Việt Nam đạt nhiều thành tựu trong chẩn đoán trước sinh

Lĩnh vực sàng lọc, chẩn đoán trước sinh của Việt Nam cập nhật tiến bộ ngang tầm thế giới

Phát biểu bên lề Hội nghị sản phụ khoa Việt – Pháp 2023 khai mạc sáng ngày 15/8, với phóng viên báo Sức khoẻ & Đời sống, PGS.TS Trần Danh Cường – Giám đốc Bệnh viện Phụ sản TW nhấn mạnh, lĩnh vực sàng lọc, chẩn đoán trước sinh của Việt Nam cập nhật tiến bộ ngang tầm thế giới.

PGS.TS Trần Danh Cường cho biết, ngay từ hơn chục năm trước, khi Trung tâm chấn đoán trước sinh và sàng lọc sơ sinh của Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã được thành lập, từ đó hệ thống sàng lọc, chẩn đoán trước sinh ở đây nói riêng và của Việt Nam phát triển mạnh mẽ, cập nhật những tiến bộ ngang tầm thế giới, chúng ta có nhiều chuyên gia giỏi, hệ thống trang thiết bị hiện đại để có thể triển khai nhiều kỹ thuật sâu.

“Không ít dị tật trước sinh trong đó có dị tật tim, dị tật về hình thái, chức năng, dị tật về di truyền cũng như các biến dạng của thai đã được thầy thuốc của Việt Nam phát hiện từ rất sớm trước sinh, nhờ đó bà mẹ mang thai, gia đình đã cùng bác sĩ có những kế hoạch chăm sóc thai kỳ phù hợp. Dị tật nào có thể phẫu thuật được, sửa chữa được, khôi phục được…”- PGS.TS Trần Danh Cường nhấn mạnh.

Bác sĩ Cường cung cấp thêm, sàng lọc trước sinh và chẩn đoán trước sinh ở nước ta ban đầu rất đơn giản bằng các xét nghiệm huyết thanh của người mẹ, sau đó dựa vào tuổi của người mẹ, tuổi thai và một số chỉ tiêu khác để có thể đưa ra các nguy cơ. 

“Từ đó, lĩnh vực này ngày càng phát triển, đầu tiên là xét nghiệm 3 chất, 2 chất rồi thêm khoảng trắng sau gáy và gần đây là kỹ thuật mới- xác định ADN trong máu của người bệnh và từ thai nhi vào. Đây còn gọi là kỹ thuật sàng lọc không xâm lấn có độ chính xác cao, giảm tỷ lệ can thiệp xâm lấn cho thai nhi, tuy nhiên phương pháp hiện đại này cũng cần được thực hiện đúng chỉ định, không phải ai cũng sàng lọc- PGS.TS Trần Danh Cường nói.

Cần cẩn trọng, tránh những chỉ định "quá tay"

Theo bác sĩ Cường sàng lọc trước sinh có ý nghĩa rất lớn bởi hiện chúng ta không đủ nguồn lực để làm chẩn đoán trước sinh cho tất cả các phụ nữ có thai, vì vậy cần phải sử dụng các biện pháp sàng lọc để xác định những nguy cơ của phụ nữ trong thai kỳ, đặc biệt là những bất thường về nhiễm sắc thể mà ở đây cần quan tâm nhất là hội chứng down – tức là hội chứng lệch bội nhiễm sắc thể 21. 

Những phương pháp sàng lọc hiện nay chủ yếu nhằm phát hiện ra những thai nhi có nguy cơ bị lệch bội nhiễm sắc thể 21 để tiến hành các biện pháp chẩn đoán như sinh thiết qua nhau thai, lấy nước ối bằng phương pháp dịch ối để làm xét nghiệm nhiễm sắc đồ, qua đó khẳng định chẩn đoán.

“Tất cả các phương pháp sàng lọc trước sinh hiện nay đều được triển khai khá đồng bộ trong hệ thống bệnh viện sản nhi”- bác sĩ Cường lưu ý, đồng thời nhấn mạnh thêm có thể nói sàng lọc trước sinh có thể coi là ‘lĩnh vực nóng’. Các kỹ thuật mới trong sàng lọc trước sinh được phát triển mạnh trong những năm gần đây nhờ phát triển của công nghệ, tuy nhiên những chỉ định có thể đâu đó ‘hơi quá tay’.