Mất ngủ mãn tính là gì và điều trị như thế nào?

Có hai dạng mất ngủ mãn tính chính: nguyên phát và thứ phát.

Chứng mất ngủ nguyên phát không phải do các tình trạng bệnh lý hoặc sử dụng thuốc. Các nhà khoa học đến nay vẫn chưa tìm được câu trả lời chính xác cho nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.  Bạn có thể mất ngủ không rõ nguyên nhân, mất ngủ từ nhỏ không rõ nguyên nhân vì sao. Mất ngủ do mất khả năng thích ứng với điều kiện thay đổi của hoàn cảnh như thay đổi điều kiện hoàn cảnh sống hoặc thay đổi môi trường sống, thay đổi múi giờ…

Mất ngủ thứ phát là do các triệu chứng, tác dụng phụ, do các tình huống cụ thể trong cuộc sống. Chẳng hạn như căng thẳng về cảm xúc, chấn thương và các đang có vấn đề về sức khỏe; lối sống chưa khoa học, lành mạnh; hoặc dùng một số loại thuốc và thuốc điều trị.

Các triệu chứng của chứng mất ngủ kinh niên

Mất ngủ mãn tính có thể gây ra các triệu chứng vào ban đêm cũng như ban ngày và có thể cản trở khả năng thực hiện các công việc hàng ngày của bạn.

Các triệu chứng có thể bao gồm:

- Khó ngủ

- Thức suốt đêm

- Khó ngủ trở lại

-Thức dậy quá sớm

- Lúc nào cũng trong tình trạng buồn ngủ, buồn ngủ ban ngày

- Không cảm thấy được nghỉ ngơi sau một đêm ngủ dậy

- Cáu gắt

- Thay đổi tâm trạng, chẳng hạn như cảm thấy chán nản

- Khó tập trung, hay quên, đãng trí

- Hay mắc sai sót khi học tập và làm việc, dễ gặp tai nạn khi điều khiển giao thông

Nguyên nhân của chứng mất ngủ kinh niên

Có nhiều điều có thể gây ra chứng mất ngủ kinh niên, nhưng nó thường liên quan đến một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Một số loại thuốc và chất kích thích có thể gây ra chứng mất ngủ mãn tính, cùng với lối sống chưa khoa học.

Điều kiện y tế

Mất ngủ mãn tính có thể do một số bệnh lý kéo dài, bao gồm:

-        tình trạng hô hấp, bao gồm:

+ hen suyễn

+ bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

+ chứng ngưng thở lúc ngủ

-        suy tim sung huyết

-        Bệnh tiểu đường

-        trào ngược axit

-        cường giáp

-        đau cơ xơ hóa

-        đau đớn

-        hội chứng chân không yên

-        thời kỳ mãn kinh

-        tiểu không tự chủ

-        căng thẳng, cả về thể chất và cảm xúc

-        sự lo ngại

-        Phiền muộn

-        rối loạn lưỡng cực

-        Bệnh Alzheimer

-        bệnh Parkinson

Thuốc và chất kích thích

Đối với một số người, một số loại thuốc và chất kích thích có thể gây mất ngủ mãn tính. Bao gồm các:

-       Rượu bia

-       Thuốc chống trầm cảm

-        Cafein

-       Thuốc hóa trị liệu

-       Thuốc cảm lạnh và dị ứng 

-       Thuốc lợi tiểu

-       Ma túy bất hợp pháp và các chất kích thích khác

-        Nicotin

-       Thuốc nhuận tràng kích thích

Lối sống

Một số lối sống nhất định có thể dẫn đến chứng mất ngủ kinh niên. Bao gồm các:

-     Thường xuyên thay đổi công việc, thay đổi địa điểm, giờ giấc làm việc, đặc biệt là những người di chuyển nhiều bằng máy bay qua các múi giờ khác nhau

-      Không hoạt động thể chất

-     Ngủ trưa thường xuyên

-     Ngủ không đúng giờ nhất định

-     Môi trường ngủ kém

Điều trị chứng mất ngủ kinh niên

Một số lựa chọn điều trị tại nhà và chuyên nghiệp có sẵn cho chứng mất ngủ mãn tính. Điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây mất ngủ của bạn và có thể bao gồm thuốc hoặc liệu pháp để giải quyết tình trạng cơ bản.

Cùng với việc điều trị bất kỳ tình trạng hiện có nào, bác sĩ có thể đề nghị một hoặc kết hợp các lựa chọn điều trị cho chứng mất ngủ mãn tính.

Thuốc men

Có một số loại thuốc kê đơn và thuốc hỗ trợ giấc ngủ không kê đơn có thể giúp bạn dễ ngủ hoặc vẫn còn buồn ngủ.

Mặc dù hiệu quả nhưng các bác sĩ thường không khuyến khích sử dụng thuốc ngủ lâu dài vì các tác dụng phụ, có thể bao gồm buồn ngủ vào ban ngày, hay quên, mộng du, chóng mặt, lệ thuộc vào thuốc

Chữa mất ngủ kinh niênNếu chứng mất ngủ mãn tính của bạn là do một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như trào ngược dạ dày hoặc đau đầu, điều trị tình trạng này có thể chữa khỏi chứng mất ngủ của bạn.

Các tình trạng sức khỏe mãn tính gây mất ngủ có thể được quản lý bằng những thay đổi trong điều trị, từ đó quản lý hoặc ngăn ngừa chứng mất ngủ. Nói chuyện với bác sĩ về việc thay đổi thuốc hoặc kế hoạch điều trị nếu một loại thuốc bạn đang dùng gây mất ngủ.

Các biện pháp khắc phục tại nhà cho chứng mất ngủ mãn tính

Có một số điều bạn có thể làm tại nhà để điều trị hoặc ngăn ngừa chứng mất ngủ mãn tính. Một lựa chọn quan trọng để điều trị được gọi là vệ sinh giấc ngủ. Điều này đòi hỏi những thay đổi trong các kiểu hành vi để giúp cải thiện khả năng đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ của bạn.

Hãy thử các mẹo sau:

- Tránh chất kích thích, đặc biệt là vào cuối ngày.

- Tránh sử dụng rượu và hút thuốc lá trước khi đi ngủ.

- Tham gia hoạt động thể chất thường xuyên.

- Dừng việc ngủ trưa.Không ăn nhiều vào buổi tối.

- Đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả vào những ngày nghỉ.

- Tránh sử dụng máy tính,điện thoại thông minh, TV, hoặc các thiết bị công nghệ khác một giờ trước khi đi ngủ.

- Giữ phòng ngủ của bạn tối hoặc sử dụng mặt nạ ngủ.

- Giữ cho phòng ngủ của bạn ở một nhiệt độ thoải mái.

- Giường ngủ, ga trải, gối…mang lại cảm giác thoải mái nhất có thểTriển vọng cho chứng mất ngủ kinh niên

Mất ngủ mãn tính có thể được điều trị hiệu quả bằng cách sử dụng kết hợp các liệu pháp hành vi và thực hiện một số thay đổi lối sống để giúp cải thiện giấc ngủ của bạn. Nếu bạn khó ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, hãy đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể.

Phương Liên