Nguyên nhân gây tắc vòi trứng và cách điều trị

 Vòi trứng (vòi tử cung) là bộ phận sinh sản quan trọng của người phụ nữ bên cạnh buồng trứng và tử cung. Vòi trứng nối thông từ buồng tử cung đến buồng trứng, đây là con đường tinh trùng bơi lên để thụ tinh với trứng. Phần cuối vòi trứng có loa vòi trứng, được cấu tạo như những cánh tay giúp bắt lấy trứng khi có “sự rụng trứng”, trứng này sẽ được di chuyển trong lòng vòi trứng đến vị trí thích hợp, và khi gặp được tinh trùng trong lòng vòi trứng, sự thụ tinh có thể xảy ra.

Sau khi trứng và tinh trùng được thụ tinh, các lông mao trong niêm mạc vòi trứng có chức năng nâng đỡ và vận chuyển hợp tử đã được thụ tinh về buồng tử cung, bắt đầu cho một hành trình làm tổ của phôi thai đầy diệu kỳ của tạo hóa. Vòi trứng đóng vai trò quan trọng trong việc thụ thai vì đây là nơi hầu hết trứng được thụ tinh. Nếu vòi trứng bị tổn thương, gặp các vấn đề như viêm, sẹo, ứ dịch… sẽ gây nên hiện tượng tắc vòi trứng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình thụ tinh và mang thai của phụ nữ.

Tắc vòi trứng là gì? 

Tắc vòi trứng hay tắc ống dẫn trứng là yếu tố chiếm từ 25 – 30% trong tất cả các trường hợp vô sinh ở phụ nữ. Đây là tình trạng vòi trứng bị chít hẹp, ngăn cản trứng và tinh trùng gặp nhau để thụ thai; hoặc hợp tử đã thụ tinh không thể di chuyển vào buồng tử cung để “làm tổ”. Chính vì vậy có thể dẫn đến phôi làm tổ ngay tại vòi trứng gây ra tình trạng thai ngoài tử cung rất nguy hiểm.

Nguyên nhân gây viêm tắc vòi trứng

Nguyên nhân phổ biến nhất của tắc ống dẫn trứng là bệnh viêm vùng chậu (PID). Bệnh viêm vùng chậu dẫn đến hình thành sẹo ở vòi trứng hoặc gây ứ dịch buồng trứng, cản trở quá trình vận chuyển trứng. Các nguyên nhân tiềm ẩn gây tắc ống dẫn trứng bao gồm:

- Nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt là Chlamydia hoặc bệnh lậu. Những bệnh này gây viêm niệu đạo, viêm cổ tử cung nếu không được điều trị dẫn đến tổn thương và hình thành mô sẹo ở vòi trứng.

- Tiền sử nhiễm trùng tử cung do phá thai hoặc sảy thai;

- Nhiễm trùng lây lan từ âm đạo: Viêm vòi trứng thường có nguyên nhân do nhiễm trùng từ âm đạo, tử cung hoặc cổ tử cung lan vào buồng trứng và ống dẫn trứng.

- Nhiễm trùng lan xuống từ khoang bụng khi viêm phúc mạc (vỡ ruột thừa);

- Mang thai ngoài tử cung;

- Phẫu thuật trước đó liên quan đến ống dẫn trứng, bao gồm thắt ống dẫn trứng;

- Lạc nội mạc tử cung: Các nang lạc nội mạc tử cung trong buồng trứng có thể chui vào vòi trứng gây tắc nghẽn ống dẫn trứng.

Ngoài ra, vệ sinh kinh nguyệt không đúng cách dễ dẫn đến hiện tượng nhiễm trùng nội mạc tử cung. Khi máu kinh chảy ngược từ buồng tử cung vào trong ống dẫn trứng, có thể mang theo các vi khuẩn gây bệnh. Điều này có thể giải thích tại sao các triệu chứng của viêm ống dẫn trứng bắt đầu ngay sau khi hành kinh thường xuyên hơn tại bất kỳ thời điểm nào.

Triệu chứng khi bị tắc vòi trứng

Vòi trứng bị tắc thường không gây ra triệu chứng đặc biệt, vì thế rất nhiều người không hề hay biết hoặc dễ bị nhầm lẫn với các bệnh viêm nhiễm phụ khoa khác. Điều này được phát hiện khi họ khó thụ thai và được kiểm tra bằng phương pháp chụp X-quang tử cung vòi trứng. Trong một số trường hợp, tắc ống dẫn trứng có thể gây ra một số cơn đau ở vùng bụng, tương tự với cơn đau xảy ra trong kỳ kinh nguyệt, tuy nhiên mức độ nặng nhẹ sẽ tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của từng người. 

Bên cạnh đó, người bị tắc vòi trứng có thể gặp các vấn đề như chu kỳ kinh nguyệt thất thường, thời gian hành kinh kéo dài và nhiều hơn, kèm theo đó là hiện tượng đi tiểu nhiều lần, đi tiểu gấp khiến các chị em cảm thấy mệt mỏi và bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày.

Mức độ nguy hiểm và hệ lụy của tắc vòi trứng

Tắc vòi trứng nếu không được điều trị hiệu quả cặn bệnh này sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm như:

- Vô sinh: Đây được xem là hậu quả nặng nề nhất nếu tắc vòi trứng không được điều trị hiệu quả. Tình trạng này dẫn đến việc tắc ống dẫn trứng hoàn toàn ở 2 vòi trứng khiến trứng và tinh trùng không thể gặp nhau để thụ thai.

- Thai ngoài tử cung: Khi tình trạng ống dẫn trứng bị chít hẹp khiến cho trứng sau khi được thụ tinh với tinh trùng không thể trở về tử cung làm tổ mà lại làm tổ ngay ở thành ống dẫn trứng dẫn đến tình trạng mang thai ngoài tử cung. Khi thai nhi phát triển lớn sẽ gây đau đớn và vỡ ống dẫn trứng, nếu không được phát hiện kịp thời có thể ảnh hưởng đến tính mạng của mẹ.

- Đau bụng dưới: Vòi trứng bị tắc do viêm có thể gây nhiễm trùng vùng chậu và khu màng bụng, có thể dẫn đến những cơn đau bụng dưới dữ dội.

Điều trị tắc ống dẫn trứng

Nếu bạn chỉ bị tắc 1 bên vòi trứng và có một ống bình thường, bạn có thể mang thai mà không cần quá nhiều sự trợ giúp. Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn một số loại thuốc hỗ trợ để tăng cơ hội rụng trứng ở bên vòi trứng lành. Tuy nhiên, đây không phải là một lựa chọn nếu cả hai ống đều bị tắc. Điều duy nhất có thể giúp thông ống bị tắc là phẫu thuật, nhưng không phải lúc nào cũng thành công. Cơ hội thành công phụ thuộc vào độ tuổi của bạn (càng trẻ càng tốt), mức độ tắc nghẽn và vị trí cũng như nguyên nhân gây tắc nghẽn. Bạn có 20-40% cơ hội mang thai sau khi phẫu thuật. Nếu bạn bị tắc cả 2 bên vòi trứng, bác sĩ sẽ cân nhắc sử dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Đây là phương pháp hiệu quả giúp việc thụ thai trở nên khả thi mà không liên quan đến các ống dẫn trứng.