Cách phát hiện u nang buồng trứng ở phụ nữ

Theo bác sĩ sản khoa An Hạnh (Bệnh viện đa khoa quốc tế Thu Cúc, Hà Nội), u nang buồng trứng là một bệnh lý thường gặp ở phụ nữ, chiếm tỷ lệ khá cao trong số những bệnh phụ khoa mà phụ nữ dễ mắc phải và có xu hướng ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo y khoa, u nang buồng trứng có thể phát triển từ các mô của buồng trứng, rất hay gặp (khoảng 3,6% các bệnh phụ khoa). 90% là các khối u lành tính (ít gây ung thư), 10 % phát triển thành ác tính. Phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh bị u buồng trứng có nguy cơ phát triển thành ung thư cao hơn so với phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ.

U nang buồng trứng được chia làm 2 loại: U nang cơ năng và u nang thực thể.

U nang buồng trứng cơ năng thường là u lành tính, ít biến chứng, chỉ cần theo dõi từ 3-6 vòng kinh nếu tự mất đi thì không sao.

U nang buồng trứng thực thể thường tiến triển âm thầm qua nhiều năm. Khi triệu chứng rõ rệt tức là u đã to và chèn ép vào các tạng xung quanh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng tới tính mạng.

Các biến chứng của u nang buồng trứng

Theo BSCKI Lê Thị Phương (Khoa sản phụ khoa chia sẻ trong "Thông tin sức khỏe" của BV đa khoa quốc tế Vinmec Hạ Long), biến chứng của u nang buồng trứng thường khiến bệnh nhân đau bụng dữ dội, liên tục, có thể buồn nôn, nôn, đôi khi có thể choáng vì đau, ấn đau hạ vị và hai hố chậu, có phản ứng thành bụng. Hoặc vỡ nang (khi khối u quá lớn cần điều trị kịp thời kẻo đe dọa đến tính mạng người bệnh), chèn ép các tạng xung quanh (u đã phát triển lâu, kích thước lớn, ung thư hóa có thể xuất hiện ở nang nước)...

Hình ảnh u nang buồng trứng. Ảnh minh họa.

Các bác sĩ khuyên, u nang buồng trứng thực thể cần phẫu thuật loại bỏ càng sớm càng tốt để tránh dẫn đến biến chứng và ung thư hóa. Với khối u có bề mặt sần sùi, có dấu hiệu nứt vỡ ở bệnh nhân > 40 tuổi cần sinh thiết đề phòng ung thư.

Theo BS An Hạnh, u nang buồng trứng là bệnh lý hay gặp ở phụ nữ và đa số là các khối u lành tính (ít gây ung thư), các cụ bà ở trên để u nang buồng trứng phát triển tới mức khủng là do không theo dõi và không chữa trị.

Tỷ lệ u buồng trứng và ung thư buồng trứng không nhiều, nhưng nếu có thì là loại ung thư có độ ác tính cao và thường không có triệu chứng gì trong giai đoạn sớm, chỉ có thể phát hiện khi khám phụ khoa và siêu âm. Hiện ở các cơ sở y tế tuyến dưới, kể cả nông thôn và miền núi hầu hết đều đã có trang bị máy siêu âm chẩn đoán sớm rất đơn giản.

Phụ nữ cần đi khám phụ khoa định kỳ 4-6-12 tháng/lần. Ảnh minh họa.

Vấn đề là chị em phải quan tâm tới sức khỏe của mình, phụ nữ độ tuổi 40-60, hoặc sau khi mãn kinh dù chưa có dấu hiệu gì cũng cần đi khám phụ khoa tổng quát định kỳ 4-6-12 tháng/lần để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của u nang buồng trứng cũng như các bệnh phụ khoa khác. Nếu có sự xuất hiện và lớn lên của khối u cần phải đến các cơ sở y tế sớm điều trị triệt để, giảm nguy cơ biến chứng.

Những gia đình có người mẹ đã bị u nang buồng trứng, thì khi thấy con gái bụng to bất thường, tăng cân không rõ nguyên nhân, đau bụng thì nên nghi ngờ mắc u nang buồng trứng, cần cho con đi khám ngay.

Phụ nữ nếu thấy các triệu chứng mơ hồ đau vùng chậu, dọc thắt lưng hoặc đùi (do các khối u chèn ép lên các cơ quan, các dây thần kinh dọc sau xương chậu), hoặc đau tức bụng dưới, đầy hơi, buồn nôn và nôn, đôi lúc cảm giác trướng bụng, bụng to, sờ thấy khối u; Đi tiểu liên tục do rối loạn tiểu tiện (có thể do nhiều bệnh lý, nhưng cũng là biểu hiện của u nang buồng trứng do chèn ép lên bàng quang, khiến đi tiểu nhiều và có cảm giác đau buốt, bứt rứt); đau khi quan hệ tình dục (do u nang cản trở), chu kỳ kinh nguyệt bất thường, tăng cân không rõ nguyên nhân… thì cần đi khám sớm để xác định bệnh, tránh biến chứng.

Đặc biệt là dấu hiệu đầy hơi, buồn nôn hàng ngày khiến chị em hay nhầm với triệu chứng bệnh về tiêu hóa nên thường chủ quan - nhưng các bác sĩ khuyên khi có những cảm giác trên thì phụ nữ nên cảnh giác vì có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm (như tế bào ác tính ở buồng trứng, các khối u ác tính biến chứng thành ung thư gây hoạt tử và nhiễm trùng...).

Đề phòng u nang buồng trứng phụ nữ cần ăn các loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe như các loại rau xanh, trái cây, ngũ cốc... Ảnh minh họa.

Đề phòng u nang buồng trứng - BS Phương khuyên phụ nữ cần ăn thực phẩm có lợi cho sức khỏe như các loại rau xanh, trái cây, ngũ cốc, các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A, C...

- Uống đủ từ 1,5 - 2 lít nước/ngày để cung cấp đủ nước cho cơ thể.

- Tăng cường chức năng giải độc của gan, kiểm tra hoạt động của tuyến giáp.

- Làm việc điều độ kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý. Tập thể dục để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

- Hạn chế sử dụng thức ăn có chứa nhiều mỡ động vật, chất béo bão hòa, protein, chất kích thích.

- Bỏ thuốc lá và giữ cân nặng phù hợp.