Bệnh khó thở ở người già và một số lưu ý để khắc phục

Cách thức hoạt động của phổi

Để xác định các vấn đề hô hấp thường gặp ở người lớn tuổi, cần hiểu cách hoạt động của phổi. Phổi đóng 2 vai trò quan trọng đối với sức khỏe và chức năng tổng thể của cơ thể. Vai trò đầu tiên liên quan đến việc đưa oxy vào cơ thể thông qua quá trình hít thở không khí. Vai trò thứ hai là loại bỏ khí cacbonic (CO2) ra khỏi cơ thể. Cơ thể tạo ra CO2 khi sử dụng oxy và sau đó được thở ra từ phổi của chúng ta. Cụ thể hơn, khi bạn hít thở, không khí sẽ lấp đầy các túi khí nhỏ nằm trong phổi. Vì có các mạch máu nhỏ trong các túi khí, máu sẽ lưu thông xung quanh chúng với oxy đi vào máu thông qua cơ chế này. Đây cũng là nơi mà carbon dioxide được trả lại từ máu vào phổi để nó có thể được thở ra. Chức năng thứ hai này cũng quan trọng như chức năng thứ nhất vì có quá nhiều CO2 trong máu khi không được thở ra thì có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh khó thở ở người già

Người cao tuổi là đối tượng rất dễ gặp phải vấn đề về đường hô hấp. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Thứ nhất là khó thở do bệnh lý: Các vấn đề về bệnh lý có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đường hô hấp do 1 số nguyên nhân phổ biến như cảm lạnh, dị ứng và các vấn đề về xoang khác, hoặc chứng ợ nóng, thiếu máu. Một số nguyên nhân khác liên quan đến bệnh lý như sau:

- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

- Bệnh hen suyễn

- Khí thũng phổi

- Viêm phế quản mãn tính

- Suy tim

- Viêm phổi

- Bệnh ung thư

- Rối loạn thần kinh

- Đột quỵ

Thứ hai là do lối sống và môi trường. Nếu cơ thể người cao tuổi vẫn khỏe mạnh, những thay đổi điển hình của phổi liên quan đến tuổi tác hiếm khi dẫn đến các triệu chứng thực tế. Nhịp thở thay đổi có thể là do người cao tuổi tham gia các hoạt động thể chất cường độ cao. Trong một nghiên cứu gần đây của Đại học Gothenburg, người ta ước tính có 30% người cao niên bị khó thở khi tập thể dục. Điều này có nghĩa là mặc dù tình trạng khó thở do tập thể dục có thể xảy ra ở những người 65 tuổi trở lên, nhưng không phải tất cả người cao tuổi đều gặp trường hợp này. Vì vậy, ngay cả những người cao niên khỏe mạnh cũng nên nhận thức được tần suất họ bị khó thở hụt hơi.Ngoài ra, nhiệt độ thay đổi. Nhiệt độ cũng có thể làm thay đổi nhịp thở ở người cao tuổi, cụ thể thì khí hậu lạnh hơn khiến việc hấp thụ oxy cũng sẽ trở nên khó hơn. Tình trạng ô nhiễm môi trường cũng là yếu tố có tác động đáng kể đến bệnh khó thở ở người già, đặc biệt khi họ sống trong các thành phố hoặc khu vực nhiều khói bụi.Hút thuốc lá. Thói quen hút thuốc làm tăng nguy cơ tổn thương nhu mô phổi, từ đó dẫn đến các bệnh lý về phổi tắc nghẽn mạn tính. Đồng thời làm giảm khả năng bảo vệ, gia tăng nguy cơ nhiễm trùng và mắc các bệnh ung thư phổi.

Triệu chứng của bệnh khó thở ở người già

Không phải bất kỳ người cao tuổi nào cũng trải qua các triệu chứng khó thở như nhau. Một số người sẽ cảm thấy tức ngực, khó thở hoặc cảm giác nghẹt thở dữ dội. Những người cao tuổi khác có thể bị ho một cách không kiểm soát, thở nông hoặc thở khò khè do cơ hô hấp bị suy yếu. Hầu hết các trường hợp có thể thở gấp gáp đi kèm với triệu chứng tim đập nhanh. Những người có màu môi xanh, mặt, vành tai, các đầu chi tím tái có thể là dấu hiệu cho thấy việc không cung cấp đủ oxy cho các tế bào hồng cầu hoặc não ở người cao tuổi.

Nguy cơ của bệnh khó thở ở người già

Khi tuổi già ập đến thì việc chức năng phổi suy giảm là điều bình thường, chẳng hạn như giảm đi lượng không khí tối đa mà bạn có thể thở ra sau khi hít vào càng nhiều không khí càng tốt. Cụ thể thì lão hóa cũng dẫn đến việc xương ngày càng mỏng và thay đổi hình dạng. Điều này có thể ảnh hưởng đến hình dạng của khung xương sườn, từ đó làm giảm khả năng giãn nở của nó.

Ngoài ra, các cơ hô hấp (cơ hoành) có thể yếu đi, gây khó khăn cho việc giữ cho đường thở mở hoàn toàn. Túi khí cũng có thể trở nên rộng, cộng với cơ chế bảo vệ phổi có nguy cơ bị suy giảm, khiến người lớn tuổi dễ bị viêm phổi hơn. Các vấn đề về hô hấp có thể trở nên trầm trọng hơn do các yếu tố sau đây:

- Béo phì

- Các vấn đề về lối sống, chẳng hạn như hậu quả của việc hút thuốc

- Suy giảm chức năng tim liên quan đến tuổi tác.

Cách khắc phục bệnh khó thở ở người già

Điều trị đúng cách càng sớm càng tốt sẽ thúc đẩy khả năng hồi phục và giảm tỷ lệ tử vong ở người cao niên. Việc điều trị phần lớn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe. Nếu nguyên nhân khó thở ở người cao tuổi là do hen suyễn hoặc viêm phế quản, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc hít hoặc kháng sinh. Ngược lại, nếu khó thở đến từ nguyên nhân nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như suy tim sung huyết hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính – COPD, thì cần phải có thời gian điều trị lâu hơn.