Cơ sở khoa học về việc kiêng cữ sau sinh

Quan niệm kiêng cữ truyền thống của các bà các mẹ

Chuyện kiêng cữ sau sinh đã rất phổ đối với phụ nữ hiện nay. Sau khi đã trải qua sinh nở, hầu hết các mẹ đều cho rằng kiêng cữ cần tránh nước, tránh gió, đút bông tai, thậm chí là hạn chế vận động. Đó là một số lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày khi phải kiêng cữ. Vậy câu hỏi đặt ra lúc này là thời gian kiêng cữ sau sinh là bao lâu để có thể trở về với sinh hoạt bình thường.

 Có rất nhiều ý kiến trái chiều về việc kiêng cữ sau sinh dựa trên kinh nghiệm của các bà, các mẹ ngày xưa và khoa học ngày nay.

Nếu trước kia khi đời sống chưa được đầy đủ như hiện nay thì việc kiêng cữ khá vất vả. Thường thì phụ nữ sau sinh sẽ phải kiêng cữ 3 tháng 10 ngày với hàng loạt yêu cầu khắt khe từ người lớn và những người đã có kinh nghiệm sinh nở như:

Kiêng tắm trong tháng đầu tiên vì sợ rằng khi phụ nữ mới sinh, cơ thể còn yếu, các lỗ chân lông chưa khít lại, nếu tắm sớm có thể bị nhiễm lạnh, nổi gân xanh hoặc sởn gai ốc mỗi khi thời tiết thay đổi. Mẹ cũng phải lưu ý mặc quần áo vừa thoải mái vừa thuận tiện ch con bú.

Phụ nữ sau sinh không được mang vác vật nặng, kiêng ngồi, kiêng xem tivi, ngay cả việc lướt web cũng phải kiêng vì đọc sách báo có thể làm mắt yếu đi. Đối với phụ nữ hiện đại thì việc này khá là khó. Vì những yêu cầu này gần như tách biệt mẹ với thế giới đang ngày càng biến động như hiện nay.

Nhất là đối với việc ăn uống, các cụ thường khá khắt khe trong việc kiêng ăn thực phẩm này, kiêng uống nước kia để có nhiều sữa cho con. Và món móng giò hầm là món được bà nội, bà ngoại tin tưởng để bồi bổ cho mẹ sau sinh. Nhưng đây lại là nỗi ám ảnh với các mẹ vì thực đơn hàng ngày đều xuất hiện món “móng giò hầm với … đậu phộng, cháo …” khiến mẹ vừa nghe tên đã nổi hết da gà.

Một vấn đề khá là nhạy cảm nữa mà bà ngoại hoặc bà nội không thể không chia sẻ với mẹ. Đó chính là sau sinh bao lâu thì 2 vợ chồng có thể “yêu” trở lại. Bà sẽ nói với mẹ rằng sau 3 tháng 10 ngày ở cữ mới được làm “chuyện ấy” trở lại. Vì trong thời gian ở cữ mà làm “chuyện ấy” thì sẽ đem lại sự xui xẻo về công danh, sự nghiệp của chồng. Quan điểm này có thật sự đúng hay không? 

Cơ sở khoa học về việc kiêng cữ sau sinh 

Thứ nhất, đối với việc tắm gội

Trước kia, các bà, các mẹ của chúng ta phải kiêng tới cả tháng trời mới được tắm gội vì trước kia chưa có phòng khép kín như hiện nay. Việc tắm gội diễn ra tại nhà tắm ở sân vườn, không kín gió. Nhưng hiện nay, mẹ có thể tắm ngay trong phòng mình dưới vòi hoa sen và nước ấm, không có gió nào có thể lùa vào được. Không nên tắm bồn vì ngâm mình trong nước sẽ ảnh hưởng tới vết thương chưa lành. Mẹ nên tắm nhanh dưới vòi hoa sen (không quá 20 phút).

Thời gian mẹ có thể bắt đầu tắm bằng nước ấm là 3-4 ngày và có thể gội đầu từ 7-10 ngày sau sinh. Việc tắm gội sạch sẽ giúp loại bỏ vi khuẩn bám trên cơ thể mẹ. Vì sau sinh để loại bỏ nước đã tích tụ suốt thời gian mang thai nên mẹ có thể sẽ ra mồ hôi nhiều, việc tắm gội sạch sẽ giúp cơ thể thoải mái, các lỗ chân lông được thông thoáng và quan trọng là vi khuẩn không có cơ hội làm hại đến sức khỏe mẹ và bé.

Thứ hai, sau sinh phụ nữ không nên mang vác vật nặng

Quan điểm này hoàn toàn chính xác. Vì khi mẹ mang vác nặng sẽ làm tăng nguy cơ chảy máu đường sinh sản. Việc duy nhất mẹ nên mang vác lúc này là thiên thần bé bỏng của mình để bé cảm nhận được tình yêu thương từ mẹ. Khoa học chứng minh rằng, nếu mẹ chỉ sinh hoạt quanh chiếc giường trong thời gian ở cữ sẽ làm chậm quá trình lành vết thương ở tầng sinh môn. Vì vậy, mặc dù mẹ không mang vác nặng nhưng nên đi lại vận động nhẹ nhàng để vết thương nhanh lành và sức khỏe nhanh hồi phục hơn.

Thứ ba, đối với việc ăn uống trong thời gian kiêng cữ sau sinh

Thường thì bà nội, bà ngoại sẽ nghĩ đến việc hầm cháo cho con dâu, con gái ăn để có nhiều sữa cho cháu. Vì nghĩ rằng cháo chân giò nhiều dinh dưỡng, ăn nhiều đồ bổ sẽ tốt chứ không có hại cho con mình. Nhưng ăn hoài, ăn mãi cũng sẽ chán ngấy dù nó có ngon thế nào đi chăng nữa. Trên thực tế một thực đơn dinh dưỡng tốt chưa chắc đã bằng thực đơn phù hợp.

Sau khi sinh, mẹ cần bồi bổ nhiều dinh dưỡng để hồi phục cơ thể và có sữa cho con bú. Quan điểm này hoàn toàn chính xác. Nhưng không chỉ có món cháo chân giò nhiều dinh dưỡng, các loại thực phẩm khác, rau, củ, quả cũng rất nhiều dinh dưỡng cần cho mẹ sau sinh. Chúng ta có thể san sẻ chất dinh dưỡng ra đều các thực phẩm bằng những cách chế biến khác nhau để món ăn trở nên lạ miệng hơn. Mẹ bầu sau sinh ăn uống cũng thoải mái hơn mà vẫn có đầy đủ dinh dưỡng cho mẹ và bé. Quan trọng là thực đơn trong thời gian kiêng cữ của mẹ nên dựa vào sở thích của mẹ để có kế hoạch ăn uống tốt nhất. Vì ăn theo sở thích sẽ dễ dàng tiếp nhận món ăn hơn là việc ăn cố, vì ăn món này, món kia mới có nhiều sữa nên mẹ buộc phải ăn. Điều này không tốt cho tâm lý của mẹ sau sinh.

Cuối cùng đó là vấn đề bao lâu để có thể làm “chuyện ấy” với ông xã?

Khoa học chứng minh, chỉ cần “cô bé” đã lành vết thương và tâm lý sẵn sàng cho chuyện ấy thì không cần tới 3 tháng 10 ngày hai vợ chồng có thể quan hệ trở lại. Thông thường, thời gian tối thiểu để cô bé lành là 6-8 tuần sau sinh.