Thực đơn ăn uống hằng ngày của người cao tuổi bị suy giảm trí nhớ

3 giây, thế giới lại có thêm 1 người bị sa sút trí tuệ

 Bệnh sa sút trí tuệ là sự suy giảm dần khả năng trí tuệ vốn có từ trước của bệnh nhân. Theo một nghiên cứu dịch tễ học ở nước ta, tỷ lệ sa sút trí tuệ chiếm từ 4,8-5% ở người trên 60 tuổi. Như vậy, Việt Nam có khoảng 500.000 người trên 60 tuổi bị sa sút trí tuệ và xu hướng đang ngày càng gia tăng.

 Theo GS Jean Piere Michel- Giám đốc Liên đoàn đào tạo lão khoa (Hội Lão khoa thế giới): “Cứ 3 giây, thế giới lại có thêm 1 người bị sa sút trí tuệ, mỗi năm có 7,7 triệu người mắc mới”.

Biểu hiện bệnh

Biểu hiện sớm của sa sút trí tuệ thông thường là giảm trí nhớ tức là bị quên những điều đã biết trước đây. Bệnh nhân gặp khó khăn khi tiêu tiền, mất kỹ năng mua sắm, gặp khó khăn khi đi lại, lúc dùng điện thoại... Thay đổi nhân cách như vẻ mặt ngơ ngác, thái độ thờ ơ với mọi người, hay than phiền là bị quên hết cả. Bệnh nhân bị loạn trí nhớ về không gian, khó nhận biết nơi mình đang ở và những nơi khác mà mình đã biết trước đây, họ luôn tin rằng họ đang ở một nơi khác với nơi họ đang ở thật sự dù có những đồ vật quen thuộc.

Có những bệnh nhân lại gặp chứng quên toàn bộ thoáng qua. Đó là một rối loạn có tính chất chu kỳ của hệ thần kinh trung ương biểu hiện bằng sự mất trí nhớ đột ngột. Họ thường hay lặp lại câu hỏi, nhấn mạnh từ cuối hay nhắc lại đoạn cuối của câu. Nếu bị quên do cao tuổi thì bệnh nhân mất dần tính hài hước trong giao tiếp, suy nghĩ chậm dần, nhân cách ít biến đổi, thường quên sự việc mới xảy ra nhưng lại nhớ rất kỹ các sự việc đã xảy ra rất lâu.

Trường hợp bị quên do các nguyên nhân tâm thần, bệnh nhân thường bị rối loạn thần kinh thực vật, mất ngủ, chất lượng công việc giảm sút, ăn mất ngon, hay lo lắng sợ hãi. Nếu bị quên do các bệnh thần kinh thường có các biểu hiện khiếm khuyết thần kinh. Đa số bệnh nhân sa sút trí tuệ bề ngoài vẫn có vẻ bình thường, nên không phát hiện sớm được bệnh. Do giảm trí nhớ và nhận thức nên bệnh nhân gặp nhiều trở ngại trong sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy bệnh nhân ngày càng bị động và dần dần lẩn tránh mọi giao tiếp xã hội.

Những bệnh nhân sa sút trí tuệ do nguyên nhân mạch máu còn có thêm các biểu hiện thần kinh khu trú như: yếu cơ, liệt cơ, rối loạn cảm giác, rối loạn phản xạ. Các nhà chuyên môn còn định ra tiêu chuẩn để xác định sa sút trí tuệ giai đoạn sớm gồm: bệnh nhân có than phiền về việc giảm sút trí nhớ; trí nhớ của bệnh nhân có giảm so với tuổi; mọi hoạt động, sinh hoạt trong đời sống hằng ngày vẫn bình thường; chức năng nhận thức chung bình thường; bệnh nhân chưa bị sa sút trí tuệ.

Cách chăm sóc người thân bị bệnh mất trí nhớ ở người già

+ Về ăn uống sinh hoạt

Do lú lẫn, mất trí nhớ người bệnh thường không nhớ giờ ăn, không biết mình đã ăn chưa, đã uống nước chưa nên Bạn cần nhắc nhở người cao tuổi trong nhà ăn cơm, uống thuốc đúng giờ vì chứng suy giảm trí nhớ sẽ khiến họ không còn biết mình đã ăn hay uống thuốc rồi hay chưa.

Bạn cũng nên xây dựng chế độ dinh dưỡng đa dạng, xen kẽ nhiều món ăn khác nhau để tránh bệnh nhân bị thiếu dinh dưỡng vì chỉ ăn một món theo sở thích. Đôi khi, bệnh nhân đã quên cách dùng đũa nên bạn có thể chế biến những món ăn có thể dùng muỗng. Bệnh nhân cũng cần ăn thêm các bữa phụ nếu ăn ít trong bữa chính.

Bệnh nhân suy giảm trí nhớ thường không biết mình đã ăn uống hay chưa nên bạn cần nhắc người bệnh ăn đúng giờ, đúng bữa

+ Về vệ sinh cá nhân

Bạn cần chủ động nhắc nhở, chuẩn bị đồ hoặc tắm rửa cho người thân bị suy giảm trí nhớ. Người bệnh cần tắm với nhiệt độ nước phù hợp với thời tiết tránh bị bỏng hoặc lạnh. Người bệnh cũng cần được giúp chuẩn bị sẵn ghế ngồi để tắm, phòng té ngã.

+ Về giấc ngủ và quần áo

Ngủ đủ giấc rất quan trọng trong việc điều trị bệnh mất trí nhớ ở người già. Để bệnh nhân ngủ ngon giấc ban đêm, bạn nên khuyến khích người bệnh tham gia nhiều sinh hoạt ban ngày, hạn chế uống nhiều nước buổi chiều để hạn chế tiểu đêm. Tuy nhiên, đừng vì muốn bệnh nhân ngủ mà lạm dụng thuốc ngủ, tuyệt đối không nên cho họ sử dụng khi không được bác sĩ chỉ định. Ngoài ra, bạn không để người bệnh ngủ ngày quá nhiều để khiến ban đêm khó ngủ.

Quần áo của bệnh nhân cần đủ ấm, đủ mát, rộng rãi và thoải mái, không nên có khóa hay nhiều nút rắc rối.

Giầy, dép của người bệnh cũng không nên có dây buộc vì sẽ khiến làm họ bối rối và nên chọn loại đế chống trơn, bền chắc.

+ Về không gian ở

Không gian sinh hoạt của người bệnh suy giảm trí nhớ cần được giữ sạch sẽ, hè mát, đông ấm, đầy đủ ánh sáng và ít đồ đạc để tránh gây té ngã.

Tất cả các vật dụng có thể gây nguy hiểm cho người bệnh như thuốc men, đồ điện, phích nước cần để trên cao, có dán băng keo, tránh người bệnh tự lấy uống hoặc vô ý sử dụng ảnh hưởng tính mạng.

Phòng ngủ của bệnh nhân và khắp nơi trong nhà nên treo nhiều hình ảnh kỷ niệm để kích thích trí nhớ của người bệnh. Đồng hồ và lịch trong nhà cũng cần chọn loại to, đặt nơi dễ nhìn để bệnh nhân dễ biết ngày tháng, thời gian. Gia đình, người thân cần thường xuyên trò chuyện với bệnh nhân.

Bạn nên thay ổ khóa cửa mở cần chìa và gắn hệ thống báo động khi cửa mở để phòng trường hợp bệnh nhân tự ý ra ngoài một mình. Hãy cho bệnh nhân mang vòng tay ghi đầy đủ thông tin liên lạc phòng khi họ đi lạc.

Những lưu ý trong chế độ dinh dưỡng khi có người thân mắc bệnh mất trí nhớ ở người già

Thực đơn ăn uống hằng ngày của người cao tuổi bị suy giảm trí nhớ cần bổ sung những thực phẩm có ích cho não như:

 Cá hồi: được mệnh danh là “thực phẩm của não” vì chứa nhiều axit béo omega-3 giúp giảm tỉ lệ suy giảm trí nhớ và giúp não bộ ghi nhớ tốt hơn. Bạn cũng có thể chăm sóc người bệnh bằng thực đơn phong phú với các loại cá khác như cá thu, cá trích, cá mòi…

Cà ri: Món ăn này cung cấp cho người suy giảm trí nhớ curcumin làm chậm sự hình thành thậm chí phá vỡ mảng bám trong não (nguyên nhân gây bệnh Alzheimer).

Nho và quả việt quất: Chứa nhiều hợp chất quan trọng với nhiệm vụ chống lão hóa và tối ưu khả năng của não bộ.

Củ dền: cung cấp cho bệnh nhân suy giảm trí nhớ nitrat – một dạng hợp chất tự nhiên giúp tăng cường máu và oxy cho não, từ đó cải thiện khả năng ghi nhớ cũng như các chức năng tinh thần khác.

Các loại rau xanh rậm lá: Nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hóa và axit folic có khả năng chứng viêm và cải thiện lưu lượng máu đến não, nhờ vậy giúp cải thiện trí nhớ.

Bên cạnh đó, khi chăm sóc bệnh nhân mắc bệnh suy giảm trí nhớ, bạn cũng nên cho người bệnh bổ sung sản phẩm chứa PS (Phosphatidyl serine) – thành phần cấu tạo nên màng trong của các tế bào neuron thần kinh, đóng nhiệm vụ quan trọng trong việc giảm nguy cơ bị bệnh mất trí nhớ ở người già.