Thừa cân và béo phì ở trẻ em

Béo phì và thừa cân là gì?

Thừa cân và béo phì được định nghĩa là tình trạng tích tụ mỡ bất thường hoặc quá mức có thể làm suy giảm sức khỏe.

Chỉ số khối cơ thể (BMI) là chỉ số đơn giản về cân nặng theo chiều cao, thường được sử dụng để phân loại thừa cân và béo phì ở người lớn, được tính bằng cách lấy trọng lượng của một người tính bằng kilogam chia cho bình phương chiều cao tính bằng mét (kg/m2).

• Đối với trẻ từ 2-5 tuổi: thừa cân khi z-score BMI ≥ 2SD và béo phì khi ≥ 3SD.  
• Đối với trẻ từ 5-18 tuổi: thừa cân khi z-score BMI ≥ 1SD và béo phì khi ≥ 2SD.

Nguyên nhân của thừa cân và béo phì

• Ăn nhiều thức ăn chế biến sẵn và thức ăn nhanh có nhiều chất béo và đường
• Khẩu phần ăn vượt quá năng lượng mà cơ thể cần nạp vào
• Thói quen dung nạp quá nhiều loại đồ uống có đường như trà sữa, nước trái cây hay nước ngọt
• Lười vận động
• Di truyền
• Bệnh lý rối loạn nội tiết và chuyển hóa
• Sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao

Hậu quả của thừa cân béo phì ở trẻ em

• Tăng nguy cơ bị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành khi trưởng thành.
• Ảnh hưởng lên hệ nội tiết – chuyển hóa: cường insulin (hạ đường huyết), đái tháo đường, rối loạn mỡ máu.
• Trẻ dễ gặp chứng ngưng thở khi ngủ và hội chứng giảm thông khí.
• Ảnh hưởng hệ tiêu hóa: gan nhiễm mỡ, xơ gan, sỏi mật.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh như cao huyết áp, dư mỡ trong máu, gan nhiễm mỡ, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa mỡ máu.
• Bé dễ mắc các bệnh như thoái hóa khớp, đau thắt lưng do trọng lượng cơ thể tăng, gây sức nặng đè ép lên các khớp của trẻ.
• Có nguy cơ cao mắc một số bệnh ung thư, giảm tuổi thọ ở người lớn.

Biện pháp giảm thiểu và phòng ngừa thừa, cân béo phì ở trẻ

• Khuyến khích lối sống tích cực năng động (hoạt động thể lực, thường xuyên vận động).
• Hạn chế xem ti vi, chơi game trên các thiết bị máy tính.
• Khuyến khích sử dụng khẩu phần ăn nhiều rau và trái cây.
• Hạn chế khẩu phần ăn gồm các thực phẩm giàu năng lượng, nghèo vi chất dinh dưỡng (như các đồ ăn vặt đóng gói, các thức ăn chế biến sẵn nhiều calo, nhiều chất béo no).
• Hạn chế khẩu phần đồ uống có đường.
• Theo dõi cân nặng, chiều cao để duy trì cân nặng (BMI) hợp lý.