Cứ bổ sung chất xơ là trẻ khỏi táo bón?

Táo bón là một bệnh lý thường gặp, nhất là trẻ em và người cao tuổi.

Táo bón ở trẻ em được định nghĩa là tình trạng đi tiêu không thường xuyên, khoảng cách giữa các lần đi tiêu trên 3 ngày hoặc đi ít hơn 3 lần/tuần hoặc phân lớn, cứng và đau khi đi tiêu. Trong một số trường hợp, trẻ đi tiêu không hết hoàn toàn mặc dù đi tiêu hàng ngày gây ứ đọng phân trong đại tràng.

Ở trẻ nhỏ, táo bón phần lớn là do chức năng, nghĩa là bản thân trẻ không có tổn thương hay bất thường gì ở đường ruột, chiếm đến 90-95% các trường hợp. Nguyên nhân chính gây táo bón ở trẻ là do chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý như: lười vận động, không uống đủ nước, sau dùng thuốc kháng sinh, những thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày, đặc biệt là chế độ ăn thiếu chất xơ.

Tác dụng của chất xơ với tiêu hoá

Theo các chuyên gia về tiêu hóa, chất xơ là nguồn thực phẩm giúp lợi khuẩn trong đường ruột phát triển, nó làm cho phân xốp, giúp cho nhu động ruột tăng co bóp. Chất xơ có tác dụng giữ nước trong phân, giúp giải quyết tình trạng táo bón.

Chất xơ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của ruột. Vì vậy, bổ sung chất xơ đúng cách là biện pháp đầu tiên, hiệu quả trong dự phòng và điều trị bệnh táo bón.

Một số bậc cha mẹ cho rằng trẻ táo bón cần ăn rau để tăng cường chất xơ do đó ép trẻ ăn rất nhiều rau. Có trường hợp trẻ ăn quá nhiều rau nhưng vẫn bị táo, thậm chí trẻ không ăn được các thức ăn khác dẫn đến suy dinh dưỡng, thiếu chất...Việc cho trẻ ăn nhiều rau một cách dồn dập với suy nghĩ tăng cường chất xơ không phải là cách tốt nhất để cải thiện tình trạng táo bón. Để đảm bảo lượng chất xơ hoạt động hiệu quả trong đường ruột, cách tốt nhất là tăng dần lượng chất xơ tiêu thụ, không nên cho trẻ ăn dồn dập.

Phân biệt hai loại chất xơ

Có 2 loại chất xơ là loại hoà tan trong nước và loại không tan trong nước. Khi ăn các món có chất xơ thì cần uống nhiều nước hay chất lỏng như canh để giúp đẩy chất xơ qua ruột dễ dàng. Do đó, khi cha mẹ tăng lượng chất xơ cho trẻ cần chú ý đi kèm với tăng lượng nước. Nếu không, phân sẽ có khối lượng lớn hơn nhưng vẫn khô. Điều này có thể làm cho tình trạng táo bón khó cải thiện hơn.

Cha mẹ nên cho trẻ ăn các chất xơ hòa tan có nhiều trong các loại trái cây mọng nước như thanh long, dưa hấu, bưởi, táo… giúp trẻ tiêu hóa dễ dàng. Nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, đủ dinh dưỡng. Kết hợp các nhóm thực phẩm có tác dụng nhuận tràng trong thực đơn dinh dưỡng của trẻ. Hạn chế những thực phẩm không tốt như các chất kích thích, đồ cay nóng.

Mẹ có thể cho con ăn một số loại rau nhớt nhiều chất xơ hòa tan như mồng tơi, rau đay, quả đậu bắp… Theo kinh nghiệm của ông bà, cho con ăn lá hoặc củ khoai lang giúp con dễ đi ngoài hơn. Nếu trẻ táo bón do dùng kháng sinh thì có thể bổ sung thêm các lợi khuẩn - probiotic có lợi cho tiêu hóa.