Lào Cai đẩy mạnh tuyên truyền về sàng lọc trước sinh, sơ sinh

Được thực hiện từ năm 2013, Dự án “Sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh” tỉnh Lào Cai được triển khai tại 20 xã của thành phố Lào Cai và các huyện Bảo Yên, Bảo Thắng, Bát Xát. Đến năm 2017, tỉnh mở rộng dự án tại tất cả 09 huyện, thành phố, trong đó Bệnh viện Sản - Nhi triển khai thực hiện xã hội hóa sàng lọc sơ sinh. Đến năm 2019, việc xã hội hóa sàng lọc trước sinh - sàng lọc sơ sinh đã được triển khai tại 06 đơn vị y tế vùng thấp là Bệnh viện Sản - Nhi, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa Văn Bàn, Bảo Yên, Bát Xát, Bảo Thắng.

Các gia đình nên tham gia sàng lọc trước sinh và sơ sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Để thực hiện có hiệu quả, từ năm 2013 đến nay, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh đã phối hợp với các đơn vị y tế tổ chức truyền thông, tư vấn về lợi ích của sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho hàng nghìn lượt người là nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn, những cặp vợ chồng mới kết hôn, phụ nữ mang thai. Đồng thời tham mưu cho ngành Y tế phối hợp với Bệnh viện Phụ sản Trung ương tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật lấy máu gót chân cho các học viên là bác sỹ, nữ hộ sinh các bệnh viện; cử các bác sỹ tham gia lớp đào tạo siêu âm cơ bản và nâng cao thực hiện sàng lọc trước sinh. Qua đào tạo, tập huấn kỹ năng sàng lọc các bệnh di truyền, chuyển hóa, phương pháp lấy máu gót chân trong sàng lọc sơ sinh và các phương pháp chẩn đoán trước sinh của các kỹ thuật viên được nâng lên rõ rệt. Hệ thống trang thiết bị phục vụ cho công tác sàng lọc trước sinh và sơ sinh cũng đã được trang bị tương đối đầy đủ cho các đơn vị y tế. Ông Đỗ Sỹ Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Lào Cai cho biết: "Đối với địa phương Lào Cai thì Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành chính sách để hỗ trợ, đẩy mạnh công tác dân số. Qua đó những đối tượng nghèo, cận nghèo, dân tộc thiểu số đã được hỗ trợ, tuyên truyền, vận động, cung cấp các dịch vụ về sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh. Ngành Y tế cũng rất chủ động trong việc tập huấn, đào tạo, nâng cao trình độ cán bộ để có thể tổ chức triển khai, cung cấp được dịch vụ này đến với nhân dân, mua sắm trang thiết bị, vật tư… Qua đó đến nay 09/09 huyện, thành phố đã triển khai dịch vụ sàng lọc trước sinh và sơ sinh".

Cùng với Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh cũng chú trọng đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực phục vụ khám sàng lọc trước sinh và sơ sinh. Đặc biệt hoạt động truyền thông, tư vấn để các sản phụ và gia đình tham gia thực hiện, phát hiện sớm bệnh tật cho trẻ nếu có được các đơn vị quan tâm chú trọng. Sàng lọc trước sinh và sơ sinh là 02 quy trình tách biệt, sử dụng các biện pháp khác nhau và quãng thời gian làm xét nghiệm cũng khác nhau. Đối với quy trình sàng lọc trước sinh được thực hiện bằng các xét nghiệm máu hoặc lấy bệnh phẩm từ thai nhi và siêu âm cho phụ nữ mang thai 03 tháng đầu, 03 tháng giữa giúp phát hiện sớm các loại bệnh như: Down, rối loạn di truyền, dị tật ống thần kinh, khuyết tật về tim… Quy trình khám sàng lọc sơ sinh được tiến hành trong vòng 48 giờ sau khi trẻ được sinh ra, trẻ sẽ được nhân viên y tế lấy máu gót chân để phát hiện ra các bệnh như: Thiếu men G6PD (gây biến chứng vàng da, biến chứng thần kinh, chậm phát triển...); suy tuyến giáp trạng bẩm sinh (gây rối loạn hoặc thiếu hụt tổng hợp hooc-môn tuyến giáp, chậm phát triển trí tuệ) và tăng sản thượng thận bẩm sinh (gây rối loạn nhiễm sắc thể giới tính). Việc thực hiện cả 02 bước sàng lọc này đều không ảnh hưởng gì đến mẹ và bé. Với nhiều lợi ích mang lại, nên nhiều gia đình đã tham gia thực hiện khám sàng lọc. Trong gần 07 năm triển khai dự án, toàn tỉnh đã thực hiện khám sàng lọc trước sinh cho trên 7.500 phụ nữ mang thai, phát hiện 120 trường hợp thai nhi có dị tật bẩm sinh và các bất thường khác; khám sàng lọc sơ sinh cho gần 10.000 trẻ, phát hiện 310 trẻ có nguy cơ cao thiếu men G6PD, suy tuyến giáp trạng bẩm sinh và tăng sản thượng thận bẩm sinh, từ đó có biện pháp tư vấn, theo dõi, điều trị phù hợp. Chị Nguyễn Thị Ngọc Anh, phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai, tham gia sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho biết: "Em muốn cho con kiểm tra toàn diện để phòng, chống cho con các bệnh. Nếu con có bệnh từ lúc mới sinh thì mình chữa cho con dễ hơn, không để đến lúc con lớn, mình mới phát hiện ra thì chữa khó khăn".

Sinh ra những đứa con khỏe mạnh là điều mà tất cả các bậc cha mẹ đều mong muốn bởi điều đó mang lại hạnh phúc cho gia đình và lợi ích chung cho toàn xã hội. Vì vậy, các gia đình nên tham gia sàng lọc trước sinh và sơ sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số.