Người già bị tiêu chảy: Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Nguyên nhân gây tiêu chảy ở người già

Khi tuổi cao, hệ tiêu hóa ngày một suy giảm chức năng và họ thường cảm thấy khó nhai nuốt hơn, các dịch tiêu hóa tiết ra chậm và ít hơn so với những người trẻ. Ngoài ra, một số bệnh lý như viêm loét dạ dày – tá tràng, viêm đại tràng… Vì vậy, chỉ một điều kiện nhỏ cũng có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào đường tiêu hóa gây hiện tượng tiêu chảy.

Những nguyên nhân gây tiêu chảy thường gặp là:

Do bệnh lỵ

Lỵ trực khuẩn do vi khuẩn Shigella gây ra với các triệu chứng như:

Đau bụng quặn

Mót rặn, đi ngoài lờ máu cá hay như nước rửa thịt, sốt

Cần điều trị sớm bằng kháng sinh đặc hiệu nhưng cần chú ý đến hiện tượng kháng kháng sinh của vi khuẩn. Hội chứng này còn do các chủng của Escherichia Coli (E. Coli), có 3 chủng có thể gây tiêu chảy xâm nhập với hội chứng lỵ đau quặn, mót rặn và phân lỏng máu mũi, gồm E.Coli gây bệnh lý ruột; E.Coli độc tố xâm nhập ruột; E.Coli độc tố gây chảy máu ruột. 

Nguyên nhân khác dẫn tới lỵ ở người già do vi khuẩn Yesinia Enterocolica. Nguồn gây bệnh thường từ nước, thức ăn bị ô nhiễm như sữa, rau, thịt gây viêm dạ dày, ruột hoặc viêm hạch mạc treo. Khi bị nhiễm khuẩn, người bệnh có các biểu hiện như: đau bụng dữ dội, tiêu chảy, có sốt và phân có máu.

Do thức ăn

Khi thức ăn bị nhiễm khuẩn, người già thường dễ bị tiêu chảy. Một số loại thức ăn chứa vi khuẩn có khả năng đột nhập vào niêm mạc ruột và gây bệnh như Salmonella là bệnh thường gặp nhất. Trong vòng từ 12 – 36 giờ sau khi ăn, người bệnh thấy có dấu hiệu:

Sốt đột ngột

Đau bụng thượng vị hoặc quanh rốn

Không mót rặn, tiêu chảy nhiều lần, phân thối, nhiều nước. Phân đôi khi có nhầy, máu, gần giống với phân do hội chứng lỵ

Trường hợp nặng có rối loạn điện giải do mất nước (môi khô, mắt trũng, khát nước)

Nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong do truỵ mạch.

Ăn phải thức ăn có chứa độc tố của vi khuẩn đã hình thành sẵn trong thức ăn và chính độc tố này gây bệnh… Các biểu hiện tiêu chảy nhiều lần trong ngày, đau bụng, không sốt, buồn nôn và nôn. Nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng mất nước và tử vong.

Chứng tiêu chảy do tả

Nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn Vibrio cholerae gây nên. Các biểu hiện lâm sàng thường gặp như:

Phân đục như nước vo gạo

Không đau bụng

Không sốt

Do những biểu hiện này nên người già hay chủ quan và để bệnh trở nên nặng hơn. Có thể dẫn tới tử vong nếu không được điều trị kịp thời.Hơn nữa, bệnh có thể gây dịch, đối tượng cảm nhiễm là tất cả mọi người, trong đó trẻ em và người già dễ mắc nhất.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Tiêu chảy cấp dẫn đến mất nước và rối loạn điện giải, do vậy điều trị chủ yếu là bù nước và điện giải. Đối với trường hợp mất nước nhẹ, bồi phụ nước bằng đường uống khi còn uống được, thường dùng Oresol hoặc có thể dùng nước cháo, nước sôi để nguội pha ít muối và đường vừa đủ. Nếu mất nước nặng, khi lượng nước mất lớn hơn 5% trọng lượng cơ thể hoặc khi uống không có kết quả thì phải bù nước bằng truyền tĩnh mạch. Tổng số dịch truyền trong 24 giờ sẽ bao gồm trọng lượng cơ thể bị hao hụt và nhu cầu nước bình thường mỗi ngày.

Dịch truyền chủ yếu là dung dịch mặn, ngọt đẳng trương. Nếu hạ kali máu phải bù kali. Kháng sinh được chỉ định cho những bệnh nhân có dấu hiệu tiêu chảy xâm nhiễm (có bạch cầu trong phân) hoặc những bệnh nhân có tổn thương đáp ứng miễn dịch. Đối với lỵ trực khuẩn, Salmonella, E.coli, sử dụng các kháng sinh.

Do đặc điểm sinh lý của người già nên vấn đề phòng bệnh cần đặc biệt coi trọng. Thức ăn dành cho họ cần nấu chín kỹ, các cụ không nên tiếc thức ăn đã để lâu ngày, không nên ăn thức ăn đường phố. Nếu mắc bệnh cần được điều trị kịp thời, NCT không nên giấu bệnh và tự điều trị sẽ dẫn đến những hậu quả nguy hiểm.