Những điều cần biết về phương pháp nuôi cấy phôi

Nuôi cấy phôi là gì?

Nuôi cấy phôi là quá trình nuôi dưỡng hợp tử được kết hợp bởi trứng và tinh trùng trong môi trường nhân tạo phù hợp với sự phát triển của phôi. Từ năm 1998, nghiên cứu của Gardner đã giúp ích cho việc phát hiện và điều chỉnh môi trường nuôi cấy phôi giúp tăng tỷ lệ thành công nuôi cấy phôi thai ở giai đoạn phôi nang. 

Nghiên cứu này thành công mở ra bước phát triển mới trong việc nuôi phôi ở điều kiện trong phòng thí nghiệm, thời gian nuôi cấy phôi được kéo dài hơn từ 2-3 ngày lên đến 5-6 ngày, điều này giúp tế phôi thai từ 2-8 tế bào tăng lên 60-200 tế bào, nâng cao tỷ lệ phôi thai sống sót và phát triển khỏe mạnh khi được chuyển lại vào buồng tử cung.

Ngày nay, phôi sẽ được nuôi trong các giọt nhỏ môi trường và được đặt trên các đĩa nuôi cấy được che phủ với dầu, sau đó phôi sẽ được lưu trữ trong tủ cấy để duy trì một hằng số về nhiệt độ và môi trường khí. Thực tế phương pháp này đã minh chứng cho thấy những ưu điểm như:

 - Có thể nuôi cấy được nhiều phôi trên cùng một đĩa cấy, vì vậy việc đánh giá và cập nhật sẽ dễ dàng hơn.

 - Bên cạnh đó thể tích môi trường tương đối lớn cung cấp nguồn chất dinh dưỡng ở nồng độ ổn định, hồ chứa lớn để pha loãng chất thải, lớp phủ dầu có tác dụng bảo vệ chống lại sự bay hơi, đó cũng là một bộ tản nhiệt và khí, tạm thời bảo vệ phôi từ những biến động quan trọng khi chuyên viên mở cửa tủ cấy hoặc khi lấy đĩa cấy ra bên ngoài thực hiện.

Vì sao cần nuôi cấy phôi?

Việc nuôi cấy phôi có mục đích tạo điều kiện cho những cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn có được cơ hội có con chính chủ từ chính trứng và tinh trùng của mình. Bước nuôi cấy phôi sẽ được thực hiện sau khi trứng và tinh trùng được kết hợp thành công. Phôi sẽ được nuôi cấy ở môi trường phòng thí nghiệm trước khi chuyển lại vào buồng tử cung. 

Ý nghĩa của quá trình nuôi phôi trong IVF

Với nhiều vợ chồng hiếm muộn lớn tuổi, vô sinh lâu năm, từng có tiền sử sảy thai nhiều lần liên tiếp hay mắc các bệnh lý bất thường về gen, việc sử dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản được xem là phương pháp cứu cánh hữu hiệu nhất.

Nuôi cấy phôi là quá trình bắt buộc khi thực hiện thụ tinh ống nghiệm, được tiến hành với việc ứng dụng các thành tựu quan trọng trong nghiên cứu khoa học. Hiện nay, nuôi cấy phôi ngày 3, ngày 5 rất phổ biến tại các trung tâm IVF. Đặc biệt, việc nuôi phôi đến ngày 6 cũng đã được triển khai ở hầu hết các trung tâm hỗ trợ sinh sản. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, đặc biệt là những bệnh nhân có số lượng noãn hạn chế thì bác sĩ có thể xem xét nuôi cấy phôi ngày 7 nếu ở ngày 6 phôi không phát triển đến giai đoạn phôi nang.

Theo bác sĩ, nuôi cấy phôi đến giai đoạn phôi nang sẽ có khả năng chọn lựa được phôi có khả năng làm tổ cao, tăng tỷ lệ phôi sống và giảm tỷ lệ đa thai. Việc chuyển phôi ngày 5 đã được áp dụng trong hơn một thập kỷ qua, nhằm mục đích chọn được những phôi phát triển đúng tiến độ sớm nhất, chuyển phôi tốt nhất để bệnh nhân có cơ hội có mang thai thành công trong lần điều trị.

Quy trình nuôi cấy phôi

Đối với các cặp vợ chồng hiếm muộn không thể mang thai tự nhiên, khi điều trị IVF sẽ được bác sĩ thực hiện phương pháp kích thích buồng trứng sau đó tiến hành chọc hút trứng. Trứng sau khi chọc hút sẽ được chuyển đến phòng labo thụ tinh với tinh trùng để tạo phôi. Hiện nay có hai cách phổ biến để thực hiện thụ tinh cho noãn:

 - Thụ tinh cổ điển (IVF cổ điển): hai giờ sau khi chọc hút, noãn được thụ tinh với mẫu tinh trùng, mô phỏng lại quá trình thụ tinh tương tự như trong cơ thể của người mẹ.

 - Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): hai giờ sau chọc hút, các tế bào bên ngoài của noãn được loại bỏ để chọn ra noãn trưởng thành. Sau đó, từng tinh trùng được tiêm vào từng noãn bằng kim ICSI. Đây là kỹ thuật tiên tiến và ngày càng được áp dụng rộng rãi tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản trong nước và thế giới.

Khoảng 16-18 giờ sau khi thực hiện kỹ thuật ICSI/IVF cổ điển, chuyên viên phôi học sẽ kiểm tra sự thụ tinh của noãn và tinh trùng. Những noãn thụ tinh thành công sẽ được theo dõi tiếp tục để đánh giá hình thái và quá trình phân chia của phôi đến ngày 3, ngày 5 trước khi chuyển vào buồng tử cung của người vợ. Bệnh nhân có thể được chuyển phôi vào buồng tử cung ngay trong chu kỳ điều trị kích thích buồng trứng (chuyển phôi tươi) hoặc được trữ lạnh và sử dụng cho các chu kỳ chuyển phôi sau (chuyển phôi trữ lạnh).

Các tình huống ngoài mong đợi trong lúc nuôi cấy phôi

Một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả nuôi cấy phôi bao gồm độ tuổi người phụ nữ, số lượng và chất lượng trứng, tinh trùng và chất lượng phòng Lab cùng kinh nghiệm của chuyên viên phôi học.

Theo bác sĩ, chất lượng trứng hay chất lượng phôi đều bị tác động bởi tuổi của người phụ nữ. Nếu tuổi người phụ nữ càng cao thì tỷ lệ tạo phôi và tỷ lệ thai sinh sống sẽ thấp hơn so với nhóm phụ nữ ở độ tuổi trẻ.

Số lượng và chất lượng phôi ngày 3 sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả nuôi phôi ngày 5. Nếu số trứng đem đi thụ tinh ống nghiệm có nhiều phôi ngày 3 thì số phôi phát triển lên ngày 5 sẽ càng cao và ngược lại. Vì vậy, tùy vào số lượng và chất lượng của phôi mà bác sĩ sẽ tư vấn người bệnh có nên nuôi phôi lên ngày 5 hay không. 

Ngoài ra, phôi là vật thể vô cùng nhạy cảm, dễ bị ảnh hưởng bởi tác động bên ngoài, do đó phôi cần được nuôi cấy trong môi trường ổn định, đủ các điều kiện cần thiết để nuôi phôi. Bên cạnh đó, trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm của chuyên viên phôi học cũng là yếu tố tác động trực tiếp đến kết quả của quá trình nuôi cấy phôi. Vì vậy, bệnh nhân nên lựa chọn làm IVF ở những đơn vị hỗ trợ sinh sản có hệ thống phòng lab hiện đại, đội ngũ y bác sĩ, chuyên viên phôi học dày dặn kinh nghiệm, kỹ thuật chuyên môn tốt để mang đến kết quả tốt nhất.