Những điều cần biết về dị ứng cá 

Dị ứng cá là một dạng dị ứng thực phẩm xảy ra ở những người nhạy cảm với một số protein có trong cá. Một số loài cá thực phẩm thông thường như cá ngừ, cá hồi, cá hồng, cá rô phi, cá tuyết, cá minh thái… đều có liên quan đến phản ứng dị ứng. Dấu hiệu dị ứng phổ biến như:

– Họng sưng, ngứa và nổi mẩn đỏ. Triệu chứng kéo dài từ 2-4 giờ. Nặng hơn có thể sưng cả mắt và môi, lưỡi.

– Cảm giác khó thở, nặng hơn là hô hấp khó khăn.

– Da nổi mề đay, ngứa mảng lớn và có những vết đỏ loang lổ.

– Rối loạn tiêu hóa, nôn mửa, đau bụng nghiêm trọng, tiêu chảy.

– Nặng hơn có thể gặp các triệu chứng hen suyễn, khó thở, ho khò khè và đau ngực.

– Những trường hợp dị ứng mạnh, cơ thể có thể gây ra những phản ứng phản vệ gây sưng môi, cuống họng, lưỡi, khớp… nếu không được chữa trị có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng.

Theo các chuyên gia, dị ứng cá thường xảy ra ở người trưởng thành. Để biết chính xác cần phải thử nghiệm dị ứng để xác định chính xác loài cá nào gây ra phản ứng. Với những người đã xác định bị mắc dị ứng cá thì nên tránh cá hoàn toàn. Một số ít trường hợp còn bị dị ứng với động vật sống bám vào cá, để đảm bảo an toàn thì khi chế biến và nấu cá cần phải đúng cách.

Ở một khía cạnh khác, Pháp luật TP.HCM đưa tin, chuyên gia thực phẩm phân tích rằng, một số người khi ăn hay xảy ra tình trạng dị ứng với một số loại cá, nhưng hầu hết triệu chứng đó là do ngộ độc histamine từ cá. 

Trong khoa học, ngộ độc histamine được gọi là ngộ độc scombrotoxin (scombrotoxic poisoning) vì thường xảy ra khi tiêu thụ các loại cá scombroid  như cá thu, cá ngừ… Tuy nhiên, một số loại cá khác như cá mòi (sardine), cá hồi (salmon), cá trích (herring)… hoặc các loại cá di trú, bơi nhanh, có vây, thịt đỏ đều có thể phát sinh histamine ở mức cao.

Triệu chứng ngộ độc xảy ra rất nhanh, chỉ khoảng từ 10 phút đến 2 giờ sau khi ăn, gồm nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, chóng mặt, nhức đầu, rát họng… rất giống với triệu chứng do dị ứng. Một số khác bị nặng hơn thì ói mửa, đau bụng, tiêu chảy, khó thở, hạ huyết áp… Tuy nhiên, chúng thường tự khỏi sau 24 giờ.

Istamine bị phân hủy do enzyme trong cơ thể, bở vậy, cơ thể người có thể dung nạp được một lượng histamine nào đó. Vì thế, để gây ngộ độc thì con người phải tiêu thụ thức ăn có mức histaminecao, hoặc do enzyme trong cơ thể bị ức chế không phân hủy được histamine. Ngoài ra, ngộ độc cũng còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người. 

Lượng histamine phân bố không đều trong miếng cá, phần thịt đỏ thâm có nhiều histamine hơn phần thịt trắng. Histamine lại rất bền nhiệt nên cá, dù có là cá đông lạnh, đóng hộp, xông khói, nấu lẩu… đều có thể gây ngộ độc một khi đã phát sinh histamine cao.

Theo chuyên gia thực phẩm Vũ Thế Thành, độc chất histamine là do chuyển hóa từ một loại acid amin có tên là histidine. Do đó, về mặt lý thuyết, thực phẩm nào có protein chứa histidine đều có tiềm năng phát sinh ra histamine. Tuy nhiên, chỉ có thực phẩm nào có nhiều histidine tự do, nghĩa là loại histidine không gắn vào protein, mới có thể chuyển hóa thành histamine được. Và để chuyển hóa được, thực phẩm có histidine tự do phải nhiễm loại vi khuẩn này mới hội đủ điều kiện tạo ra histamine.

Nếu không được bảo quản tốt, các loại cá ngừ, cá trích, cá thu… sẽ phát sinh nhiều histamine.