Thái Nguyên: Phấn đấu giảm sinh để đạt và duy trì mức sinh thay thế

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo công tác dân số tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2016 - 2020, công tác DS-KHHGĐ trên địa bàn tỉnh được triển khai thực hiện có hiệu quả. Đến nay, đa số người dân đã hiểu và thấy được những hệ lụy của việc gia tăng dân số; cơ bản chấp hành quy mô gia đình ít con.

Các chỉ tiêu dân số cơ bản hoàn thành kế hoạch đề ra, góp phần tích cực vào thành tựu phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội của tỉnh; công tác truyền thông chuyển đổi hành vi được các cấp, ngành quan tâm chỉ đạo và nhận được sự đồng thuận của nhân dân; các đề án, dự án, mô hình nâng cao chất lượng dân số được tổ chức triển khai có hiệu quả, qua đó mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng…

Theo kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, quy mô dân số tỉnh Thái Nguyên trên 1 triệu 286 nghìn người (tăng hơn 163 nghìn người so với năm 2009); là tỉnh đông dân thứ 27 toàn quốc và đứng thứ 3 trong vùng Trung du Miền núi phía Bắc với mật độ dân số là 365 người/km2 (tăng 46 người so với năm 2009).

Trong đó, dân số khu vực thành thị là 410 nghìn người (tăng 123 nghìn người so với năm 2009), chiếm 31,9% dân số của tỉnh. Mức sinh có xu thế giảm (tổng tỷ suất sinh năm 2019 là 2,14 con/phụ nữ, năm 2015 là 2,52 con/phụ nữ); mức tăng tỷ số giới tính khi sinh bước đầu được kiểm soát, năm 2019 tỷ số giới tính khi sinh là 115 trẻ trai/100 trẻ gái.

Chất lượng dân số đang từng bước được cải thiện, tuổi thọ trung bình 73,6 tuổi, bằng bình quân cả nước và cao hơn trung bình của các tỉnh trong khu vực; năm 2019 có 36,4% số trẻ sinh ra được sàng lọc sơ sinh và 89,2% bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh. Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn, Thái Nguyên đang trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng với số người trong độ tuổi lao động (từ 15 đến 60 tuổi) là trên 871 nghìn người, chiếm 64% dân số…

Ngày 28/4/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 588/QĐ-TTg phê duyệt "Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030". Đây là một trong những nhiệm vụ của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

Nghị quyết số 21 NQ/TW đã xác định 8 mục tiêu cụ thể cần đạt được đến năm 2030, trong đó mục tiêu thứ nhất là "Duy trì vững chắc mức sinh thay thế, quy mô dân số 104 triệu người" và "Giảm 50% chênh lệch mức sinh giữa nông thôn và thành thị, miền núi và đồng bằng; 50% số tỉnh đạt mức sinh thay thế…".

Hiện nay, Thái Nguyên đang là 1 trong 33 tỉnh, thành phố nằm ở nhóm các tỉnh thuộc vùng có mức sinh cao trên toàn quốc. Theo số liệu Tổng cục Thống kê, tổng tỷ suất sinh của tỉnh trung bình trong 5 năm gần đây (từ năm 2015 đến 2019) là 2,25; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên và số cán bộ, đảng viên sinh con thứ 3 trở lên ngày càng có xu hướng tăng; tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh năm 2019 ở mức cao là 115,0 trẻ trai/100 trẻ gái sinh ra sống.

Do vậy, để thực hiện có hiệu quả Quyết định số 588/QĐ-TTg, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu trong công tác dân số của tỉnh, Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 thì việc xây dựng Kế hoạch thực hiện Chương trình Điều chỉnh mức sinh phù hợp đến năm 2030 của tỉnh là rất cần thiết.

Qua đó, giúp tỉnh đánh giá được thực trạng, nguyên nhân mức sinh còn cao ở các địa phương, cũng như đề ra được các giải pháp thực hiện có hiệu quả. Trong đó, công tác truyền thông cần tiếp tục được đẩy mạnh, nhất là tuyên truyền về lợi ích của việc sinh ít con đối với phát triển KT-XH và nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình hạnh phúc.