Sảy thai liên tục do hở eo cổ tử cung

Sinh non là 1 trong 8 vấn đề lớn của sản khoa hiện tại, vẫn còn là nguyên nhân chủ yếu gây tử vong chu sinh và các bệnh tật khác. Tại Mỹ, chiếm khoảng 12% tất cả các trường hợp sinh, sinh non là nguyên nhân chính của 75% – 95% bệnh suất và tử suất chu sinh. Tại Việt Nam, tỉ lệ sinh non dao động từ 8,6% – 13,8%, mỗi năm tại bệnh viện Từ Dũ có 5000 trường hợp sinh trước 37 tuần, chiếm tỉ lệ 12,5%.

Theo Mayo Clinic, hở eo cổ từ cung chiếm tỉ lệ 1% – 2% ở phụ nữ mang thai nhưng lại là nguyên nhân thường gặp, chiếm tỉ lệ 20% – 25% các trường hợp sinh non, sẩy thai liên tiếp, đặc biệt là sẩy thai vào tam cá nguyệt thứ hai. Hiệp hội sản phụ khoa Canada (SOGC) vào tháng 12/2013 đã khuyến cáo khâu eo cổ tử cung để điều trị dự phòng sẩy thai, sinh non cho những thai phụ hở eo tử cung và nguy cơ cao dọa sanh non.

Sử dụng que thăm dò để chẩn đoán hở eo cổ tử cung. 

Chị Phan Lâm Thụy (32 tuổi, thị xã Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) có thai 37 tuần nhập viện ở Khoa Sản A, Bệnh viện Từ Dũ TPHCM để chuẩn bị cắt chỉ khâu eo tử cung. Chị Thụy cho biết: Tôi bị sẩy thai liên tục mấy lần, buồn lắm, các bác sĩ bảo tôi bị hở eo cổ tử cung chứ không phải bị "khuôn" nên cứ yên tâm dưỡng thai, đợi đủ 16 tuần bác sĩ sẽ khâu lại. Tôi tái khám thường xuyên theo hẹn bác sĩ và hôm nay lên cắt chỉ để chuẩn bị "nằm ổ".

ThS.BS Điền Đức Thiện Minh, Trưởng Khoa Sản A, Bệnh viện Từ Dũ TPHCM cho biết, hở eo tử cung là nguyên nhân quan trọng nhất gây sẩy thai, tái phát từ khoảng tháng thứ 4 – 6 của thai kỳ. Hở eo tử cung có thể do bẩm sinh (do cơ vòng bị yếu nên khi thai lớn sẽ đè và dễ gây sẩy thai), cổ tử cung bị tổn thương vì nong cổ tử cung để nạo thai ở các lần có thai trước, rách cổ tử cung khi sinh hoặc do phẫu thuật khoét chóp hay cắt đoạn cổ tử cung. Tại Khoa Sản A, mỗi tháng có gần trăm thai phụ được nhập viện để khâu eo tử cung, những tháng cuối năm con số này cao hơn rất nhiều.

Sẩy thai do hở eo tử cung là thai thường sẩy đột ngột khi thai được khoảng từ 4 – 6 tháng, không triệu chứng báo trước. Thai phụ đang sinh hoạt bình thường, đột ngột bị vỡ ối và sau vài cơn gò mạnh, thai được sinh ra rất nhanh. Thai thường rất non tháng, chết sau sinh. Do từ tuần thứ 16 của thai kỳ trở đi, áp lực trong buồng ối tăng, đè vào cổ tử cung, làm cổ tử cung nở dần, đưa đến vỡ ối và sẩy thai. Lần có thai sau thường có khuynh hướng bị sẩy sớm hơn lần trước (ví dụ, lần trước sẩy thai lúc 6 tháng thì có thai lần sau thường bị sẩy lúc 5 tháng).

Theo BS Thiện Minh, tuổi thai từ 16 – 20 tuần, thai phụ phải nhập viện để khâu eo tử cung. Tùy theo tiền căn sẩy thai lần cuối của thai phụ mà bác sĩ sẽ chọn thời điểm thích hợp. Điều kiện khâu eo tử cung là thai nhi còn sống và bình thường. Không xảy ra chuyển dạ (không có cơn gò tử cung, cổ tử cung mở dưới 2cm, ối chưa thành lập). Các bác sĩ khám lâm sàng nghi ngờ hở eo tử cung sẽ cho thai phụ siêu âm để đo chiều dài cổ tử cung để xác định chính xác, ngoài ra những thai phụ mặc dù khám lâm sàng, siêu âm cũng không phát hiện nhưng đã từng bị sinh non, sẩy thai nhiều lần thì bác sĩ cũng khuyên nên khâu dự phòng.

Hình minh họa: Hở eo cổ tử cung và khâu eo cổ tử cung. 

Sau khi khâu eo tử cung, thai phụ phải nằm nghỉ tại giường, bác sĩ cho dùng thuốc để giảm gò tử cung và thuốc kháng sinh. Nếu ổn định thai phụ sẽ được xuất viện sau khâu 2 ngày. Sau khi xuất viện về nhà trong tuần lễ đầu tiên thai phụ nên hạn chế đi lại, làm việc nhẹ nhàng hoặc nằm nghỉ. Khám định kỳ, khám ngay nếu có các dấu hiệu đau bụng, ra huyết âm đạo.

Eo cổ tử cung là phần giữa cổ tử cung và thân tử cung. Khi không mang thai đoạn eo tử cung chỉ khoảng 0,5 cm và cổ tử cung đóng kín, chỉ mở ra khi đến ngày hành kinh. Khi mang thai đoạn eo tử cung sẽ giãn dài ra, đến khi sinh đoạn eo tử cung thành đoạn dưới tử cung dài khoảng 10 cm. Hở eo tử cung là tình trạng các cơ đoạn eo tử cung yếu nên sẽ hở ra gây sẩy thai. Hở eo tử cung là nguyên nhân gây sẩy thai liên tiếp từ tháng 4 đến tháng thứ 6 của thai kỳ. Đặc điểm sẩy thai của bệnh hở eo tử cung:

- Từ tuần thứ 16 của thai kỳ trở đi, áp lực trong buồng tử cung tăng, đè lên đoạn eo và CTC khiến đoạn eo và cổ tử cung mở ra và dẫn đến tụt phần thai ra ngoài. Do vậy sẩy thai do hở eo tử cung xảy ra ở 3 tháng giữa thai kỳ.

- Sẩy thai liên tiếp, lần sẩy thai sau có khuynh hướng sảy sớm hơn lần trước.

- Sẩy thai thường xảy ra đột ngột, rất nhanh, không triệu chứng báo trước, tự nhiên thai tụt ra, thậm chí tụt cả thai – nhau – ối cùng lúc.