Tinh trùng đặc: Nguyên nhân và cách nhận biết

1. Đặc điểm của tinh trùng khỏe mạnh

Việc đánh giá sức khỏe của tinh dịch thông qua quan sát bằng mắt sẽ không được đầy đủ thông tin. Vì vậy để biết được chính xác chất lượng hoạt động của tinh trùng, nam giới cần thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ. Dưới đây là các tiêu chí để xác định được liệu rằng người đàn ông đó có sở hữu tinh dịch khỏe mạnh hay không:

Thể tích của tinh dịch: từ 1,5 - 5 ml;

Hình thái tinh trùng: kích cỡ và đặc điểm, cấu tạo đầy đủ, đồng đều nhau;

Mật độ tinh trùng chứa trong tinh dịch: thường là khoảng 15 - 20 triệu tinh binh, thậm chí là cao hơn;

Khả năng di chuyển của tinh trùng: phải có ít nhất khoảng 40 - 50% tinh trùng có thể chuyển động.

2. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tinh trùng đặc 

Tinh trùng đặc xảy ra khi tinh dịch bị đông đặc, kết dính lại với nhau. Sự đông đặc này được hình thành ngay trong túi tinh, khi tinh dịch được phóng ra ngoài thì sẽ có hình thái vón cục, đông đặc như thạch. Điều đó làm hạn chế khả năng di chuyển của tinh trùng, khiến cho quá trình thụ tinh với trứng gặp khó khăn và tỷ lệ thụ tinh thành công thấp. Điều này khiến các cặp đôi bị giảm chức năng sinh sản, nghiêm trọng hơn là vô sinh, hiếm muộn.

Các nguyên nhân dưới đây có thể giải thích cho tình trạng tinh trùng đặc ở nam giới:

- Do cơ thể mất nước: trong tinh dịch chứa khá nhiều nước. Do đó nếu nam giới không có thói quen uống đủ nước hoặc uống rất ít nước thì sẽ khiến tinh dịch đặc hơn. Vì vậy, mỗi ngày nên bổ sung đủ lượng nước cần thiết để tinh trùng trở lại trạng thái bình thường;

- Nam giới ít khi xuất tinh: nếu trong một thời gian dài người đàn ông không thường xuyên xuất tinh thì thể tích và độ đậm đặc của tinh dịch sẽ tăng lên. Điều này rất dễ khắc phục, nam giới chỉ cần tăng số lần xuất tinh khoảng vài ngày một lần;

- Stress: căng thẳng khiến lượng bạch cầu trong tinh dịch gia tăng. Sự “bon chen" này của đội quân bạch cầu cũng làm tăng tính đậm đặc của tinh trùng. trong trường hợp nam giới stress kéo dài sẽ làm tích tụ các chất độc và gốc tự do trong đường sinh dục không hề có lợi cho chức năng sinh sản của nam giới;

- Mắc các bệnh nhiễm trùng: tình trạng nhiễm khuẩn tinh trùng có tên gọi là Leukocytospermia, khiến sau khi xuất tinh xong trong tinh dịch xuất hiện nhiều bạch cầu, làm giảm khả năng duy trì nòi giống của phái mạnh. Hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây nên bệnh Leukocytospermia. Nó có thể là hệ quả của hiện tượng nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc do các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục gây nên;

- Bệnh lý ở túi tinh hoặc tuyến tiền liệt: Tinh hoàn là nơi sản xuất tinh trùng. Trong khi đó túi tinh là bộ phận tiết ra tinh dịch, một lượng nhỏ tinh dịch cũng do tuyến tiền liệt sản sinh ra. Dịch tinh và tinh trùng sẽ đi qua những ống phóng tinh, dịch chuyển vào niệu đạo và sau đó được giải phóng ra ngoài. Vì vậy, nếu trong quá trình sản xuất và giải phóng tinh trùng mà gặp bất kỳ trục trặc nào thì sẽ gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng lẫn số lượng của các tinh binh.

Khi tinh trùng bị đặc, rất có thể cơ quan tuyến tiền liệt hoặc túi tinh đang gặp bất thường nào đó. Nếu nam giới mắc bệnh tuyến tiền liệt thì bên cạnh tinh trùng đặc còn kèm theo những biểu hiện khác như: tiêu đau, tiểu nhiều, đau khi xuất tinh,...

3. Dấu hiệu nhận biết tinh trùng đông đặc

Mỗi cơ địa khác nhau sẽ có những dấu hiệu tinh trùng đông đặc khác nhau. Ngoài ra, các dấu hiệu cũng phụ thuộc vào các nguyên nhân gây ra tình trạng đông đặc này. Nam giới gặp phải tình trạng tinh dịch đặc thường khó nhận biết bằng mắt thường. Để biết chính xác có phải đông đặc hay không thì cần làm xét nghiệm tinh dịch đồ.

Bằng mắt thường, nam giới có thể không phân biệt tình trạng tinh dịch đông đặc hay vón cục. Vì tình trạng vón cục có thể dễ nhận biết hơn nhiều so với đông đặc. Và hai tình trạng này có thể bị nhầm lẫn qua lại. Dưới đây là một số đặc điểm có thể nhận biết hai tình trạng này:

Kết hợp giữa quan sát bên ngoài và dưới kính hiển vi, bác sĩ có thể chẩn đoán đâu là tình trạng tinh trùng đặc hay tinh trùng vón cục mà người bệnh đang gặp phải. Từ đó xác định nguyên nhân nhờ khai thác thông tin bệnh sử và các xét nghiệm cận lâm sàng khác.

4. Phương pháp điều trị tinh trùng đông đặc

Các phương pháp điều trị nội khoa 

Sử dụng thuốc là phương án được lựa chọn phổ biến và dễ áp dụng. Người bệnh khi dùng thuốc cần có sự chỉ định và hướng dẫn từ bác sĩ. Dựa trên nguyên nhân gây tinh trùng đặc mà bác sĩ có thể kê những đơn thuốc khác nhau phù hợp với từng bệnh cảnh của người bệnh. Các loại thuốc thường được sử dụng đối với nam giới bị tinh trùng đặc đó là:

- Thuốc ức chế thụ thể alpha 1;

- Thuốc kháng sinh (nếu bệnh nhân bị nhiễm trùng);

- Thuốc kháng androgen.

Bên cạnh công dụng điều trị, các thuốc cũng có những tác dụng phụ không mong muốn. Do vậy bệnh nhân không nên tự ý mua thuốc về sử dụng. 

Biện pháp phẫu thuật ngoại khoa 

Một trong các nguyên nhân dẫn tới hiện tượng tinh trùng đông đặc đó là bệnh viêm nhiễm nam khoa. Khi tinh trùng đi qua những cơ quan bị tổn thương thì cũng bị lây viêm nhiễm và suy giảm chất lượng. Trong trường hợp các cơ quan này bị tổn thương nặng như: viêm túi tinh, ung thư tuyến tiền liệt hay viêm ống dẫn tinh,... thì có thể tính đến giải pháp phẫu thuật nhằm nâng cao chất lượng của các tinh binh.

Như vậy, tình trạng tinh trùng đặc có thể khiến nam giới phải đối mặt với nguy cơ bị vô sinh. Do vậy nếu nhận thấy tinh dịch có những biểu hiện bất  thường thì cánh mày râu hãy mau chóng đến các cơ sở y tế thăm khám để được chẩn đoán, xác định nguyên nhân gây bệnh.