Nên xét nghiệm HIV vào thời điểm nào?

3 đối tượng nên xét nghiệm HIV định kỳ

Cách duy nhất để biết mình có bị nhiễm HIV không là làm xét nghiệm. Nếu bạn thuộc một trong 3 đối tượng sau thì nên xét nghiệm HIV định kỳ, tầm soát sớm bệnh:

Có quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc đường âm đạo mà không dùng bao cao su với người không phải là vợ/chồng của bạn, người có quan hệ đồng tính qua đường hậu môn

Có quan hệ tình dục không an toàn, nghĩa là không sử dụng bao cao su hoặc sử dụng bao cao su nhưng không đúng cách với người tiêm chích ma túy, hoặc với những người có quan hệ tình dục với nhiều người khác.

Có tiêm chích ma túy và dùng chung kim tiêm với người khác.

Nên xét nghiệm HIV vào thời điểm nào?

Nếu tính từ ngày virus xâm nhập cơ thể thì xét nghiệm HIV sau bao lâu là chính xác? Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus có 3 kiểu hình nhân lên như sau:

Virus nhân lên nhanh chóng vào tuần đầu, lúc này virus lan khắp cơ thể, có thể thấy virus ở trong dịch não tủy trước cả khi phát hiện được ở trong máu.

Sau đó 3 đến 6 tuần, nhiễm trùng bắt đầu giảm, 95% số người bị nhiễm vẫn khỏe mạnh và không nghĩ mình bị nhiễm. Vậy xét nghiệm HIV sau 6 tuần có chính xác không? Thời điểm này có thể một số người có những biểu hiện của nhiễm HIV giai đoạn sớm, biểu hiện giống như cảm cúm thông thường, nhưng xét nghiệm HIV vào thời điểm này chưa đảm bảo độ chính xác cao.

Tình trạng nhiễm trùng diễn biến thầm lặng. Việc xét nghiệm tìm virus HIV hiệu quả nhất, chính xác nhất thường sau khoảng 2-3 tháng. Có đến 95% bệnh nhân xét nghiệm tìm ra bệnh không dưới 5 tháng sau khi phơi nhiễm với virus HIV Ở một số ít người, có khi còn sau cả vài năm mới phát hiện được nhiễm HIV.

Các xét nghiệm máu hiện nay thường qua 2 bậc:

Các xét nghiệm bậc 1 thường là test nhanh và được tiến hành 2 lần để giảm bớt sai lệch do kỹ thuật viên hoặc thiết bị gây nên.

Nếu thử nghiệm bậc 1 dương tính, lúc đó một loạt các xét nghiệm bậc 2 được dùng để khẳng định tình trạng nhiễm bệnh.

Tóm lại, từ 2 - 3 tháng sau khi phơi nhiễm với virus HIV trở đi là thời điểm xét nghiệm tìm HIV khá chính xác.

Thời điểm nào xét nghiệm HIV cho kết quả chính xác nhất?

Quy trình xét nghiệm HIV

Nếu đến xét nghiệm HIV tại các cơ sở y tế, nhân viên sẽ hướng dẫn bạn các thủ tục cần thiết. Các bước cơ bản như sau:

Đăng ký xét nghiệm tại bàn tiếp đón và lấy phiếu tư vấn.

Được tư vấn trước xét nghiệm tại phòng bác sĩ.

Sau khi yêu cầu xét nghiệm, lấy mẫu xét nghiệm tùy theo yêu cầu của từng phương pháp. Mẫu xét nghiệm có thể là máu hay dịch tiết trong cơ thể, nhưng thường là máu.

Sau nhân viên y tế sẽ kiểm tra và xử lý mẫu (nếu cần)

Mẫu được chuyển về phòng thí nghiệm để tiến hành phân tích theo quy định

Kết quả được điền vào phiếu và rà soát lại

Phiếu kết quả được xuất và đưa cho bạn, bạn có thể yêu cầu được tư vấn về kết quả.

Thời gian làm xét nghiệm tùy từng loại, nếu là xét nghiệm HIV nhanh thì thời gian làm khoảng 20-30 phút, hoặc có thể đến vài ngày với các loại xét nghiệm HIV khác.

Như vậy thời điểm xét nghiệm HIV cho kết quả chính xác nhất là sau khi phơi nhiễm với virus HIV từ 2 - 3 tháng. Nếu bạn nghi ngờ mình đã phơi nhiễm, hay có những biểu hiện sớm của bệnh HIV thì nên tiến hành xét nghiệm sớm trong khoảng thời gian này.

Kết quả xét nghiệm HIV

Khi làm xét nghiệm HIV, bác sĩ hoặc người có chuyên môn sẽ lấy mẫu máu hoặc dùng gạc lấy dịch trong miệng của bạn để xét nghiệm. Tùy vào loại xét nghiệm, kết quả có thể có trong 20 phút (với xét nghiệm HIV nhanh) hoặc trong vài ngày. Có các trường hợp kết quả xét nghiệm HIV sau:

Kết quả HIV âm tính

Xét nghiệm HIV nếu kết quả trả về là âm tính (Negative), có nghĩa là tại thời điểm xét nghiệm bạn không mang trong mình virus này hoặc xét nghiệm chưa phát hiện được vi rút trong cơ thể bạn.

Tuy nhiên có một số trường hợp kết quả âm tính nhưng không đúng với thực tế gọi là âm tính giả. Nghĩa là trường hợp này người xét nghiệm đã bị nhiễm HIV nhưng xét nghiệm lại cho kết quả âm tính, có thể do làm xét nghiệm trong thời gian “cửa sổ”

Thời kỳ cửa sổ trong xét nghiệm HIV là khoảng thời gian từ lúc virus xâm nhập cho đến lúc cơ thể sản sinh được đủ lượng kháng thể. Thời gian này khi làm xét nghiệm sẽ cho kết quả âm tính trong khi người làm xét nghiệm thực sự đã bị nhiễm HIV và có thể lây truyền virus HIV cho người khác.

Khi nghi ngờ hoặc không yên tâm với kết quả xét nghiệm nên kiểm tra lại một lần sau khoảng 1 - 3 tháng để cho kết quả chính xác.

  Kết quả HIV dương tính

Kết quả HIV dương tính (positive) nghĩa là bạn đã bị nhiễm HIV

Xét nghiệm tra về với kết quả xét nghiệm dương tính (Positive), có nghĩa là bạn đã bị nhiễm HIV.

Tuy nhiên cũng có một số ít trường hợp cho kết quả dương tính giả. Nghĩa là thực tế bạn không bị nhiễm HIV nhưng kết quả trả về lại là dương tính.

Kết quả dương tính giả có thể do việc nhầm lẫn trong quá trình xét nghiệm hay do người làm xét nghiệm đang mắc các bệnh như xơ gan, suy gan, lao.... hoặc dụng một số loại thuốc ảnh hưởng tới khả năng nhận diện kháng thể khi xét nghiệm.