Những điều cần biết về lạc nội mạc tử cung

1. Ảnh hưởng của lạc nội mạc tử cung đến sức khỏe sinh sản

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lạc nội mạc tử cung ảnh hưởng đến khoảng 10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản trên toàn thế giới. Đây là một căn bệnh mạn tính liên quan đến những cơn đau nghiêm trọng trong thời kỳ kinh nguyệt, khi quan hệ tình dục, đau vùng chậu mạn tính, các triệu chứng đầy bụng, buồn nôn, mệt mỏi… thậm chí là trầm cảm và vô sinh. Do đó, việc tiếp cận chẩn đoán sớm và điều trị lạc nội mạc tử cung là rất quan trọng.

Lạc nội mạc tử cung được mô tả là mô tương tự như niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung. Các tế bào niêm mạc tử cung đi lạc chỗ, vào sâu trong lớp cơ của thành tử cung hoặc lạc cả ra ngoài tử cung như ở buồng trứng, màng bụng, thành ruột… gây những đau ở vùng xương chậu và khiến người phụ nữ khó mang thai hơn.

Lạc nội mạc tử cung là một nguyên nhân phổ biến của vô sinh. Điều này có thể xảy ra nếu mô nội mạc tử cung cấy xung quanh buồng trứng hoặc ống dẫn trứng, gây viêm và mô sẹo. Mô cũng có thể cấy vào các cơ quan khác trong khung chậu và trong một số trường hợp là bên ngoài khung chậu.

Lạc nội mạc tử cung cũng đã được chứng minh là làm thay đổi hệ thống miễn dịch, thay đổi môi trường nội tiết tố xung quanh trứng, ức chế quá trình làm tổ của phôi và thay đổi chất lượng của trứng. Những ảnh hưởng này đều có thể dẫn đến vô sinh.

2. Dấu hiệu điển hình của lạc nội mạc tử cung

Hai dấu hiệu quan trọng của lạc nội mạc tử cung là đau bụng kinh và đau khi quan hệ tình dục. Ngày nay có thể thấy các biểu hiện của bệnh rất đa dạng với nhiều dấu hiệu toàn thân thường bị bỏ sót như: mệt mỏi, mất ngủ, trầm cảm…

Đau bụng trong kỳ kinh nguyệt: Các tế bào có nguồn gốc là niêm mạc tử cung nên nó cũng biến đổi theo chu kỳ dưới ảnh hưởng của nội tiết buồng trứng và cũng gây chảy máu giống như kinh nguyệt, từ đó gây đau. Do vậy, biểu hiện lâm sàng của lạc nội mạc tử cung điển hình là đau bụng trong kỳ kinh nguyệt.

Cơn đau do lạc nội mạc tử cung thường bắt đầu trước kỳ kinh nguyệt và kéo dài sau đó. Người bệnh thường cảm thấy đau khắp vùng xương chậu và ở lưng dưới. Nghiên cứu cho thấy, những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có các triệu chứng đau và khó chịu trầm trọng và kéo dài hơn phụ nữ bình thường. Trong thời kỳ kinh nguyệt, những triệu chứng này có xu hướng xấu đi.

Nếu tình trạng này kéo dài, cơn đau bụng sẽ ngày càng nặng, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn, tiêu chảy... gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.

Đau khi quan hệ tình dục: Tình trạng đau khi giao hợp thường do các tổn thương lạc nội mạc ở vách trực tràng- âm đạo hoặc dây chằng tử cung cùng hoặc ở túi cùng sau.

Khu vực phía sau tử cung được gọi là túi cùng. Thông thường, nó được lót bởi phúc mạc nhẵn giống như da bao phủ tử cung và âm đạo ở phía trước và trực tràng ở phía sau giữ cho trực tràng, âm đạo và tử cung không tiếp xúc với nhau.

Cơn đau do lạc nội mạc tử cung khi quan hệ tình dục rất sâu, nó xuất phát từ tình trạng viêm và xơ hóa kết dính thành trước của trực tràng với thành sau của âm đạo.

Nhiều người bị đau khi giao hợp do lạc nội mạc tử cung nhận thấy rằng cơn đau của họ thay đổi tùy theo thời điểm của chu kỳ kinh nguyệt. Vì cơn đau có thể trầm trọng hơn trong kỳ kinh nguyệt nên họ tránh né quan hệ tình dục trong thời kỳ kinh nguyệt.

Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp người bị lạc nội mạc tử cung nhưng triệu chứng không rõ ràng, có thể chỉ có biểu hiện đau vùng chậu lắt nhắt, đau lưng, đầy hơi, chướng bụng, kinh nguyệt không đều, ra nhiều máu kinh…

3. Làm gì khi có dấu hiệu nghi ngờ lạc nội mạc tử cung?

Theo các chuyên gia sản phụ khoa, những ảnh hưởng của lạc nội mạc tử cung không chỉ giới hạn ở những cơn đau hay mệt mỏi, khó chịu mà còn có thể dẫn đến vô sinh. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị là vô cùng quan trọng. Các triệu chứng sẽ được cải thiện nếu được phát hiện sớm và có biện pháp theo dõi điều trị phù hợp lâu dài.

Khi có dấu hiệu nghi ngờ lạc nội mạc tử cung, đặc biệt là những cơn đau vùng chậu trong thời kỳ kinh nguyệt và đau khi quan hệ tình dục, phụ nữ nên đi khám bác sĩ chuyên khoa sớm để được chẩn đoán chính xác và có biện pháp điều trị phù hợp. Mục tiêu điều trị lạc nội mạc tử cung nhằm giảm tiến triển của tổn thương lạc nội mạc tử cung, bảo tồn khả năng sinh sản và phòng ngừa tiến triển đau mạn tính.

Không nên chủ quan để kéo dài khiến tổn thương lạc nội mạc tử cung có thể lan rộng xâm lấn vào cơ quan khác gây khó khăn cho điều trị cũng như ảnh hưởng đến sinh hoạt và đời sống tình dục.

Người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau kéo dài vì không ngăn chặn được tiến triển của bệnh mà còn có thể dẫn đến những tác dụng không mong muốn có hại cho sức khỏe.