Ăn dặm kiểu Nhật: Mẹ và bé đều vui!

Việc áp dụng phương pháp ăn dặm này tại Việt Nam được cho là khá dễ bởi, Nhật Bản cũng là quốc gia châu Á, lương thực chủ yếu là lúa gạo, thức ăn cũng được chế biến từ cá, thịt, trứng, rau, củ, quả.

Phương pháp này không có khái niệm cho trẻ ăn rong ngoài đường. Đặc biệt, với phương pháp này, ngoài việc tập ăn, bé còn được học kỹ năng nhai. Đây là kỹ năng quan trọng giúp bé biết ăn thực phẩm thô, giúp quá trình tiêu hóa tốt hơn. Trẻ còn được học kỹ năng bốc bằng tay, xúc, gắp thức ăn bằng thìa, nĩa vừa giúp hình thành tính độc lập vừa khiến bữa ăn trở nên thú vị hơn.

Bác sĩ Lê Thị Hải, Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, điểm khác biệt của ăn dặm kiểu Nhật là thời gian bắt đầu cho trẻ ăn thô sớm hơn so với phương pháp ăn dặm truyền thống.

Theo bác sĩ Hải thực hiện được theo phương pháp ăn dặm kiểu Nhật rất tốt. Tuy nhiên, cần chú ý đến sự hợp tác và nhu cầu của trẻ. Nếu trẻ không thích ăn thô, không thể cứ ép con theo phương pháp ăn dặm kiểu Nhật , bởi trẻ có thể bị bỏ đói dài dẫn tới suy dinh dưỡng. Trong trường hợp này, các mẹ có thể xen kẽ 2 phương pháp trên.

Nguyên tắc ăn dặm kiểu Nhật- Ăn nhạt

- Cân bằng dinh dưỡng 3 nhóm thực phẩm: tinh bột – đạm – vitamin.

- Cân bằng dinh dưỡng giữa thực phẩm với lượng sữa.

- Cho bé ăn theo nhu cầu.

- Không ép ăn hay ép uống.

- Không đi rong, cho bé ngồi ghế ăn nghiêm túc.

- Không xem tivi hay chơi đồ chơi, nghịch điện thoại, ipad… trong khi ăn.

- Tạo không khí vui vẻ, thoải mái trong bữa ăn.

- Không so sánh khả năng ăn của trẻ so với những bé khác.

- Bố mẹ cần thống nhất về quan điểm lựa chọn phương pháp ăn dặm kiểu Nhật cho con.

- Các mẹ cần đặc biệt lưu tâm lựa chọn nguồn thực phẩm phù hợp, sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

- Căn cứ vào sự phát triển cơ địa của từng trẻ mà cho trẻ ăn thô sớm hay muộn.

- Và mức ăn thô của mỗi trẻ cũng khác nhau, nên cần điều chỉnh để hợp lý với từng trẻ.

Khi nào cần cho trẻ ăn dặm?

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, nếu một đứa trẻ tăng cân đều đặn, trung bình khoảng (500 – 600 gram/tháng). Sữa mẹ vẫn đáp ứng đủ nhu cầu cho con bú thì hãy cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Chỉ cho trẻ bắt đầu ăn dặm khi bé tròn 6 tháng trở lên.

Trẻ được 6 tháng tuổi là thời điểm để tập ăn dặm tốt nhất. Các mẹ không nên để đến khi trẻ được 7 - 8 tháng tuổi mới cho ăn dặm vì lúc này trẻ đã quá quen với việc bú sữa. Lúc này trẻ sẽ rất khó chấp nhận việc tiếp nhận các thực phẩm có mùi vị và độ đặc loãng khác với sữa mẹ, thậm chí nếu cho trẻ ăn dặm muộn, chúng còn gặp nhiều khó khăn khi phải tập làm quen với việc ăn bằng thìa, dĩa…

Tuy nhiên, với một số trường hợp đặc biệt như dưới đây, các mẹ có thể cho bé ăn dặm trước 6 tháng tuổi:

- Với những trẻ có mẹ phải đi làm sớm, không có điều kiện cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.

- Trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn và đúng cách nhưng không tăng cân tốt.

- Những trẻ có phản ứng không tốt với sữa mẹ.

- Trẻ thức dậy nhiều lần vào ban đêm và đòi bú, thời gian giữa các cữ bú ngắn, mẹ có thể bổ sung cho trẻ bằng ăn dặm.

Các giai đoạn ăn dặm kiểu Nhật

Ăn dặm kiểu Nhật được chia theo các giai đoạn sau đây:

- Giai đoạn 1 (từ 5-6 tháng tuổi)

Đây là giai đoạn bé bắt đầu tập ăn dặm. Thức ăn của bé được nấu theo dạng bột và sánh để bé dễ nuốt. Mẹ có thể cho bé ăn cháo loãng theo tỷ lệ 1:10 (1 gạo, 10 nước). Cháo nấu chín kỹ, sau đó rây qua lưới thật nhuyễn cho bé ăn.

Trong giai đoạn này, các mẹ nên cho bé làm quen với các món như: Khoai luộc, rau luộc, cháo, cá trắng, thịt nạc, đậu hũ non, cà rốt, bí đỏ, chuối, táo… Lưu ý, các món này, mẹ cần dùng rây bột để nghiền nhuyễn chứ không dùng máy xay, cần để riêng các thực phẩm, để bé có thể quen thuộc và quen với từng vị riêng biệt. Có thể tăng dần độ đặc từ rất loãng đến loãng và sánh dần lại để tập cho bé phản xạ nhai nuốt.

- Giai đoạn 2 (từ 7-8 tháng tuổi)

Bước sang giai đoạn 2 bé bắt đầu tập dùng lưỡi để lấy thức ăn và tập nhai. Thức ăn của bé mẹ nên ninh nhừ, nghiền sơ. Giai đoạn này bé có thể ăn được cháo theo tỷ lệ 1:7. Tỷ lệ 1:7 nghĩa là 1 gạo và 7 nước, nấu chín xong mẹ vẫn phải dùng rây bột để làm nhuyễn.

Giai đoạn này, ngoài các món như giai đoạn trước, mẹ có thể bổ sung thêm trứng (lúc này đã có thể ăn), thịt lườn gà, cá thịt đỏ, dưa chuột, nấm… Vẫn áp dụng theo cách dùng rây nghiền nhuyễn rồi tăng dần độ đặc, độ thô lên. Nếu bé quen, thích nghi được, có thể chỉ cần băm thực phẩm nhuyễn là được.

- Giai đoạn 3 (từ 9-11 tháng tuổi)

Giai đoạn này bé đã thể nhai trệu trạo. Vì vậy mẹ có thể tăng dần độ cứng của thức ăn để bé có thể nhai bằng lợi. Bé có thể ăn cháo với tỷ lệ 1:5 (1 gạo và 5 nước). Cháo nấu chín kỹ xong cho bé ăn nguyên hạt. Sau đó, đến cuối giai đoạn này có thể tăng dần lên thành cháo sệt nguyên hạt, cháo đặc nguyên hạt.

Ở giai đoạn này ngoài các thực phẩm như các giai đoạn trước, mẹ có thể cộng thêm tôm đồng, thịt heo, bò, gà, bún, miến, giá đỗ… cho bé.

- Giai đoạn 4 (từ 1 tuổi trở lên)

Giai đoạn này bé đã có nhiều răng hơn nên có thể nhai thức ăn. Thức ăn của bé nên được nấu mềm vừa phải. Sau 3 giai đoạn ăn dặm trên, từ 1 tuổi trở đi, bé có thể ăn thêm mực, cua, hầu như tất cả các loại rau và chuyển dần sang cơm nát.