Thời kỳ hậu sản: Những điều phụ nữ cần ghi nhớ

Thời kỳ hậu sản là gì?

Theo quan điểm của dân gian thời kỳ hậu sản kéo dài 3 tháng sau sinh nhưng theo y học hiện đại thời kỳ hậu sản sẽ kéo dài 6 tuần sau sinh.

Vì khi mang thai, các cơ quan sinh dục của người phụ nữ phát triển để thích nghi với việc có em bé. 6 tuần sau khi sinh là khoảng thời gian các cơ quan sinh dục (ngoại trừ vú vẫn phát triển để nuôi con) dần trở lại bình thường như trước khi sinh.

Lưu ý trong thời kỳ hậu sản

Sản dịch

Sản dịch là chất dịch tiết ra từ tử cung sau khi sinh xong. Trong vòng 1 tuần đầu sản dịch thường sẫm màu, sau đó chuyển sang màu máu cá và hết sau khoảng 2-3 tuần. Trung bình sản dịch sẽ hết sau 3 tuần, ngắn nhất là 2 tuần và dài nhất không quá 6 tuần. Trường hợp sản dịch có mùi hôi hoặc đột ngột ra nhiều trở lại sau sau khi giảm dần hoặc có màu đỏ tươi cần đến gặp bác sĩ Sản Khoa ngay.

Thay đổi tử cung

Trong thời gian mang thai, tử cung phát triển to để phù hợp với tuổi thai, ngay sau khi sinh xong tử cung thu nhỏ dần cho đến khi trở về kích thước trọng lượng và vị trí như trước khi mang thai, mất khoảng 6 tuần. Ở phụ nữ không mang thai và trong độ tuổi sinh sản tử cung nặng khoảng 50g và dài khoảng 7,5cm.

Vệ sinh tầng sinh môn

Vệ sinh sạch sẽ tầng sinh môn bằng cách rửa nhẹ nhàng bằng nước ấm sạch 3 - 4lần/ngày và dùng vải màn sạch hoặc bông để thấm sản dịch. Không được thụt rửa sâu hoặc đặt bất kỳ vật gì trong âm đạo để tránh nhiễm trùng.

Vết mổ: Hàng ngày cần vệ sinh vết mổ bằng nước ấm và cồn sát trùng, đồng thời thay băng gạc và luôn giữ vết mổ khô sạch để tránh nhiễm trùng vết mổ.

 Sự xuống sữa

Trong thời kỳ có thai, có thể đã có sữa non. Sau đẻ 2-3 ngày đối với con rạ, 3-4 ngày đối với con so, dưới tác dụng của Prolactin, 2 vú sẽ căng to và tiết sữa, gọi là hiện tượng xuống sữa. Khi xuống sữa, sản phụ thấy người khó chịu, sốt nhẹ (£  38ºC), hai vú căng tức, rắn chắc, mạch hơi nhanh. Các hiện tượng này mất đi sau khi sữa được tiết ra.

Sữa non được tiết ra trong 3 ngày đầu sau đẻ, có màu vàng chanh, chứa nhiều muối khoáng và Protein (globulin và kháng thể), ít đường và mỡ. Sữa non phù hợp với trẻ sơ sinh trong những ngày đầu. Về sau sữa tiết ra sẽ đặc hơn, ngọt hơn, đó là sữa mẹ bình thường.

Tắm rửa

Cần tắm rửa mỗi ngày để tránh nhiễm khuẩn đường sinh sản. Tránh vi khuẩn sẵn có sẽ gây viêm da, ngứa ngáy và mùi hôi khó chịu. Tắm gội sớm làm sạch da, tẩy bỏ các tế bào chết và lớp bụi bẩn bám trên bề mặt da, giúp cơ thể sảng khoái, máu lưu thông tốt hơn. Tuy nhiên, không được ngâm mình trong nước quá lâu và nên tắm ở nơi kín gió.

Ăn uống: nên ăn đầy đủ dưỡng chất và uống nhiều nước, giúp hồi phục cơ thể và để có đủ sữa cho con bú. Không nên ăn uống quá kiêng khem.

Chế độ vận động

Sau đẻ 6 - 8 giờ nằm bất động tại giường nhưng có thể trở mình, co duỗi chân tay. Có thể tập thể dục nhẹ nhàng để tránh táo bón, giúp ăn ngon và làm cho cơ thành bụng chóng hồi phục trở lại bình thường.

Một tuần sau đẻ có thể làm việc nhẹ nhàng, tránh lao động nặng, mang xách nặng trong thời kỳ hậu sản để khỏi gây sa sinh dục.

 Khám lại:

Sau sinh 7-10 ngày, sản phụ nên đi khám lại để chắc chắn là đã hồi phục, kiểm tra lại vết khâu tầng sinh môn, vết mổ…và phát hiện ra những biến chứng thời kỳ hậu sản nếu có.

Sau 6 tuần nên đi khám hậu sản đảm bảo cơ thể đã trở lại bình thường sau sinh hoàn toàn.

Thời kỳ hậu sản là giai đoạn quan trọng giúp cho sản phụ nghỉ ngơi lấy lại sức khỏe và giúp cơ thể hồi phục trở lại bình thường như trước khi mang bầu. Việc chăm sóc, vệ sinh tốt nhằm tránh khỏi những viêm nhiễm biến chứng xảy ra sau sinh cho sản phụ.