Rụng trứng muộn ở nữ giới: nguyên nhân và cách cải thiện

 Trứng rụng là một phần của chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, không phải ai cũng giống nhau, trong một chu kỳ kinh nguyệt, có người sẽ rụng trứng sớm, có người rụng trứng muộn, thậm chí có người không rụng trứng, dẫn đến khả năng thụ thai cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. 

1. Thế nào là rụng trứng muộn

Rụng trứng muộn là hiện tượng rụng trứng xảy ra sau ngày 21 của chu kỳ kinh nguyệt. Rụng trứng là việc giải phóng một quả trứng trưởng thành từ buồng trứng. Nó được kích hoạt bởi sự tăng và giảm hàng tháng của một số hormone nhất định như estrogen, progesterone, hormone luteinizing, hormone kích thích nang trứng.

Quá trình rụng trứng thường xảy ra vào giữa chu kỳ kinh nguyệt. Chu kỳ trung bình dài khoảng 28 ngày, có nghĩa là sự rụng trứng thường xảy ra vào khoảng ngày 14 của chu kỳ. Tuy nhiên, có thể có rất nhiều biến thể.

Những phụ nữ có chu kỳ kéo dài hơn hoặc không đều có xu hướng rụng trứng muộn hơn, hoặc có thể không rụng trứng trong mỗi chu kỳ. Rụng trứng muộn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và kinh nguyệt của phụ nữ.

2. Những nguyên nhân gây rụng trứng muộn thường gặp 

Theo các chuyên gia sức khỏe, tình trạng rụng trứng muộn có thể bắt nguồn từ 1 trong 4 nguyên nhân sau:

• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Việc mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ làm gián đoạn quá trình sản xuất hormone androgen trong cơ thể, dẫn đến trứng không được giải phóng, mà phát triển thành các nang rất nhỏ trong buồng trứng. Chính vì vậy, người bệnh có thể không rụng trứng trong một số chu kỳ hoặc ngừng rụng trứng hoàn toàn.
• Tăng nồng độ prolactin trong máu: Prolactin là hormon kích thích cơ thể tiết sữa khi cho con bú. Tuy nhiên, ở trường hợp rụng trứng muộn, dù bạn đang không cho con bú, nhưng tuyến yên vẫn sản xuất quá nhiều prolactin máu, khiến nồng độ estrogen giảm đi và làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt. Tình trạng tăng prolactin máu có thể do một số loại thuốc gây ra, nhất là các loại thuốc điều trị u lành tính trên não. Ngoài việc mất kinh, người bệnh còn có thể bị khô âm đạo và tiết dịch ở vú, ngay cả khi không cho bú.
• Suy giáp: Suy giáp là tình trạng tuyến giáp suy yếu và không sản xuất đủ lượng nội tiết tố tuyến giáp để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Khi nồng độ hormone tuyến giáp bị giảm, chu kỳ kinh nguyệt có thể bị gián đoạn, buồng trứng ngừng giải phóng trứng hoặc rụng trứng muộn.
• Căng thẳng cực độ: Một số tình huống trong cuộc sống có thể khiến phụ nữ bị căng thẳng cực độ, cả về thể chất lẫn tinh thần. Điều này cũng được xem là yếu tố khiến chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn và trứng rụng muộn hơn bình thường. Một số ví dụ về nguyên nhân gây căng thẳng như: Bạo lực gia đình; Bệnh tình dục ở giai đoạn cuối hoặc bị mãn tính; Bệnh lý nguy hiểm, đe dọa tính mạng; Rối loạn sau chấn thương… 

3. Khả năng thụ thai và sinh con ở những người bị rụng trứng muộn

Rụng trứng muộn có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và khả năng thụ thai của bạn. Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) tuyên bố rằng các vấn đề về rụng trứng, chẳng hạn như rụng trứng muộn, là những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nữ giới. Những phụ nữ có chu kỳ dài hoặc không đều có thể gặp khó khăn để biết khi nào họ rụng trứng. Điều này làm cho việc thụ thai trở nên khó khăn vì họ không biết thời điểm giao hợp. Tuy nhiên, việc rụng trứng muộn không khiến cho việc thụ thai không thể xảy ra. Nhiều phụ nữ rụng trứng không đều vẫn sẽ thụ thai thành công. Những người có tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng, chẳng hạn như buồng trứng đa nang thường có thể thụ thai sau khi điều trị.

Đối với kinh nguyệt, rụng trứng muộn cũng có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt. Một số người rụng trứng muộn có thể bị chảy máu nhiều trong kỳ kinh. Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) ở Vương quốc Anh, điều này xảy ra do nồng độ hormone estrogen tăng cao trong phần đầu của chu kỳ kinh nguyệt, khiến lớp niêm mạc tử cung dày lên. Sau đó, quá trình rụng trứng sẽ kích hoạt cơ thể tiết ra một hormone khác, progesterone. Hormone này hỗ trợ tử cung để duy trì thai kỳ. Tuy nhiên, việc rụng trứng muộn có nghĩa là cơ thể không tiết ra progesterone. Thay vào đó, nó tiếp tục tiết ra estrogen, khiến máu tích tụ nhiều hơn trong niêm mạc tử cung. Đến một thời điểm nào đó, lớp niêm mạc trở nên mất ổn định và khiến cơ thể xuất hiện tình trạng kinh nguyệt nặng hơn bình thường.

4. Khi nào cần gặp bác sĩ

Phụ nữ nên đến gặp bác sĩ nếu lo lắng về chu kỳ kinh nguyệt, khả năng rụng trứng hoặc khả năng sinh sản. Nếu có vấn đề về rụng trứng, điều trị càng sớm thì kết quả càng tốt. Cần đi khám bác sĩ nếu thấy bất kỳ trường hợp nào sau đây:

• Chu kỳ kinh nguyệt dưới 21 ngày hoặc dài hơn 40 ngày
• Những thay đổi đột ngột xảy ra đối với chu kỳ kinh nguyệt
• Chu kỳ đột ngột dừng lại mà không có bất kỳ lý do rõ ràng nào
• Chảy máu kinh nguyệt nhiều
• Những cơn đau nghiêm trọng xảy ra
• Các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang, suy giáp, hoặc tăng prolactin máu phát triển
• Sự thụ thai không xảy ra trong vòng 12 tháng sau khi cố gắng đối với những người dưới 35 tuổi, hoặc trong vòng 6 tháng đối với những người trên 35 tuổi.
• Việc rụng trứng muộn diễn ra thường xuyên có thể làm giảm khả năng sinh sản của một người và gây ra kinh nguyệt nhiều. Tuy nhiên, việc rụng trứng muộn có thể thỉnh thoảng xảy ra ở hầu hết mọi phụ nữ. Rụng trứng muộn không thường xuyên thường không phải là một nguyên nhân đáng lo ngại.

Trong trường hợp có tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, việc điều trị thường có thể khôi phục quá trình rụng trứng bình thường và cải thiện cơ hội thụ thai của một người.

5. Phương pháp điều trị rụng trứng muộn

Nếu có một tình trạng tiềm ẩn như hội chứng buồng trứng đa nang hoặc suy giáp, điều trị có thể giúp điều chỉnh sự rụng trứng. Nếu không xác định được nguyên nhân và bạn muốn mang thai, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp điều chỉnh quá trình rụng trứng. Ngoài ra phụ nữ cần cải thiện kinh nguyệt và sức khỏe sinh sản bằng phương pháp tập thể dục đúng mực vì tập thể dục quá mạnh có thể ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng. Tập thể dục vừa phải có thể cải thiện quá trình rụng trứng. Tránh hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc. Các chất độc trong thuốc lá có thể làm hỏng chất lượng trứng. Giảm căng thẳng bằng cách sống lành mạnh, giảm tải công việc… Sử dụng các biện pháp tránh thai như bao cao su. Những hình thức kiểm soát sinh sản này giúp bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục, có thể làm giảm khả năng sinh sản.