Chứng khó nuốt là gì?

Thứ Sáu, 26/11/2021 08:23 PM (GMT+7)

Dysphagia là một thuật ngữ y tế để chỉ triệu chứng khó nuốt, bắt nguồn từ tiếng Latinh và tiếng Hy Lạp.

Nuốt là một hành động phức tạp. Đầu tiên thức ăn được nhai kỹ trong miệng và trộn với nước bọt.Sau đó, lưỡi đẩy thức ăn đã nhai vào cổ họng (hầu). Vòm miệng mềm nâng cao để ngăn chặn thức ăn đi vào phần sau của đường mũi, và hầu trên co lại, đẩy thức ăn (gọi là bu-lông) xuống hầu dưới. Đồng thời, hộp thoại (thanh quản) được kéo lên trên bởi các cơ ở cổ, và kết quả là nắp thanh quản bị uốn cong xuống dưới. Hành động kép này đóng lại lỗ mở thanh quản và khí quản (khí quản) và ngăn chặn thức ăn đi vào thanh quản và khí quản.

Sự co bóp của cơ hầu tiếp tục như một làn sóng tiến dần, theo chu vi vào hạ họng đẩy thức ăn theo.Một vòng cơ bao quanh phần đầu trên của thực quản, được gọi là cơ vòng thực quản trên, sẽ giãn ra, cho phép làn sóng co bóp để đẩy thức ăn từ hầu dưới vào thực quản. (Khi không có nỗ lực nuốt, cơ của cơ thắt trên liên tục co lại, đóng thực quản khỏi yết hầu và ngăn không cho bất cứ thứ gì trong thực quản trào ngược lên hầu.)

heartburn-acid-reflux-gerd

Sóng co, được gọi là sóng nhu động, tiến từ hầu xuống toàn bộ chiều dài của thực quản.Ngay sau khi bu lông đi vào thực quản trên, một vòng cơ chuyên biệt bao quanh đầu dưới của thực quản nơi nó tiếp xúc với dạ dày, được gọi là cơ vòng thực quản dưới, sẽ giãn ra để khi bu lông đến nó có thể đi vào dạ dày. (Khi không nuốt, cơ của cơ thắt dưới liên tục co lại, đóng thực quản khỏi dạ dày và ngăn chất chứa trong dạ dày trào ngược lên thực quản.)

Sau khi tia qua đi, cơ vòng dưới sẽ thắt lại để ngăn chất chứa trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Nó vẫn còn chặt chẽ cho đến khi đồng bolus tiếp theo xuất hiện.

Xét đến độ phức tạp của nó, không có gì lạ khi việc nuốt, bắt đầu bằng sự co thắt của yết hầu trên, đã được "tự động hóa", nghĩa là không cần suy nghĩ gì về việc nuốt sau khi bắt đầu nuốt. Nuốt được kiểm soát bởi các phản xạ tự động liên quan đến các dây thần kinh trong hầu và thực quản cũng như một trung tâm nuốt trong não được kết nối với hầu và thực quản bằng các dây thần kinh. (Phản xạ là một cơ chế được sử dụng để điều khiển nhiều cơ quan. Phản xạ yêu cầu các dây thần kinh trong một cơ quan như thực quản để cảm nhận những gì đang xảy ra trong cơ quan đó và gửi thông tin đến các dây thần kinh khác trong thành của cơ quan hoặc bên ngoài cơ quan . Thông tin được xử lý trong các dây thần kinh khác này và các phản ứng thích hợp với các điều kiện trong cơ quan được xác định. Sau đó, vẫn còn các dây thần kinh khác gửi thông điệp từ các dây thần kinh xử lý trở lại cơ quan để điều khiển chức năng của cơ quan, ví dụ, sự co cơ của cơ quan đó. Trong trường hợp nuốt, quá trình xử lý phản xạ chủ yếu xảy ra ở các dây thần kinh trong thành họng và thực quản cũng như não.)

Sự phức tạp của việc nuốt cũng giải thích tại sao có rất nhiều nguyên nhân gây ra chứng khó nuốt. Sự cố có thể xảy ra với:

sự bắt đầu có ý thức của việc nuốt, đẩy thức ăn vào yết hầu, đóng đường mũi hoặc thanh quản,mở cơ thắt thực quản trên hoặc dưới, tắc nghẽn vật lý đối với việc vận chuyển thức ăn, và vận chuyển của bu lông bằng nhu động qua cơ thể của thực quản.Các vấn đề có thể nằm trong hầu hoặc thực quản, ví dụ, với sự hẹp thực quản của hầu hoặc thực quản. Chứng khó nuốt cũng có thể do các bệnh về cơ hoặc dây thần kinh điều khiển cơ hầu và thực quản hoặc do tổn thương trung tâm nuốt trong não. Cuối cùng, hầu và một phần ba trên của thực quản chứa cơ giống với các cơ mà chúng ta tự nguyện sử dụng (chẳng hạn như cơ cánh tay của chúng ta) được gọi là cơ xương. Hai phần ba dưới của thực quản được cấu tạo bởi một loại cơ khác được gọi là cơ trơn. Do đó, các bệnh ảnh hưởng chủ yếu đến cơ xương hoặc cơ trơn trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến hầu và thực quản, làm tăng thêm khả năng gây ra chứng khó nuốt.

Dương Thị Hồng Nhung

Cùng chuyên mục

Nam giới trước khi kết hôn nên làm những xét nghiệm nào?

Siêu âm tinh hoàn, tinh dịch đồ, bệnh lây truyền qua đường tình dục, kiểm tra nhóm máu, chức năng gan, thận…...

Tải về

Phóng sự: Quan tâm chăm sóc SKSS VTN/TN:Vì một thế hệ chủ động, tự tin phát triển bản thân và xây dựng đất nước

Lứa tuổi vị thành niên, thanh niên là giai đoạn chuyển tiếp từ tuổi ấu thơ sang người lớn. Đây là giai đoạn...

Phóng sự: Vai trò của chính sách hỗ trợ điều trị vô sinh, hiếm muộn trong giải quyết vấn đề mức sinh thấp

Nhờ thành công của chương trình Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Việt Nam đã đạt mức sinh thay thế với 2,1 con/...

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Nhiều phụ nữ tìm đến các biện pháp tránh thai khẩn cấp để giúp tránh thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn....