Xâm hại trẻ em: Có những gia đình tố giác do không... thỏa thuận được

TP.HCM cho rằng các tội xâm phạm tình dục trẻ em sẽ có dấu hiệu tăng lên. Hình minh họa

Đánh giá về việc này, TP cho rằng dù có chiều hướng giảm về số vụ nhưng tính chất ngày càng nghiêm trọng, diễn biến phức tạp.

Hình thức xâm hại chủ yếu là các hành vi xâm hại tình dục trẻ em (hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, dâm ô), kế đến là các hình thức khác (bắt cóc, chiếm đoạt,…), và độ tuổi trẻ em trong các vụ xâm hại có chiều hướng ngày càng nhỏ, tập trung nhiều ở độ tuổi từ 13 đến dưới 16 (phần lớn là trẻ em gái).

Dù vậy các con số thống kê có thể chưa hoàn toàn phản ánh thực tế do yếu tố văn hóa, nhiều gia đình chọn cách im lặng và khả năng nhận thức của trẻ về vấn đề xâm hại.

Về khách quan, TP.HCM cho rằng sự phát triển các phương tiện truyền thông khiến việc tiếp xúc với những trang mạng khiêu dâm, bạo lực rất dễ và phổ biến.

Trong khi đó việc thuê phòng trọ, nhà nghỉ, quán cà phê, karaoke biến tướng... tạo điều kiện cho các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội.

Ngoài ra một số gia đình cha mẹ quá bận rộn và chưa dành sự chú ý đến con cái đúng mức, hoặc trẻ em thiếu hiểu biết về các biện pháp tự bảo vệ khỏi xâm hại tình dục.

Việc giáo dục đầy đủ và đúng đắn đối với vấn đề giáo dục giới tính cho trẻ ngay từ khi trẻ còn nhỏ cũng bị đánh giá là “còn mờ nhạt”.

Mặt khác, văn hóa truyền thống của Việt Nam thể hiện việc yêu thương trẻ thông qua hôn, kể cả sờ mó vào bộ phận sinh dục của trẻ được cho là bình thường; chính vì điều này, trẻ em thường bị nhầm lẫm giữa hành vi yêu thương/xâm hại trong thời gian dài và không lên tiếng, do đó rất khó phát hiện.

Về chủ quan, nhiều người phạm tội do sự tác động của chất kích thích, lợi dụng việc trẻ chậm phát triển, thiểu năng. Một số trường hợp bị cáo và người bị hại thực sự có tình cảm yêu thương nhau, nhưng do thiếu hiểu biết về pháp luật nên vi phạm pháp luật.

Cũng có nhiều trường hợp người bị hại là trẻ em chủ động rủ rê bị cáo thực hiện hành vi quan hệ tình dục.

Dự báo về tình hình xâm hại trẻ em trong thời gian tới, TP cho rằng các tội xâm phạm tình dục trẻ em sẽ có dấu hiệu tăng lên, diễn biến phức tạp, phương thức, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi, xảo quyệt và tính chất, mức độ nguy hiểm ngày càng cao, hậu quả tác hại ngày càng lớn.

Tuy nhiên TP thừa nhận việc điều tra, xử lý loại tội phạm này đang gặp khó khăn, bởi một số vụ việc không được trình báo ngay sau khi được phát hiện mà hai bên tự thỏa thuận với nhau, đến khi thỏa thuận không được thực hiện thì gia đình nạn nhân mới tố giác. Khi đó, tài liệu chứng cứ, các dấu vết liên quan đã bị mất hoặc khó thu thập để chứng minh tội phạm hoặc đối tượng đã bỏ trốn, không có thông tin để truy xét.

Trong các vụ việc có đối tượng gây án là người thân của nạn nhân, nạn nhân không biết chữ, chưa nhận thức, ghi nhớ được diễn biến sự việc… nhiều gia đình lấy lý do sợ xấu hổ không trình báo hoặc sợ ảnh hưởng đến sự phát triển sau này của trẻ em nên cung cấp thông tin hạn chế, không đầy đủ hoặc chuyển đến nơi khác cư trú mà không để lại thông tin liên lạc, không cho cơ quan điều tra tiếp xúc làm việc với nạn nhân…

Có trường hợp, sau một thời gian tố giác tội phạm, gia đình nạn nhân gửi đơn rút tố giác, đề nghị không xử lý vụ việc, không hợp tác với Cơ quan điều tra gây ra nhiều khó khăn trong việc củng cố chứng cứ để khởi tố điều tra.