Tác dụng của cây rau ngổ: vị thuốc thiên nhiên

Rau ngổ là một loại cây rau thân thảo. Thân cây mềm xốp, bên trong có nhiều nước và xốp. Thân nhẵn hình trụ mọc thẳng và phân thành những nhánh nhỏ, có những cây cao nhất có thể dài tới hàng mét. Tên gọi khác của loại cây này là ngổ trâu, ngổ thơm, cúc nước,… Trong rau ngổ chứa nhiều thành phần hóa học khác nhau, trong đó nước là chủ yếu (93 %), protid 2,1%, gluxit, xenluloza… Ngoài ra, rau ngổ cũng chứa caroten, vitamin B,C, một ít tinh dầu mùi thơm…

Công dụng của rau ngổ

Đã có nhiều nghiên cứu về tác dụng của rau ngổ: kết quả cho thấy dược liệu này có độc tính rất thấp, không đáng kể. Cây có tác dụng lợi tiểu, dãn cơ, giải co thắt cơ trơn, dãn mạch máu, tăng lọc ở cầu thận, do đó tăng lượng nước tiểu, tạo điều kiện tống sỏi thận ra ngoài. Theo Đông y, rau có vị cay, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc tiêu thũng và chỉ dưỡng. Các hợp chất phân lập cùng chiết xuất thô của rau ngổ có hoạt tính dược lý chống lại sự bảo vệ của tế bào, kháng viêm, giảm đau, kháng khuẩn, tẩy giun sán, chống tiêu chảy,… Không những thế, trong rau ngổ còn có tinh dầu, flavonoid, isoflavone glycosid, steroid,… có khả năng đem lại nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe như:

- Giải độc và thanh nhiệt.

- Sát trùng đường tiêu hóa.

- Phòng ngừa và chống lão hóa.

- Lợi tiểu.

- Phòng ngừa ung thư.

- Hỗ trợ điều trị viêm kết mạc, sỏi thận, đau thắt bụng, gan nhiễm mỡ, thủy đậu, 

- Giảm cơn sốt nóng. 

Cách sử dụng rau ngổ như một vị thuốc

- Chữa đi tiểu ra máu: Dùng 10g rau ngổ và 10g cỏ tháp bút, 10g rễ cỏ tranh đem rửa sạch sau đó thái thành từng khúc nhỏ và phơi khô rồi tẩm cùng ít rượu để sao vàng. Cuối cùng đem sắc lấy nước uống, mỗi ngày 2 lần. Rau ngổ kết hợp với một số thảo dược khác có thể chữa tiểu ra máu hiệu quả

- Phòng và điều trị ung thư: Do rau ngổ có một số chất với tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, chống lại tế bào ung thư, làm tiêu khối u,... nên có thể dùng bài thuốc sau để hỗ trợ phòng ngừa và điều trị ung thư:

   + Lấy 100g rau ngổ tươi và 100g lá mồng tơi non đem rửa sạch, để cho ráo nước sau đó giã nhuyễn và vắt lấy phần nước.

   + Cho vào phần nước đã thu được 5 muỗng canh giấm chuối rồi uống trước bữa ăn trưa.

- Thanh nhiệt và giải độc: Do sở hữu đặc tính giải độc và thanh nhiệt nên rau ngổ giúp cho đầu óc được minh mẫn, thoải mái, giảm và loại bỏ mụn, giảm chứng khó tiêu,... Bài thuốc giải độc và thanh nhiệt cơ thể từ rau ngổ gồm các bước sau:

   + Rửa sạch 100g rau ngổ rồi phơi khô sau đó sao vàng, hạ thổ cùng với 100g tàu bạc hà tươi trong 3 lần.

   + Đem hỗn hợp trên đi sắc cùng nước trong 10 phút.

   + Chắt lấy nước uống vào trước bữa ăn sáng, cứ 5 ngày uống lại nghỉ 5 ngày và duy trì như vậy trong vòng 1 tháng.

- Chữa sỏi thận: Với khả năng làm giãn mạch máu, thúc đẩy lọc máu, giảm sự co thắt của cơ trơn, lợi tiểu,... rau ngổ có thể hỗ trợ điều trị sỏi thận thông qua việc làm tiêu nhỏ và hòa tan viên sỏi để dễ đào thải qua đường tiết niệu ra bên ngoài. Bài thuốc từ rau ngổ để đạt được công dụng này rất đơn giản:

   + Nấu khoảng 50 - 100g rau ngổ cùng 2 bát nước trong 20 phút.

   + Đợi cho nguội rồi chắt lấy nước uống hàng ngày.

- Chữa sổ mũi và cảm: Khi bị sổ mũi, ho và cảm thông thường có thể dùng 20g rau ngổ tươi đem sắc lấy nước uống. Trường hợp bị viêm phế quản mãn tính, hãy thực hiện bài thuốc từ rau ngổ như sau:

   + Lấy 50g rau ngổ tươi đem rửa sạch rồi để ráo sau đó giã nhuyễn và vắt lấy nước.

   + Cho thêm vào phần nước thu được ít muối hạt và uống vào mỗi buổi sáng ngay sau khi thức giấc. Dùng như vậy trong khoảng 10 - 15 ngày.

- Chữa viêm, sưng tấy hay mưng mủ trên da: Với vết thương ngoài da bị sưng tấy, viêm, mưng mủ, chỉ cần rửa sạch rau ngổ rồi giã nát và đắp lên vùng da bị tổn thương là được.

- Chữa chứng ban đỏ: Nếu bị nổi ban đỏ hãy dùng 10g rau ngổ, 20g dây vác tía, 10g măng sậy, 10g đọt tre mỡ 10g đem đi rửa sạch, để ráo rồi thái nhỏ sau đó sắc lấy nước uống trong ngày.

- Chữa rắn độc cắn: Bạn dùng 15g Rau ngổ, Xuyên tâm liên 24g, giã nát thêm một lượng rượu vừa đủ, vắt lấy nước uống, bã xát xung quanh vết cắn.

Những điều cần chú ý khi sử dụng rau ngổ

- Do rau ngổ có thể làm giãn cơ ngũ tạng nên phụ nữ mang thai không nên ăn nhiều loại rau này để tránh sảy thai.

- Rau ngổ tươi thường được trồng ở đầm lầy, nơi ẩm ướt nên dễ nhiễm khuẩn. Vì thế, trước khi dùng cần rửa thật sạch để tránh bị ngộ độc.

- Nếu dùng rau ngổ hỗ trợ điều trị ung thư cần phải kiêng quýt, cam, bưởi, hồng chín, lựu, hải sản.

- Khi dùng rau ngổ để điều trị ho, sổ mũi, cảm, sốt,… cho trẻ nhỏ nên tham vấn ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi thực hiện.

- Trong quá trình sử dụng rau ngổ cần quan sát các dấu hiệu của cơ thể, nếu phát hiện có hiện tượng khó chịu hay bất thường cần đến khám bác sĩ ngay để có hướng xử trí an toàn.

Mặc dù đến nay chưa có nghiên cứu nào về tác dụng phụ và cũng chưa có ghi nhận về vấn đề này nhưng điều đó không có nghĩa là được lạm dụng rau ngổ. Để tránh nguy cơ bất thường nào đó cho sức khỏe, tốt nhất không nên dùng quá nhiều rau ngổ mỗi ngày và trong một thời gian dài. Ngoài vai trò như một loại gia vị thân thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt, rau ngổ còn được xem là thảo dược tự nhiên rất quý. Vì thế, như bao loại thảo dược khác, trước khi dùng để điều trị bất cứ bệnh lý nào cũng cần tham khảo ý kiến chuyên gia để biết được thời gian và liều lượng sử dụng phù hợp, có như vậy mới đạt được những lợi ích cho cơ thể.