đến cuối tháng 3 vừa qua, tại Mỹ có ít nhất 617 trường hợp nhiễm nấm Candida Auris lâm sàng đã được báo cáo, với hơn 1.000 bệnh nhân được phát hiện mang nấm Candida Auris. New York đã xác nhận hầu hết các trường hợp lên đến 309 ca, tiếp theo là Illinois (144), New Jersey (104) và 9 tiểu bang khác.

Nấm Candida Auris được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2009 khi các bác sĩ tìm thấy loại nấm trong dịch tai của một bệnh nhân ở Nhật Bản.

Mặc dù chủng nấm Candida Auris được biết đến sớm nhất có từ Hàn Quốc vào năm 1996. Tuy nhiên bây giờ, nó được coi là một mầm bệnh mới nổi và từ đó đã lan sang các nước khác trên thế giới bao gồm miền Đông và miền Nam châu Á, miền Nam châu Phi và Nam Mỹ.

Điều khiến loại nấm Candida Auris trở nên khó điều trị một phần là do cách xác định, thường đòi hỏi công nghệ cao và nuôi cấy máu hoặc các chất dịch cơ thể khác.

Bên cạnh đó, còn bởi nó có thể xâm chiếm vật chủ trong vài tháng và có thể lây lan giữa người và các vật thể khác nhau một thời gian trước khi xâm nhập vào máu, lan khắp cơ thể, gây nhiễm trùng xâm lấn nghiêm trọng như máu, vết thương và tai.

Việc điều trị của Candida Auris thậm chí còn khó khăn hơn vì thực tế là nó không đáp ứng với các loại thuốc chống nấm thường được sử dụng và đã cho thấy khả năng chống lại những thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng nấm Candida khác, như nhiễm nấm âm đạo hoặc nấm miệng.

Ít nhất 56.000 người ở Mỹ và EU tử vong hằng năm do hậu quả trực tiếp của việc nhiễm vi khuẩn kháng kháng sinh, tương đương với cúm, lao và HIV/AIDS cộng lại.

CDC cảnh báo những người có nguy cơ cao nhất là những người đã ở trong bệnh viện với các trường hợp đã được xác nhận mắc bệnh liên quan đến nấm, cũng như những người đã phẫu thuật gần đây, mắc bệnh tiểu đường, kháng sinh phổ rộng và sử dụng thuốc chống nấm.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), kháng kháng sinh đang là một mối lo ngại lớn về sức khỏe cộng đồng.

7 loại khuẩn kháng thuốc nguy hiểm nhất hiện nay, theo Everyday health.

Clostridium Difficile (C.diff)

Đây là một loại vi khuẩn sống trong ruột. Theo nghiên cứu trên tạp chí y khoa New England, C.diff gây ra trên 450.000 ca nhiễm khuẩn đường ruột mỗi năm ở Mỹ. Biểu hiện là đau quặn bụng, viêm hoặc tiêu chảy.

C.diff có thể lây truyền qua việc sử dụng chung phòng tắm với những người bị nhiễm. Do đó bạn luôn giữ gìn vệ sinh cá nhân, đặc biệt trong môi trường y tế. Uống kháng sinh đúng cách và bổ sung men vi sinh để ngăn ngừa nhiễm C. diff.

Nhóm vi khuẩn đường ruột kháng Carbapenem (Enterobacteriaceae - CRE)

Nhóm vi khuẩn này gây nhiễm trùng phổi, da, bàng quang và máu. E.coli và Klebsiella là hai loại vi khuẩn đường ruột phổ biến nhất.

CDC xếp nhóm vi khuẩn này trong nhóm "mối đe dọa nghiêm trọng" vì chúng có thể kháng lại các loại kháng sinh thông thường tương tự penicillin. CRE dễ lây nhiễm trong môi trường y tế như bệnh viện. Nên chủ động phòng ngừa, vệ sinh thiết bị y tế đúng cách, thường xuyên giữ vệ sinh cả nhân viên y tế lẫn người bệnh.

Siêu vi khuẩn lậu kháng thuốc (Neisseria gonorrhoeae)

Đây là nhóm vi khuẩn lây qua đường tình dục gây ra các bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu, đường sinh dục, nhiễm khuẩn trực tràng, vô sinh ở cả nam và nữ nếu không được chữa trị.

Theo CDC, các loại thuốc có thể chữa khỏi loại nhiễm trùng này đang giảm đáng kể do tình trạng kháng thuốc. Tránh nhiễm khuẩn gonorrhoeae bằng cách quan hệ tình dục an toàn như sử dụng bao cao su.

Tụ cầu khuẩn (Staphylococcus aureus) kháng Methicillin (MRSA)

Khoảng 2% người có vi khuẩn MRSA trong mũi và trên da. Nếu chúng xâm nhập vào những vết thương hở hoặc hệ miễn dịch không thể kiểm soát được thì gây viêm da và nhiễm trùng máu.

MRSA lây truyền qua những dụng cụ y tế, dùng chung dao cạo râu hoặc những vật dụng cá nhân khác. Nên giữ vết thương sạch sẽ, băng bó cẩn thận và vệ sinh tốt, đặc biệt trong môi trường tập thể như trại hè, ký túc xá, doanh trại quân đội.

Phế cầu khuẩn (Streptococcus Pneumoniae)

Ho là con đường lây truyền phế cầu khuẩn phổ biến nhất. Chúng có thể gây viêm tai, viêm xoang, viêm phổi và viêm màng não.

Thông thường, tiêm vắcxin phế cầu có thể giảm nguy cơ lây lan phế cầu khuẩn kháng thuốc. Liều vắcxin mạnh hơn thường được khuyến cáo dành cho những người trên 65 tuổi. Đây là nhóm tuổi có nguy cơ cao nhiễm phế cầu khuẩn.

Ký sinh trùng sốt rét

Sốt rét là bệnh gây ra bởi các ký sinh trùng truyền qua trung gian truyền bệnh là muỗi. Có 5 loại ký sinh trùng gây sốt rét. Ba trong số 5 loại đó hiện nay đã kháng lại thuốc chống sốt rét.

Ký sinh trùng sốt rét gây sốt, mệt mỏi rã rời, buồn nôn và nôn mửa. Sốt rét nguy hiểm với trẻ em dưới 5 tuổi. Tỷ lệ tử vong do sốt rét đã giảm đáng kể trong thập kỷ qua song vẫn cướp đi sinh mạng khoảng 584.000 người trên thế giới năm 2013. Cách tốt nhất để phòng tránh sốt rét là sử dụng màn chống muỗi khi ngủ ở những vùng lưu hành dịch.

Lao đa kháng thuốc (MDR) và lao đa kháng thuốc lan rộng (XDR)

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lao là bệnh nhiễm khuẩn gây tử vong thứ hai thế giới. CDC ước tính hiện có trên 480.000 ca lao đa kháng thuốc trên toàn cầu, khoảng một nửa trong số đó được chữa khỏi.

Vi khuẩn lao có thể lây truyền qua ho, hắt xì nên nguy hiểm với những người có hệ miễn dịch bị suy yếu. Thời gian ủ bệnh lao khá dài, người có nguy cơ nên đi khám và làm xét nghiệm để chẩn đoán bệnh sớm.